Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza
| Premier | |
|---|---|
| Partie | |
| Kadencja |
od 6 lutego 1947 |
| Poprzedni | |
| Następny | |
Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza – rząd Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie PRL, pod kierownictwem premiera Józefa Cyrankiewicza, desygnowanego przez Bolesława Bieruta, po dymisji Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej 5 lutego 1947.
Na wniosek nowego premiera 6 lutego 1947 prezydent powołał rząd koalicyjny Bloku Demokratycznego (czyli PPS, PPR, „lubelskiego” SL i SD) oraz Stronnictwa Pracy. 8 lutego rząd został zatwierdzony przez Sejm i trwał przez cały okres kadencji Sejmu Ustawodawczego (2144 dni). 20 listopada 1952 Józef Cyrankiewicz złożył dymisję Sejmowi PRL I kadencji, dzień później rząd zakończył urzędowanie.
Pierwsza Rada Ministrów Józefa Cyrankiewicza (1947–1952)
| Funkcja | Imię i nazwisko | Czas pełnienia funkcji | ||
|---|---|---|---|---|
| Od | Do | |||
| Prezes Rady Ministrów | Józef Cyrankiewicz (PZPR) | 5 lutego 1947(dts)[1] | 20 listopada 1952(dts) | |
| I wiceprezes Rady Ministrów | Władysław Gomułka (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 20 stycznia 1949(dts)[2] | |
| Minister ziem odzyskanych | 6 lutego 1947(dts)[1] | 20 stycznia 1949(dts)[2] | ||
| II Wiceprezes Rady Ministrów | Antoni Korzycki (ZSL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister | Wincenty Baranowski (ZSL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister rolnictwa[a] | Jan Dąb-Kocioł (ZSL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister finansów[b] | Konstanty Dąbrowski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister kultury i sztuki | Stefan Dybowski (ZSL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister odbudowy | Michał Kaczorowski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 1 kwietnia 1949(dts)[3] | |
| Minister aprowizacji[c] | Włodzimierz Lechowicz (SD) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 29 września 1948(dts)[2] | |
| Minister zdrowia | Tadeusz Michejda (SD) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 10 stycznia 1951(dts)[4] | |
| Minister bez teki | 10 stycznia 1951(dts)[4] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister przemysłu i handlu[d] | Hilary Minc (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 16 lutego 1949(dts)[2][5] | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | 20 kwietnia 1949(dts)[3] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego | 20 kwietnia 1949(dts)[3] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister spraw zagranicznych | Zygmunt Modzelewski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 20 marca 1951(dts)[6] | |
| Minister administracji publicznej | Edward Osóbka-Morawski | 6 lutego 1947(dts)[1] | 20 kwietnia 1949(dts)[2] | |
| Minister leśnictwa[e] | Bolesław Podedworny (ZSL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister poczt i telegrafów | Józef Putek (SL) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 16 stycznia 1948(dts)[2] | |
| Minister komunikacji | Jan Rabanowski (SD) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 28 lutego 1951(dts)[6] | |
| Minister kolei | 14 marca 1951(dts)[6][7] | 27 czerwca 1951(dts)[6] | ||
| Minister bezpieczeństwa publicznego | Stanisław Radkiewicz (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister pracy i opieki społecznej | Kazimierz Rusinek (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister | Wincenty Rzymowski (SD) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 30 kwietnia 1950(dts) | |
| Minister oświaty | Stanisław Skrzeszewski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 7 lipca 1950(dts)[8] | |
| Minister spraw zagranicznych | 20 marca 1951(dts)[6] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister sprawiedliwości | Henryk Świątkowski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister obrony narodowej | Michał Żymierski (PZPR) | 6 lutego 1947(dts)[1] | 6 listopada 1949(dts)[3] | |
| Minister żeglugi | Adam Rapacki (PZPR) | 16 kwietnia 1947(dts)[2] | 15 maja 1950(dts)[8] | |
| Minister szkolnictwa wyższego[f] | 15 maja 1950(dts)[8] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister poczt i telegrafów | Wacław Szymanowski (ZSL) | 16 stycznia 1948(dts)[2] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | Aleksander Zawadzki (PZPR) | 20 stycznia 1949(dts)[2] | 10 czerwca 1949(dts)[3] | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | 28 kwietnia 1950(dts)[8] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister administracji publicznej | Władysław Wolski (PZPR) | 20 stycznia 1949(dts)[2] | 28 kwietnia 1950(dts)[9] | |
| Minister handlu wewnętrznego | Tadeusz Dietrich (PZPR) | 23 lutego 1949(dts)[2] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister handlu zagranicznego | Tadeusz Gede (PZPR) | 7 marca 1949(dts)[2] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | 30 czerwca 1952(dts)[10] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister przemysłu rolnego i spożywczego | Bolesław Rumiński (PZPR) | 17 marca 1949(dts)[3] | 30 grudnia 1950(dts)[4] | |
| Minister przemysłu chemicznego | 31 grudnia 1950(dts)[4][11] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister odbudowy | Marian Spychalski (PZPR) | 1 kwietnia 1949(dts)[3] | 10 maja 1949(dts)[3] | |
| Minister budownictwa | 13 maja 1949(dts)[3][12] | 17 listopada 1949(dts)[3] | ||
| Minister przemysłu lekkiego | Eugeniusz Stawiński (PZPR) | 2 kwietnia 1949(dts)[3] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister górnictwa[g] | Ryszard Nieszporek (PZPR) | 22 kwietnia 1949(dts)[3] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister obrony narodowej | Konstanty Rokossowski (PZPR) | 6 listopada 1949(dts)[3] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister gospodarki komunalnej | Kazimierz Mijal (PZPR) | 28 kwietnia 1950(dts)[8][13] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | Hilary Chełchowski (PZPR) | 10 czerwca 1950(dts)[8] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister Państwowych Gospodarstw Rolnych | 9 czerwca 1951(dts)[6][14] | 21 listopada 1952(dts) | ||
| Minister oświaty | Witold Jarosiński (PZPR) | 7 lipca 1950(dts)[4] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister żeglugi | Mieczysław Popiel (PZPR) | 13 lipca 1950(dts)[4] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister przemysłu maszynowego[h] | Julian Tokarski (PZPR) | 17 października 1950(dts)[4] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister zdrowia | Jerzy Sztachelski (PZPR) | 10 stycznia 1951(dts)[4] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister budownictwa miast i osiedli | Roman Piotrowski (PZPR) | 11 stycznia 1951(dts)[6] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister transportu drogowego i lotniczego | Jan Rustecki (PZPR) | 14 marca 1951(dts)[6][7] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister przemysłu drobnego i rzemiosła | Adam Żebrowski (PZPR) | 18 czerwca 1951(dts)[6][15] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister kolei | Ryszard Strzelecki (PZPR) | 20 września 1951(dts)[6] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | Stefan Jędrychowski (PZPR) | 12 grudnia 1951(dts)[6] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister budownictwa przemysłowego | Czesław Bąbiński (PZPR) | 15 stycznia 1952(dts)[10] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister przemysłu rolnego i spożywczego | Mieczysław Hoffmann (PZPR) | 5 lutego 1952(dts)[10] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister energetyki | Bolesław Jaszczuk (PZPR) | 6 marca 1952(dts)[10][16] | 21 listopada 1952(dts) | |
| Minister przemysłu mięsnego i mleczarskiego | Marian Minor (PZPR) | 26 kwietnia 1952(dts)[10][17] | 21 listopada 1952(dts) | |
W dniu zaprzysiężenia 6 lutego 1947
- Józef Cyrankiewicz (PPS) – prezes Rady Ministrów
- Władysław Gomułka (PPR) – I wiceprezes Rady Ministrów, minister ziem odzyskanych
- Antoni Korzycki (SL) – II wiceprezes Rady Ministrów
- Wincenty Baranowski (SL) – minister
- Jan Dąb-Kocioł (SL) – minister rolnictwa i reform rolnych
- Konstanty Dąbrowski (PPS) – minister skarbu
- Stefan Dybowski (SL) – minister kultury i sztuki
- Michał Kaczorowski (PPS) – minister odbudowy
- Włodzimierz Lechowicz (SD) – minister aprowizacji i handlu
- Tadeusz Michejda (SP) – minister zdrowia
- Hilary Minc (PPR) – minister przemysłu
- Zygmunt Modzelewski (PPR) – minister spraw zagranicznych
- Edward Osóbka-Morawski (PPS) – minister administracji publicznej
- Bolesław Podedworny (SL) – minister lasów
- Józef Putek (SL) – minister poczt i telegrafów
- Jan Rabanowski (SD) – minister komunikacji
- Stanisław Radkiewicz (PPR) – minister bezpieczeństwa publicznego
- Kazimierz Rusinek (PPS) – minister pracy i opieki społecznej
- Wincenty Rzymowski (SD) – minister
- Stanisław Skrzeszewski (PPR) – minister oświaty
- Henryk Świątkowski (PPS) – minister sprawiedliwości
- Michał Żymierski (PPR) – minister obrony narodowej
- Feliks Widy-Wirski (SP) – kierownik ministerstwa informacji i propagandy
- Ludwik Grosfeld (PPS) – kierownik ministerstwa żeglugi i handlu zagranicznego
Zmiany w składzie Rady Ministrów
- 27 marca 1947:
- przekształcenie Ministerstwa Aprowizacji i Handlu w Ministerstwo Aprowizacji; Ministerstwa Przemysłu w Ministerstwo Przemysłu i Handlu; Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego w Ministerstwo Żeglugi.
- 11 kwietnia 1947:
- zlikwidowanie Ministerstwa Informacji i Propagandy.
- 16 kwietnia 1947:
- za kierownika Ministerstwa Żeglugi Ludwika Grosfelda mianowano ministra Adama Rapackiego (PPS).
- 16 stycznia 1948:
- za ministra Józefa Putka mianowano prof. Wacława Szymanowskiego (SL).
- 29 września 1948:
- zniesienie Ministerstwa Aprowizacji.
- 11 stycznia 1949:
- zniesienie Ministerstwa Ziem Odzyskanych.
- 20 stycznia 1949:
- odwołano Władysława Gomułkę oraz Edwarda Osóbkę-Morawskiego;
- nominacje: Aleksander Zawadzki (PZPR) – wiceprezes Rady Ministrów;
Władysław Wolski (PZPR) – minister administracji publicznej.
- 10 lutego 1949:
- zniesienie ministerstwa przemysłu i handlu;
- utworzenie: Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego oraz ministerstw: górnictwa i energetyki; przemysłu ciężkiego; przemysłu lekkiego; przemysłu rolnego i spożywczego; handlu wewnętrznego; handlu zagranicznego.
- 23 lutego 1949:
- nominacja: Tadeusz Dietrich (PZPR) – minister handlu wewnętrznego.
- 7 marca 1949:
- nominacja: Tadeusz Gede (PZPR) – minister handlu zagranicznego.
- 17 marca 1949:
- nominacja: Bolesław Rumiński (PZPR) – minister przemysłu rolnego i spożywczego.
- 1 kwietnia 1949:
- za prof. Michała Kaczorowskiego nominacja gen. dyw. Marian Spychalski (PZPR) na stanowisko ministra odbudowy.
- 2 kwietnia 1949:
- nominacja: Eugeniusz Stawiński (PZPR) – minister przemysłu lekkiego.
- 20 kwietnia 1949:
- Hilary Minc (PZPR) został odwołany ze stanowiska ministra przemysłu i handlu, a mianowany na wiceprezesa Rady Ministrów oraz przewodniczącego KERM i PKPG; Eugeniusz Szyr zastępcą przewodniczącego PKPG (w randze ministra).
- 22 kwietnia 1949:
- nominacje: Ryszard Nieszporek (PZPR) – minister górnictwa i energetyki; Kiejstut Żemaitis (PZPR) – kierownik Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego.
- 27 kwietnia 1949:
- zniesienie ministerstwa odbudowy i powołanie Ministerstwa Budownictwa.
- 10 maja 1949:
- Marian Spychalski zostaje ministrem budownictwa.
- 10 czerwca 1949:
- odwołanie Aleksandra Zawadzkiego ze stanowiska wiceprezesa Rady Ministrów.
- 6 listopada 1949:
- w miejsce odwołanego Michała Żymierskiego mianowano marszałka Polski Konstantego Rokossowskiego (PZPR).
- 17 listopada 1949:
- w miejsce odwołanego Mariana Spychalskiego mianowano kierownika Ministerstwa Budownictwa Romana Piotrowskiego (PZPR).
- 7 marca 1950:
- zmiany nazw ministerstw: skarbu na finansów; górnictwa i energetyki na górnictwa.
- 19 kwietnia 1950:
- Ministerstwo Administracji Publicznej zmieniono na Ministerstwo Gospodarki Komunalnej.
- 26 kwietnia 1950:
- utworzenie ministerstwa szkół wyższych i nauki.
- 27 kwietnia 1950:
- nominacja: Kazimierz Mijal (PZPR) – minister gospodarki komunalnej.
- 28 kwietnia 1950:
- nominacja: Aleksander Zawadzki (PZPR) – wiceprezes Rady Ministrów.
- 30 kwietnia 1950:
- zmarł Wincenty Rzymowski – minister bez teki.
- 11 maja 1950:
- Władysław Wolski odwołany ze stanowiska ministra administracji publicznej.
- 15 maja 1950:
- Adam Rapacki odwołany ze stanowiska ministra żeglugi i mianowany ministrem szkół wyższych i nauki.
- 31 maja 1950:
- utworzenie Prezydium Rządu, w skład którego wchodzili: prezes RM, wiceprezesi RM oraz podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów. Podsekretarzem stanu był od 16 maja Jakub Berman (PZPR).
- 10 czerwca 1950:
- nominacja: Hilary Chełchowski (PZPR) – wiceprezes Rady Ministrów.
- 7 lipca 1950:
- za Stanisława Skrzeszewskiego mianowano Witolda Jarosińskiego (PZPR) – minister oświaty.
- 21 września 1950:
- zniesienie KERM-u.
- 17 października 1950:
- Kiejstut Żemaitis odwołany ze stanowiska kierownika Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego.
- 30 grudnia 1950:
- zniesienie Ministerstwa Budownictwa i utworzenie ministerstw: budownictwa miast i osiedli; budownictwa przemysłowego; przemysłu chemicznego.
- odwołanie Bolesława Rumińskiego ze stanowiska ministra przemysłu rolnego i spożywczego i mianowanie go ministrem przemysłu chemicznego.
- 3 stycznia 1951:
- nominacja: Mieczysław Hoffmann (PZPR) – kierownik Ministerstwa Przemysłu Rolnego i Spożywczego.
- 10 stycznia 1951:
- Tadeusz Michejda odwołany ze stanowiska ministra zdrowia i mianowany ministrem bez teki.
- Jerzy Sztachelski (PZPR) – minister zdrowia.
- 11 stycznia 1951:
- nominacje: Roman Piotrowski – minister budownictwa miast i osiedli; Czesław Bąbiński (PZPR) – kierownik Ministerstwa Budownictwa Przemysłowego.
- 26 lutego 1951:
- zniesienie Ministerstwa Komunikacji i utworzenie Ministerstwa Kolei oraz Ministerstwa Transportu Drogowego i Lotniczego.
- 28 lutego 1951:
- nominacje: Jan Rabanowski – minister kolei; Jan Rustecki (PZPR) – minister transportu drogowego i lotniczego.
- 20 marca 1951:
- odwołanie Zygmunta Modzelewskiego i nominacja Stanisława Skrzeszewskiego – minister spraw zagranicznych
- 25 maja 1951:
- utworzenie Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła.
- 26 maja 1951:
- przekształcenie Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych w Ministerstwo Rolnictwa (minister bez zmiany).
- utworzenie Ministerstwa Państwowych Gospodarstw Rolnych.
- 29 maja 1951:
- nominacje: Adam Żebrowski – minister przemysłu drobnego i rzemiosła; Hilary Chełchowski – minister PGR.
- 27 czerwca 1951:
- odwołanie Jana Rabanowskiego z funkcji ministra kolei.
- 20 września 1951:
- nominacja: Ryszard Strzelecki – minister kolei.
- 12 grudnia 1951:
- Stefan Jędrychowski odwołany z funkcji zastępcy przewodniczącego PKPG i mianowany wiceprezesem Rady Ministrów.
- 15 grudnia 1951:
- przekształcenie Ministerstwa Szkół Wyższych i Nauki w Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego.
- 15 stycznia 1952:
- nominacja: Czesław Bąbiński – minister budownictwa przemysłowego.
- 5 lutego 1952:
- nominacja: Mieczysław Hoffmann – minister przemysłu rolnego i spożywczego.
- 15 lutego 1952:
- utworzenie ministerstw: hutnictwa oraz energetyki, a Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego zmieniono w Ministerstwo Przemysłu Maszynowego.
- 23 lutego 1952:
- nominacje: Bolesław Jaszczuk – minister energetyki; Julian Tokarski – minister przemysłu maszynowego; Kiejstut Żemaitis – kierownik ministerstwa hutnictwa.
- 22 kwietnia 1952:
- utworzenie Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego – minister Marian Minor.
- 30 czerwca 1952:
- nominacja: Tadeusz Gede – wiceprezes Rady Ministrów.
Uwagi
- ↑ Do 9 czerwca 1951 minister rolnictwa i reform rolnych (Dz.U. z 1951 r. nr 30, poz. 236).
- ↑ Do 30 marca 1950 minister skarbu (Dz.U. z 1950 r. nr 10, poz. 101).
- ↑ Do 31 marca 1947 minister aprowizacji i handlu (Dz.U. z 1947 r. nr 31, poz. 130).
- ↑ Do 31 marca 1947 minister przemysłu (Dz.U. z 1947 r. nr 31, poz. 130).
- ↑ Do 20 września 1947 minister lasów (Dz.U. z 1947 r. nr 60, poz. 327).
- ↑ Do 31 grudnia 1951 minister szkół wyższych i nauki (Dz.U. z 1951 r. nr 67, poz. 465).
- ↑ Do 30 marca 1950 minister górnictwa i energetyki (Dz.U. z 1950 r. nr 10, poz. 102).
- ↑ Do 6 marca 1952 minister przemysłu ciężkiego (Dz.U. z 1952 r. nr 11, poz. 67).
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 97–98
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 99
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 100
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 102
- ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 7, poz. 43
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 103
- 1 2 Dz.U. z 1951 r. nr 14, poz. 108
- 1 2 3 4 5 6 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 101
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 19, poz. 159
- 1 2 3 4 5 Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 104
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 522
- ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 30, poz. 216
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 19, poz. 156
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 30, poz. 236
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 32, poz. 247
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 11, poz. 67
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 113
