Perapion oblongum
| Perapion oblongum | |||
| (Gyllenhal, 1839) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Perapion (Perapion) | ||
| Gatunek |
Perapion (Perapion) oblongum | ||
| Synonimy | |||
| |||
Perapion oblongum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Żeruje na szczawiach.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1839 roku przez Leonarda Gyllenhaala pod nazwą Apion oblongum. W tym samym roku niezależnie opisał go Carl Henrik Boheman pod nazwą Apion sibiricum[1]. Z tym drugim epitetem klasyfikowany bywał w XX wieku jako odmiana Perapion curtirostre[2].
Morfologia
Chrząszcze o ciele długości od 2,2 do 2,9 mm. Ubarwienie ma czarne z połyskiem stalowym lub ołowianym na pokrywach[2]. Oskórek porastają delikatne, szare włoski[2][3], słabiej widoczne niż u P. lemoroi, ale wciąż wyraźniejsze niż u P. connexum, na pokrywach równomiernie rozmieszczone. Owłosienie i mikrorzeźba oskórka sprawiają, że owad robi wrażenie szarawego[4].
Głowa ma wierzch i nasadową połowę ryjka punktowane wyraźnie i gęsto. Punkty lub rowki na czole są dość drobne. Punkty na ciemieniu są tak duże jak na dysku przedplecza[4]. Stosunkowo grube i krótkie czułki[2] wieńczą podługowato-owalne buławki[3]. Ryjek jest prosty do nieznacznie zakrzywionego, tak samo na całej długości wysoki, grubszy od przedniego uda[4], na szczycie lśniący[2]. Samiec ma ryjek trzykrotnie dłuższy niż w miejscu osadzenia czułków szeroki[4], trochę dłuższy niż w przypadku P. curtirostre. Samica ma ryjek znacznie dłuższy od przedplecza, znacznie smuklejszy niż u samca, wyraźnie rozszerzony w miejscu osadzenia czułków i u wierzchołka[2], trzyipółkrotnie dłuższy niż w miejscu osadzenia czułków szeroki[4].
Przedplecze jest prawie kwadratowe[2], z wierzchu bardzo słabo wypukłe[4], punktowane głęboko[3] i gęsto, trochę drobniej niż u P. curtirostre[2]. Dołek przedtarczkowy jest krótki[3]. Na dłuższej niż szerszej tarczce występuje bruzda[4]. Pokrywy są u podstawy wyraźnie szersze od przedplecza, zaopatrzone w dobrze rozwinięte barki[2]. Na każdej pokrywie obecna jest tylko jedna szczecinka wyspecjalizowana, umieszczona na dziewiątym międzyrzędzie[3]. U samca na spodzie wierzchołkowej części pierwszego członu stopy tylnego odnóża wyrasta niewielki kolec[4].
Odwłok ma pierwszy z widocznych sternitów 1,8 raza dłuższy od następnego; oba są lekko wypukłe, a szew między nimi wgłębiony i prosty. Pygidium samca jest szersze niż dłuższe. Genitalia samca mają tegmen o płatach parameroidalnych rozdzielonych u szczytu głębokim wcięciem. Płat środkowy edeagusa (prącie) jest spłaszczony, endofallus ma natomiast szczytową grupę gęsto upakowanych ząbków lub kolców, poprzeczne zmarszczki pośrodku, a u nasady środkową grupkę drobnych kolców lub ząbków i dwie grupy zaokrąglonych ząbków po jej bokach[3].
Ekologia i występowanie
Owad ten zasiedla głównie wilgotne łąki[5]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są monofagicznymi fitofagami żerującymi na szczawiu zwyczajnym. Larwy są endofagiczne i żerując, drążą chodniki wewnątrz rdzenia łodygi rośliny żywicielskiej, nie powodując przy tym formowania się wyrośli[6][5]. Przepoczwarczają się również wewnątrz łodyg. Cykl życiowy jest jednoroczny[6].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Niemiec, Austrii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Bośni i Hercegowiny, Serbii oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Syrii, Uzbekistanu, Kirgistanu, Mongolii i chińskiego Heilongjiangu[1].
Przypisy
- 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
- 1 2 3 4 5 6 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Marek Wanat, Attila Podlussány, Karel Schön. Perapion connexum (Schilsky, 1902) (Coleoptera, Apionidae) in Central Europe, a case of plant expansion chase. „ZooKeys”. 174, s. 49-61, 2012. DOI: 10.3897/zookeys.174.2526.
- 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
- 1 2 W.N. Ellis: Perapion oblongum (Gyllenhal, 1839). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-09].