Perapion affine
| Perapion affine | |||
| (Kirby, 1808) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Perapion (Perapion) | ||
| Gatunek |
Perapion (Perapion) affine | ||
| Synonimy | |||
| |||
Perapion affine – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje zachodnią Palearktykę. Żeruje na szczawiach.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1808 roku przez Williama Kirby’ego pod nazwą Apion affine[1].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 1,6 do 2,2 mm. Ubarwienie ma czarne z metalicznie zielonkawymi, niebieskimi lub fioletowymi pokrywami. Oskórek porastają bardzo delikatne i słabo widoczne włoski[2].
Głowę rzeźbią grube[2], w większości lekko wydłużone[2][3], stosunkowo gęsto rozmieszczone punkty[2]. Policzki odznaczają się grubym punktowaniem i drobnym rowkowaniem[3]. Siodełkowate wgłębienie wydzielające lekko zakrzywiony ryjek od czoła zaznaczone jest zwykle lepiej niż u P. marchicum[2].
Przedplecze ma boki zazwyczaj wyraźnie zaokrąglone, a wierzch wyraźnie wypukły. Na jego powierzchni obecne jest stosunkowo gęste[4], lekko wydłużone[2][3], grube punktowanie[4]. W miarę trójkątna tarczka ma szerokość równą długości[3]. Pokrywy nie są dłuższe niż dwuipółkrotność długości przedplecza[2], niemal zawsze ich długość jest między 1,4 a 1,5 raza większa od wspólnej szerokości[3]; nasadę mają znacznie szerszą od przedplecza i ku tyłowi są rozszerzone mocniej niż u P. marchicum. Barki są dobrze rozwinięte. Rzędy są węższe od międzyrzędów[2]. Brak na pokrywach szczecinek wyspecjalizowanych[4]. Odnóża nie mają kolca na spodzie pierwszego członu stopy[3].
Pygidium samca jest szersze niż dłuższe. Genitalia samca mają tegmen o płatach parameroidalnych rozdzielonych u szczytu głębokim wcięciem. Płat środkowy edeagusa (prącie) jest spłaszczony, endofallus ma natomiast szczytową grupę gęsto upakowanych ząbków lub kolców, poprzeczne zmarszczki pośrodku, a u nasady środkową grupkę drobnych kolców lub ząbków i dwie grupy zaokrąglonych ząbków po jej bokach[4].
Ekologia i występowanie
Owad ten zamieszkuje wilgotne stanowiska[5]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi fitofagami żerującymi na szczawiu polnym i zwyczajnym. Endofagiczna larwa żeruje, drążąc korytarze w łodygach kwiatonośnych rośliny, co powoduje formowanie się wrzecionowatych lub kulistawych wyrośli (galasów) osiągających do 2 cm długości[5][6]. Wewnątrz nich następuje przepoczwarczenie[6]. Postacie dorosłe obserwowane są od maja do września[5].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Serbii, Bułgarii oraz europejskiej części Rosji[1]. W Azji podawany jest z syberyjskiej części Rosji[5], Zakaukazia i Syrii, a w Afryce Północnej z Algierii[1]. Na północ wykracza poza koło podbiegunowe[5].
Z Polski wykazywany głównie z południowo-zachodniej i północno-wschodniej części kraju[7]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek narażony na wymarcie (VU)[8].
Przypisy
- 1 2 3 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
- 1 2 3 4 5 6 Marek Wanat, Attila Podlussány, Karel Schön. Perapion connexum (Schilsky, 1902) (Coleoptera, Apionidae) in Central Europe, a case of plant expansion chase. „ZooKeys”. 174, s. 49-61, 2012. DOI: 10.3897/zookeys.174.2526.
- 1 2 3 4 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 4 5 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
- 1 2 W.N. Ellis: Perapion affine (Kirby, 1808). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-09].
- ↑ species: Perapion (Perapion) affine (W. Kirby, 1808). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2025-01-09].
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.