Grzegorz Ciechowski
![]() Grzegorz Ciechowski (1989) | |
| Imię i nazwisko |
Grzegorz Zbigniew[a] Ciechowski |
|---|---|
| Pseudonim |
Obywatel G.C. |
| Data i miejsce urodzenia |
29 sierpnia 1957 |
| Data i miejsce śmierci |
22 grudnia 2001 |
| Przyczyna śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Aktywność |
1976–2001 |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| Republika (1981–1986, 1990–2001) Obywatel G.C. (1986–1992) | |
| Odznaczenia | |
| Strona internetowa | |






Grzegorz Zbigniew[a] Ciechowski (ur. 29 sierpnia 1957 w Tczewie, zm. 22 grudnia 2001 w Warszawie) – polski muzyk rockowy, pianista, flecista, poeta, kompozytor, felietonista, autor tekstów.
Działalność artystyczną zaczynał w toruńskim klubie studenckim „Od Nowa” w 1980. W tym samym roku został liderem i wokalistą zespołu Republika. Jako solista występował m.in. pod pseudonimami Obywatel G.C. i Grzegorz z Ciechowa[1]. Pisał również teksty innym wykonawcom, m.in. zespołowi Lady Pank („Zostawcie Titanica”) i Justynie Steczkowskiej (pod pseudonimem Ewa Omernik)[2].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się 29 sierpnia 1957 w Tczewie[3][4]. Był drugim z trojga dzieci Zbigniewa Ciechowskiego (1923–1993)[5], prezesa tczewskiej Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej[6], i Heleny Omernik (1930[5]–2022[7]). Miał siostry: Aleksandrę (ur. 26 sierpnia 1954) i Małgorzatę (ur. 1966)[8]. W Tczewie uczęszczał do szkoły podstawowej i I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie, w którym w 1976 złożył egzamin dojrzałości.
W latach szkolnych rozwijał zainteresowania muzyczne i literackie; grał na flecie i pianinie, występował w chórze i jako flecista w zespołach Nocny Pociąg i (od 1976) Jazz Formation. Pisał wiersze i zbierał płyty, a także ćwiczył kulturystykę. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W trakcie studiów wydał tom wierszy i rozpoczął karierę muzyczną.
Kariera
W 1979 dołączył jako flecista do zespołu Res Publica prowadzonego przez Jana Castora, a w 1980 został liderem i wokalistą grupy, i zmienił jej nazwę na Republika [9]. Zespół rozpoczął publiczne występy jesienią 1981 w Studenckim Klubie Pracy Twórczej „Od Nowa” w Toruniu przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[10]. Nagrał z Republiką dwa albumy: Nowe sytuacje (1983) i Nieustanne tango (1984), na który napisał większość piosenek, a niektóre stały się przebojami.
Jako jeden z pierwszych w polskim show-biznesie zaczął stosować kontrowersję jako sposób na promocję zespołu i swojej osoby. Wyreżyserował reportaż radiowy, w którym zaprezentował się jako gwiazda rocka[11].
W 1986 zakończył działalność Republiki i stworzył solowy projekt muzyczny Obywatel G.C., pod którego szyldem wydał album o tym samym tytule (1986). Jego solowa twórczość była bardziej osobista i łagodniejsza, a brzmienie bardziej oparte na instrumentach klawiszowych i mniej oryginalne niż wcześniej. Wyraźnie wzbogacił instrumentarium, grał m.in. na pianie Fendera i organach Hammonda. W styczniu 1986 wziął udział jako klawiszowiec w pierwszej sesji nagraniowej debiutanckiego albumu zespołu Kobranocka[12]. W sierpniu 1988 wystąpił na festiwalu w Sopocie, na którym premierowo wykonał piosenkę „Nie pytaj o Polskę” ze swojej nadchodzącej płyty[13]. Następnie wyruszył w cieszącą się popularnością trasę koncertową po Polsce, która obejmowała występy w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Katowicach, Łodzi i Olsztynie[14] W czasie trwania tej trasy, w listopadzie 1988, wydał album pt. Tak! Tak!, który początkowo miał zawierać jego utwory w wykonaniu innych artystów, ale podczas nagrań demo zmienił zdanie i zdecydował się sam nagrać partie wokalne[13]. Album promował singlami „Nie pytaj o Polskę” i „Tak... tak... to ja”, które dotarły do pierwszej miejsca na liście przebojów[13]. W 1989 wydał album z napisaną przez siebie ścieżką dźwiękową do filmu Stan strachu.
W 1990 wrócił do śpiewania z Republiką, a pierwszy koncert po zjednoczeniu zagrali na 27. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, na którym wystąpił także z projektem Obywatel G.C.[15]. Po reaktywacji Republiki odbył z nią trasę koncertową dla amerykańskiej Polonii w Chicago i Nowym Jorku oraz wydał album pt. 1991[16], który promowali utworem „Lawa”. Ciechowski w tym samym roku wydał także solowy album pt. Obywatel świata i napisał muzykę filmową do serialu Schloss Pompon Rouge, a Roland Rowiński napisał scenariusz do filmu Obywatel świata na podstawie noweli Ciechowskiego. Artysta w 1993 wydał z Republiką album pt. Siódma pieczęć i płytę z zapisem koncertu akustycznego pt. Republika bez prądu.
Od połowy lat 90. stabilizował swoje życie osobiste i karierę muzyczną, m.in. wydał składankową płytę solową pt. Selekcja i tom wierszy Wokół niej, a z Republiką nagrał płytę pt. Republika marzeń. W 1996 pod pseudonimem artystycznym Grzegorz z Ciechowa wydał album pt. OjDADAna z muzyką nawiązującą do polskiego folkloru, zawierającą m.in. utwór „Piejo kury, piejo”. Udzielał się też jako producent płytowy, współpracował m.in. z Kayah, Kasią Kowalską, Justyną Steczkowską, Marcinem Rozynkiem, Krzysztofem Antkowiakiem i Katarzyną Groniec. W 1998 nagrał i wydał przedostatni album z Republiką pt. Masakra, który promowali przebojami: „Mamona”, „Raz na milion lat” i „Odchodząc”. Napisał ścieżkę dźwiękową do filmu Wiedźmin (2001)[17].
Nagrania do kolejnej płyty Republiki przerwała niespodziewana śmierć Ciechowskiego. Kilka gotowych piosenek, m.in. „Śmierć na pięć”, zostało wydanych w 2002 na albumie pt. Republika. Zespół zakończył działalność koncertem pt. „Kombinat”, który odbył się 16 marca 2002 w ramach 23. Przeglądu Piosenki Aktorskiej[18].
Archiwalne nagrania Ciechowskiego i Republiki ukazały się po śmierci artysty w kilku obszernych wydawnictwach płytowych. Album z koncertem zespołu, zarejestrowanym w 1998 w studiu Programu Trzeciego, dołączono 7 listopada 2007[19] do dziennika „Rzeczpospolita”. Od kilku lat odbywają się w Tczewie festiwale jego muzyki In memoriam. Toruń przyznaje nagrodę artystyczną jego imienia. Pod koniec lata 2007 przygotowano książkę o Obywatelu G.C. pt. „Grzegorz Ciechowski 1957–2001. Wybitny artysta rodem z Tczewa”, którą zredagował jego szkolny kolega, poseł Jan Kulas. Książka ukazała się w 50. rocznicę urodzin muzyka.
Śmierć i pochówek
Zmarł niespodziewanie w sobotę, 22 grudnia 2001 w szpitalu w Warszawie[21], po przeprowadzonej w trybie nagłym operacji tętniaka serca. Tuż przed tym zabiegiem spisał testament[22].
4 stycznia 2002 odbył się pogrzeb Ciechowskiego, a urnę z jego prochami złożono na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 17, rząd 5)[23][24][25].
Nagrody
W 2002 otrzymał za album Wiedźmin Orła w kategorii „Najlepsza muzyka”[26].
Corocznie, podczas koncertu pamięci Grzegorza Ciechowskiego w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” na toruńskich Bielanach, przyznawana jest specjalna nagroda jego imienia dla młodych, utalentowanych muzyków.
Prezydent Aleksander Kwaśniewski odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[23][24][27].
12 września 2009 na Międzynarodowym Festiwalu Producentów Muzycznych Soundedit '09 otrzymał pośmiertnie nagrodę „Człowiek ze Złotym Uchem”[28]. Statuetkę w imieniu zmarłego producenta odebrała jego córka, Weronika Ciechowska[28].
Upamiętnienie
- Od 2002 w Tczewie, rodzinnym mieście Ciechowskiego, odbywa się festiwal muzyczny „In Memoriam”, podczas którego od 2006 rozgrywany jest Ogólnopolski Konkurs Piosenek Grzegorza Ciechowskiego.
- Imieniem Grzegorza Ciechowskiego nazwano: ulicę w Łodzi (na osiedlu Mikołajew)[29], ulicę w miejscowości Kolonia Brużyca[30], ukicę na Ratajach w Poznaniu[31], skwer w warszawskiej dzielnicy Targówek[32], Amfiteatr w Tczewie[33], plac przed Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu[34].
- Jego zespół Republika został uhonorowany w Toruniu w Piernikowej Alei Gwiazd, specjalną płytą mosiężną na trotuarze na Rynku Staromiejskim.
- W grudniu 2014 Narodowy Bank Polski wyemitował srebrne monety kolekcjonerskie poświęcone Grzegorzowi Ciechowskiemu – tradycyjną okrągłą i w kwadratową – w kształcie opakowania płyty CD. Ukazały się one w serii „Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej” w nakładzie 30 tys. sztuk każda[35].
- W 2012 w Tczewie umieszczono parowóz jako zabytek pomalowany w czarno-białe pasy[36].
- Na wydanej 3 sierpnia 2020 płycie Białasa pt. H8M5, w utworze „Inwazja” zostały wykorzystane słowa Grzegorza Ciechowskiego Inwazja spadnie na kraj z piosenki „Noc wampira” Republiki.
- W grudniu 2020 na szczycie budynku UMK przy ul. Reja 25 powstał mural upamiętniający Grzegorza Ciechowskiego[37].
- W 2021 jako „Grzegorz C” został wspomniany w coverze utworu „Czas Ołowiu” grupy Razem Robimy Dobro.
- Piosenki Grzegorza Ciechowskiego zostały wykorzystane przez Teatr Muzyczny w Poznaniu do stworzenia spektaklu muzycznego Kombinat[38], w reżyserii Wojciecha Kościelniaka.
- Na wydanej 2 listopada 2022 płycie Hard Rockets pt. Elektryczne Dziady i inne gusła znalazł się utwór "Rewolucja" stanowiący polemikę z piosenką "Tak... Tak... to ja...", którego tekst jest pisany z perspektywy świata po drugiej stronie lustra.
Życie prywatne
W latach 70. ożenił się z Jolantą Muchlińską[39]. Rozstał się z nią przez romans z aktorką i reżyserką Małgorzatą Potocką, z którą związany był od końca 1985 do 1993 i miał z nią córkę, Weronikę[39] (ur. 1987), której zadedykował utwór „Piosenka dla Weroniki”[40]. W 1994 poślubił Annę Wędrowską, z którą miał troje dzieci: Helenę (ur. 1995), Brunona (ur. 1996) i Józefinę (ur. 2002)[39].
Dyskografia
Jako Grzegorz z Ciechowa
Jako on sam
Inne wydawnictwa
- 2005: Republique – muzyka Grzegorza Ciechowskiego w aranżacji Stefana Sendeckiego wykonywana przez Kwartet Śląski
- 2007: Grzegorz Ciechowski 1957–2001 Wybitny artysta rodem z Tczewa – książka pod redakcją Jana Kulasa
- 2010: Ciechowski. Moja krew – największe przeboje Ciechowskiego i Republiki wykonane przez Kasię Kowalską w studiu imienia Agnieszki Osieckiej
Uwagi
Przypisy
- ↑ ciechowski.art.pl. [dostęp 2009-12-05]. (pol.).
- ↑ Jacek Cieślak: Piosenka pod pseudonimem. rp.pl, 2008-08-03. [dostęp 2021-01-24].
- ↑ Witold Filler: Gwiazdozbiór estrady polskiej: od Zimińskiej do Kayah. Philip Wilson, 1999, s. 27. ISBN 978-83-7236-097-7.
- ↑ Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński, Encyklopedia polskiego rocka, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 322, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642.
- 1 2 ZBIGNIEW CIECHOWSKI [online] [dostęp 2020-05-30] (pol.).
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 210.
- ↑ Nie żyje Helena Ciechowska, mama Grzegorza Ciechowskiego. „Żegnaj cudowny człowieku” [online], Interia.pl, 1 lutego 2022.
- ↑ Nie potrafił wytłumaczyć, jak komponował – po prostu czuł muzykę. Grzegorza Ciechowskiego wspominają mama i siostra [cz. 1] [online], Radio Tczew, 28 lutego 2018 [dostęp 2020-05-30].
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 37–38.
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 12.
- ↑ Posłuchaj, jak Ciechowski wkręcił całą Polskę [online], Wyborcza.pl, 22 grudnia 2011 [dostęp 2016-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-12].
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 64–65.
- 1 2 3 Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 165.
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 166–167.
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 170.
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 170–171.
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 183.
- ↑ REPUBLIKA – 23. Przegląd Piosenki Aktorskiej, republika.art.pl [zarchiwizowane 2007-08-23].
- ↑ Pierwsza strona „Rzeczpospolitej” z 7 listopada 2007 [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-14].
- ↑ Wojskowa -− enklawa Bródna na Zaciszu. [w:] Zacisze w Warszawie [on-line]. [dostęp 2023-11-19].
- ↑ Grzegorz Ciechowski nie żyje. interia.pl, 2001-12-22. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Ciechowski – Informacje, ciechowski.art.pl [zarchiwizowane 2012-03-28].
- 1 2 Pogrzeb Grzegorza Ciechowskiego. interia.pl, 2002-01-04. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
- 1 2 Pogrzeb Grzegorza Ciechowskiego [online], Wyborcza.pl, 4 stycznia 2002 [zarchiwizowane z adresu 2011-02-24].
- ↑ Tadeusz Sobieraj: Orły Niepodległości. Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie w setną rocznicę jego powstania (1912–2012). Ząbki: Apostolicum, 2012, s. 100. ISBN 978-83-7031-808-6.
- ↑ Laureaci 2002. pnf.pl. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 stycznia 2002 r. o nadaniu orderu.. isap.sejm.gov.pl. [dostęp 2023-12-03]. (pol.).
- 1 2 Soundedit, czyli łódzkie święto muzyki, [w:] informacje prasowe, Warszawa: iSource SA, 10 września 2009 [dostęp 2012-10-31].
- ↑ Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi [online], Łódzki Ośrodek Geodezji [dostęp 2023-03-27].
- ↑ Uchwała nr XXXIII/305/12 Rady Miejskiej w Aleksandrowie Łódzkim z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie: nadania nazwy ulicy w Kolonii Brużyca [online], BIP - Gmina Aleksandrów Łódzki [dostęp 2023-03-29].
- ↑ Poznań ma ulicę Grzegorza Ciechowskiego, „epoznan.pl” [dostęp 2018-07-02] (ang.).
- ↑ Uchwała nr LXIV/1797/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 12 września 2013 w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9738 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 19 września 2013. [dostęp 2014-07-21].
- ↑ Uchwała Nr XIX /158/ 2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 26 kwietnia 2012 roku w sprawie nadania Amfiteatrowi w Tczewie imienia Grzegorza Ciechowskiego. bip.tczew.pl, 2012-04-26. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
- ↑ Plac Grzegorza Ciechowskiego w Toruniu – Kultura – Polskie Radio PiK [online], radiopik.pl [dostęp 2016-12-15].
- ↑ „Grzegorz Ciechowski” – piąta moneta z serii „Historia polskiej muzyki rozrywkowej”, nbp.pl, 11 grudnia 2014 [dostęp 2015-08-18] [zarchiwizowane 2017-09-06] (pol.).
- ↑ Sebastian Dadaczyński: Lokomotywa w barwach Republiki. tczew.naszemiasto.pl, 2012-03-07. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
- ↑ Wielki mural upamiętniający Grzegorza Ciechowskiego powstał w Toruniu [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-12-03].
- ↑ Teatr Muzyczny w Poznaniu, teatr-muzyczny.pl [dostęp 2022-09-15] [zarchiwizowane 2022-07-09].
- 1 2 3 Weronika Kostyra: „Ukrywanie naszego uczucia było bardzo trudne”. Historia miłości Grzegorza Ciechowskiego i jego żony Anny. viva.pl, 30 maja 2024. [dostęp 2024-11-26]. (pol.).
- ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 192.
- ↑ Wojskowa -− enklawa Bródna na Zaciszu. [w:] Zacisze w Warszawie [on-line]. [dostęp 2023-11-19].
Bibliografia
- Anna Sztuczka, Krzysztof Janiszewski: My Lunacyty. Rzecz o Republice. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka – MUZA SA, 2015. ISBN 978-83-287-0109-0.

