Katastrofa lotnicza w Jabłonowie

Katastrofa lotnicza w Jabłonowie
ilustracja
Państwo

 Rosja

Obwód

 biełgorodzki

Miejsce

Jabłonowo

Data

24 stycznia 2024

Godzina

11:15 czasu lokalnego
9:15 czasu polskiego

Rodzaj

zderzenie z ziemią

Przyczyna

trwa dochodzenie

Ofiary śmiertelne

74 osoby (niepotwierdzone)

Statek powietrzny
Typ

Ił-76M

Użytkownik

Siły Powietrzne Federacji Rosyjskiej

Numer

RF-86828[1]

Start

Rosja Moskwa

Cel lotu

Rosja Biełgorod

Liczba pasażerów

68 osób (niepotwierdzone)

Liczba załogi

6 osób

Położenie na mapie obwodu biełgorodzkiego
Mapa konturowa obwodu biełgorodzkiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia50°52′22″N 37°21′50″E/50,872778 37,363889

Katastrofa lotnicza w Jabłonowiewypadek lotniczy samolotu transportowego Ił-76M, do którego doszło 24 stycznia 2024 we wsi Jabłonowo, 56 kilometrów od Biełgorodu w Rosji. Według oficjalnego stanowiska Rosji, w wyniku wypadku śmierć poniosły 74 osoby (68 pasażerów i 6 członków załogi) – wszystkie, które znajdowały się na pokładzie[2].

Wypadek wydarzył się na tle inwazji rosyjskiej na Ukrainę, przez co okoliczności zdarzenia i liczba ofiar nie zostały w wiarygodny sposób zbadane i wynikają z oświadczeń stron zaangażowanych w konflikt.

Wypadek

24 stycznia 2024 roku w rejonie Jabłonowa rozbił się wojskowy samolot transportowy Ił-76M nr RF-86828 ze 117 Pułku Transportowego rosyjskich Wojskowych Sił Powietrznych[1].

Według rosyjskich urzędników samolot przewoził 65 ukraińskich jeńców na wymianę do obwodu biełgorodzkiego[3][4][5].

Według proboszcza wsi do katastrofy doszło na polu około 5–6 km od Jabłonowa[6].

Według Wiktora Bondariewa przed katastrofą załoga zgłosiła zewnętrzne uderzenie[6].

Gubernator obwodu biełgorodzkiego Wiaczesław Gładkow powiedział, że nikt nie przeżył katastrofy. Na miejsce wypadku przybył personel ratunkowy oraz zespół śledczy wysłany przez Siły Powietrzno-Kosmiczne Federacji Rosyjskiej[3][7].

Reakcje

Rosja

MSZ Rosji oskarżyło Ukrainę o zestrzelenie samolotu, nazywając to atakiem terrorystycznym i sugerując, że samolot został zestrzelony dwoma rakietami Patriot lub IRIS. Ministerstwo nie przedstawiło dowodów na atak rakietowy ze strony Ukrainy[4][8][9][10].

Minister Spraw Zagranicznych Siergiej Ławrow nazwał incydent ukraińską „zbrodnią” i wezwał do pilnego zwołania posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ w celu zażądania wyjaśnień od Ukrainy. Posiedzenie wyznaczono na 25 stycznia[11][12].

Ministerstwo Obrony Rosji powołując się na systemy radarowe Rosji stwierdziło, że samolot został zestrzelony przez dwie rakiety wystrzelone ze wsi Łypci[13][14].

Przewodniczący komisji obrony rosyjskiej Dumy Państwowej Andriej Kartapołow stwierdził, że drugi samolot lecący do transportu 80 ukraińskich jeńców wojennych po incydencie zmienił kurs, dodając, że „nie może teraz być mowy o jakichkolwiek innych wymianach [więźniów]”[9].

Ukraina

Ukraińska Prawda początkowo informowała, że zestrzelenie Ił-76 jest wynikiem działań ukraińskiej armii. Później to zostało usunięte. Ukraina niezmiennie twierdzi, że rozbity transportowiec nie transportował ukraińskich żołnierzy, tylko rakiety S-300 Patriot lub IRIS-T[5][15][16].

Ukraińska agencja odpowiedzialna za jeńców wojennych ostrzegła, że Rosja „aktywnie prowadzi specjalne operacje informacyjne przeciwko Ukrainie, których celem jest destabilizacja ukraińskiego społeczeństwa”[13].

Ministerstwo Obrony Ukrainy poinformowało, że nie może potwierdzić, że w samolot uderzyły Siły Obronne Ukrainy, gdyż „okoliczności są w dalszym ciągu wyjaśniane”[16].

Według rzecznika Głównej Dyrekcji Wywiadu Ukrainy na dzień katastrofy zaplanowano wymianę więźniów między Rosją a Ukrainą, co jednak nie nastąpiło, mimo to nie potwierdził on wersji o jeńcach na pokładzie samolotu[1].

Komentatorzy zwracali uwagę, że wersja o jeńcach na pokładzie samolotu wydaje się rosyjską akcją dezinformacyjną, gdyż zdjęcia rozbitego samolotu nie pokazywały ciał (tym bardziej takiej znacznej liczby ludzi), a opublikowana lista domniemanych pasażerów zawierała kilkanaście nazwisk jeńców już wymienionych 3 stycznia[1]. Samolot miał również startować w kierunku Czkałowska pod Moskwą, a nie podchodzić do lądowania[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Marcin Gawęda. Wojna rosyjsko-ukraińska cz. 22. „Wojsko i Technika”. Nr 3/2024, s. 53-54, marzec 2024. Warszawa.
  2. Ilyushin Il-76 crash [online], Aviation Safety Network (ang.).
  3. 1 2 Russia accuses Ukraine of killing 65 of its own POWs by shooting down plane [online], Reuters [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  4. 1 2 Zelenskyy says Russia ‘playing with lives’ of Ukrainian POWs after crash [online], Al Jazeera [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  5. 1 2 В Белгородской области РФ упал военный самолет ИЛ-76 в Белгородской области [online], УКРАИНСКАЯ ПРАВДА [dostęp 2024-01-24] (ukr.).
  6. 1 2 Military plane reportedly transporting over 60 Ukrainian POWs crashes in Russia’s Belgorod region [online], Meduza [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  7. Russia’s Il-76 plane with 65 Ukrainian POWs on board crashes in Belgorod Region — military [online], TASS [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  8. Минобороны России назвало терактом крушение Ил-76. Ведомство утверждает, что ВСУ выпустили по самолету ракеты из Харьковской области [online], Meduza [dostęp 2024-01-24] (ros.).
  9. 1 2 No survivors on plane Russia says was carrying 65 Ukrainian PoWs [online], BBC [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  10. Russia accuses Ukraine of shooting down military plane, killing all 74 on board [online], CNN [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  11. Russia Seeks Emergency UN Security Council Session on Plane Crash [online], U.S. News & World Report [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  12. Programme of Work [online], United Nations Security Council [dostęp 2024-01-25] (ang.).
  13. 1 2 Russian jet crashes carrying Ukrainian PoWs - Moscow [online], BBC [dostęp 2024-01-25] (ang.).
  14. Russia says a plane with Ukrainian POWs crashes, killing all aboard, and accuses Kyiv of downing it [online], Associated Press [dostęp 2024-01-25] (ang.).
  15. Russia-Ukraine war live: No survivors after military plane that Russia says was carrying Ukrainian PoWs crashes in Belgorod [online], The Guardian [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  16. 1 2 Katastrofa samolotu w obwodzie biełgorodzkim. Rosja: Na pokładzie byli ukraińscy jeńcy [online], rmf24 [dostęp 2024-01-24] (pol.).