Perapion oblongum

Perapion oblongum
(Gyllenhal, 1839)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

pędrusiowate

Podrodzina

Apioninae

Nadplemię

Apionitae

Plemię

Aplemonini

Rodzaj

Perapion

Podrodzaj

Perapion (Perapion)

Gatunek

Perapion (Perapion) oblongum

Synonimy
  • Apion oblongum Gyllenhal, 1839
  • Apion (Perapion) oblongum Gyllenhal, 1839
  • Apion sibiricum Boheman, 1839
  • Apion curtirostre var. sibiricum Boheman, 1839

Perapion oblongumgatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Żeruje na szczawiach.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1839 roku przez Leonarda Gyllenhaala pod nazwą Apion oblongum. W tym samym roku niezależnie opisał go Carl Henrik Boheman pod nazwą Apion sibiricum[1]. Z tym drugim epitetem klasyfikowany bywał w XX wieku jako odmiana Perapion curtirostre[2].

Morfologia

Chrząszcze o ciele długości od 2,2 do 2,9 mm. Ubarwienie ma czarne z połyskiem stalowym lub ołowianym na pokrywach[2]. Oskórek porastają delikatne, szare włoski[2][3], słabiej widoczne niż u P. lemoroi, ale wciąż wyraźniejsze niż u P. connexum, na pokrywach równomiernie rozmieszczone. Owłosienie i mikrorzeźba oskórka sprawiają, że owad robi wrażenie szarawego[4].

Głowa ma wierzch i nasadową połowę ryjka punktowane wyraźnie i gęsto. Punkty lub rowki na czole są dość drobne. Punkty na ciemieniu są tak duże jak na dysku przedplecza[4]. Stosunkowo grube i krótkie czułki[2] wieńczą podługowato-owalne buławki[3]. Ryjek jest prosty do nieznacznie zakrzywionego, tak samo na całej długości wysoki, grubszy od przedniego uda[4], na szczycie lśniący[2]. Samiec ma ryjek trzykrotnie dłuższy niż w miejscu osadzenia czułków szeroki[4], trochę dłuższy niż w przypadku P. curtirostre. Samica ma ryjek znacznie dłuższy od przedplecza, znacznie smuklejszy niż u samca, wyraźnie rozszerzony w miejscu osadzenia czułków i u wierzchołka[2], trzyipółkrotnie dłuższy niż w miejscu osadzenia czułków szeroki[4].

Przedplecze jest prawie kwadratowe[2], z wierzchu bardzo słabo wypukłe[4], punktowane głęboko[3] i gęsto, trochę drobniej niż u P. curtirostre[2]. Dołek przedtarczkowy jest krótki[3]. Na dłuższej niż szerszej tarczce występuje bruzda[4]. Pokrywy są u podstawy wyraźnie szersze od przedplecza, zaopatrzone w dobrze rozwinięte barki[2]. Na każdej pokrywie obecna jest tylko jedna szczecinka wyspecjalizowana, umieszczona na dziewiątym międzyrzędzie[3]. U samca na spodzie wierzchołkowej części pierwszego członu stopy tylnego odnóża wyrasta niewielki kolec[4].

Odwłok ma pierwszy z widocznych sternitów 1,8 raza dłuższy od następnego; oba są lekko wypukłe, a szew między nimi wgłębiony i prosty. Pygidium samca jest szersze niż dłuższe. Genitalia samca mają tegmen o płatach parameroidalnych rozdzielonych u szczytu głębokim wcięciem. Płat środkowy edeagusa (prącie) jest spłaszczony, endofallus ma natomiast szczytową grupę gęsto upakowanych ząbków lub kolców, poprzeczne zmarszczki pośrodku, a u nasady środkową grupkę drobnych kolców lub ząbków i dwie grupy zaokrąglonych ząbków po jej bokach[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla głównie wilgotne łąki[5]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłemonofagicznymi fitofagami żerującymi na szczawiu zwyczajnym. Larwy są endofagiczne i żerując, drążą chodniki wewnątrz rdzenia łodygi rośliny żywicielskiej, nie powodując przy tym formowania się wyrośli[6][5]. Przepoczwarczają się również wewnątrz łodyg. Cykl życiowy jest jednoroczny[6].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Niemiec, Austrii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Bośni i Hercegowiny, Serbii oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Syrii, Uzbekistanu, Kirgistanu, Mongolii i chińskiego Heilongjiangu[1].

Przypisy

  1. 1 2 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
  3. 1 2 3 4 5 6 Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Marek Wanat, Attila Podlussány, Karel Schön. Perapion connexum (Schilsky, 1902) (Coleoptera, Apionidae) in Central Europe, a case of plant expansion chase. „ZooKeys”. 174, s. 49-61, 2012. DOI: 10.3897/zookeys.174.2526.
  5. 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
  6. 1 2 W.N. Ellis: Perapion oblongum (Gyllenhal, 1839). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-09].