Perapion marchicum
| Perapion marchicum | |||
| (Herbst, 1797) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Perapion (Perapion) | ||
| Gatunek |
Perapion (Perapion) marchicum | ||
| Synonimy | |||
| |||
Perapion marchicum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje zachodnią Palearktykę. Żeruje na szczawiach.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1797 roku przez Johanna F.W. Herbsta pod nazwą Apion marchicum[1].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 1,6 do 2,2 mm. Ubarwienie ma czarne z zielonkawymi, niebieskimi lub fioletowymi pokrywami. Oskórek porastają bardzo delikatne i słabo widoczne włoski[2].
Głowę rzeźbią okrągłe[2][3], drobne, niezbyt gęsto rozmieszczone punkty[2]. Na policzkach występują drobne, poprzeczne rowki, ale niemal nie ma na nich punktów[3]. U samca ryjek jest gruby, niemal walcowaty, w widoku bocznym o lekko zakrzywionym wierzchu i niemal prostym spodzie, trochę dłuższy od przedplecza, gęsto punktowany niemal do samego wierzchołka, na samym szczycie nieco lśniący. U samicy ryjek jest walcowaty do lekko zakrzywionego, wyraźnie cieńszy niż u samca, tak długi jak głowa i przedplecze mierzone razem, w wierzchołkowej części skąpiej punktowany i bardziej lśniący niż płci przeciwnej[2].
Przedplecze jest prostokątne lub ku przodowi zwężone, po bokach słabo zaokrąglone, w widoku bocznym z wierzchu prawie płaskie. Na jego powierzchni obecne jest niezbyt gęste[2], okrągłe[2][3], drobne punktowanie[2]. W miarę trójkątna tarczka ma szerokość równą długości[3]. Pokrywy nie są dłuższe niż dwuipółkrotność długości przedplecza[2], niemal zawsze ich długość jest między 1,4 a 1,5 raza większa od wspólnej szerokości[3]; nasadę mają znacznie szerszą od przedplecza i ku tyłowi są rozszerzone słabiej niż u P. affine. Barki są dobrze rozwinięte. Rzędy są nieco szersze od międzyrzędów[2]. Brak na pokrywach szczecinek wyspecjalizowanych[4]. Odnóża nie mają kolca na spodzie pierwszego członu stopy[3].
Pygidium samca jest szersze niż dłuższe. Genitalia samca mają tegmen o płatach parameroidalnych rozdzielonych u szczytu głębokim wcięciem. Płat środkowy edeagusa (prącie) jest spłaszczony, endofallus ma natomiast szczytową grupę gęsto upakowanych ząbków lub kolców, poprzeczne zmarszczki pośrodku, a u nasady środkową grupkę drobnych kolców lub ząbków i dwie grupy zaokrąglonych ząbków po jej bokach[4].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po tereny górskie, gdzie dochodzi do piętra kosodrzewiny. Zasiedla stanowiska od suchych po wilgotne[5]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi fitofagami żerującymi na szczawiu polnym. Endofagiczna larwa drąży wewnątrz dolnej części pędu, szyjki korzeniowej i górnej części korzeni krzyżujące się korytarze, co prowadzi do powstawania guzowatych, zazwyczaj zrastających się, a rzadziej pojedynczych wyrośli (galasów) o rozmiarach od 1 do 3 cm[5][6].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii oraz europejskiej części Rosji (na północ po Karelię[5]). W Azji podawany jest z zachodniosyberyjskiej części Rosji, Gruzji i Syrii, a w Afryce Północnej z Algierii[1]. W Polsce wszędzie pospolity[5].
Przypisy
- 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
- 1 2 3 4 5 6 Marek Wanat, Attila Podlussány, Karel Schön. Perapion connexum (Schilsky, 1902) (Coleoptera, Apionidae) in Central Europe, a case of plant expansion chase. „ZooKeys”. 174, s. 49-61, 2012. DOI: 10.3897/zookeys.174.2526.
- 1 2 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
- ↑ W.N. Ellis: Perapion marchicum (Herbst, 1797). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-07].