Polacy w Mołdawii

Kościół św. Kajetana w Raszkowie został wzniesiony w XVIII w. w czasach przynależności miasteczka do Polski

Polacy w Mołdawii – ogół Polaków zamieszkujących Mołdawię włącznie z Naddniestrzem. Według łącznych danych ze spisów przeprowadzonych w 2004 roku kraj zamieszkiwało 4174 Polaków, co stanowiło 0,1% mieszkańców.

Na obszarach kontrolowanych przez Republikę Mołdawii w 2004 mieszkało 2383 Polaków[1], a na terenach pod kontrolą Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej 1791 Polaków.

Pałac Juriewicza w Raszkowie (niezachowany)

Największymi skupiskami Polaków są największe miasta państwa, a najwyższy odsetek populacji Polacy stanowią w rejonach Kamionka i Rybnica w północnym Naddniestrzu, gdzie są ludnością autochtoniczną. Tereny te przynależały do Polski do II rozbioru w 1793 r. Administracyjnie stanowiły część województwa bracławskiego prowincji małopolskiej, a historycznie współtworzą Podole. Miejscowości Rybnica, Raszków i Iagorlîc były prywatnymi miastami polskiej szlachty, m.in. Koniecpolskich i Lubomirskich. W Raszkowie do dziś przetrwał XVIII-wieczny[2] polski cmentarz katolicki[3] oraz kościół św. Kajetana, także powstały w XVIII w.[4] Polacy stanowią większość populacji podraszkowskiej wsi Slobozia-Rașcov[5] (hist. Księdzowo). Znajduje się tu etnicznie polska parafia katolicka pw. św. Marty.

Z pozostałej części kraju głównym ośrodkiem Polonii jest miasto Bielce. W pobliskiej wsi Styrcza Polacy stanowią najliczniejszą grupę etniczną[6]. W 1994 powstało Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach[7], które od 1996 wydaje polskie czasopismo „Jutrzenka”[8].

Rozmieszczenie Polaków w Mołdawii

Polski Dom w Bielcach
Fragment mapy Polski z 1772, prezentujący dawne pogranicze z Mołdawią z miastami Kamionka, Raszków, Rybnica i Jahorlik, które współcześnie stanowi północną część Naddniestrza

Rejony z najwyższą liczbą Polaków w Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:

RejonLiczba Polaków% populacji
Rejon Kamionka4471,64%
Rejon Rybnica5280,64%
miasto Bielce8620,68%
miasto Kiszyniów8340,12%
miasto Tyraspol3240,20%
miasto Bendery1900,21%
Rejon Glodeni1740,29%
Rejon Slobozia1370,16%
Rejon Grigoriopol1000,21%
Rejon Dubosary530,14%
Rejon Sîngerei480,06%
Rejon Ocnița430,08%
Rejon Rîșcani420,06%
Rejon Florești290,03%
Rejon Kaguł290,02%
Rejon Anenii Noi280,03%
Gagauzja280,02%
Rejon Jedyńce260,03%
Rejon Orgiejów230,02%
Rejon Fălești200,02%
Ambasada RP w Kiszyniowie

Liczebność Polaków w największych miastach Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:

MiastoLiczba Polaków% populacji miasta% Polaków w Mołdawii
1.Kiszyniów8340,12%19,98%
2.Bielce8620,68%20,65%
3.Tyraspol3240,20%7,76%
4.Bendery1900,21%4,55%
5.Rybnica5000,93%11,98%

Historyczna populacja

Historyczna populacja Polaków w Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a następnie w Republice Mołdawii wraz z Naddniestrzem na podstawie danych ze spisów powszechnych:

Rok Liczba Polaków % populacji Zmiana
1959[9] 4783 0,2%
1970[10] 4899 0,1% 2,4%
1979[11] 4961 0,1% 1,3%
1989[12] 4739 0,1% 4,5%
2004 4174 0,1% 11,9%

Stowarzyszenia i organizacje polskie

Sztandar z Orłem Białym w Polskim Domu w Bielcach

Ludzie

Przypisy

  1. National Bureau of Statistics // Population Census 2004 [online], statistica.md [dostęp 2017-12-03] (ang.).
  2. 1 2 Polacy w Mołdawii – Towarzystwo Polskiej Kultury "Jasna Góra" [online], polacy.md [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  3. 1 2 3 Naddniestrze – perspektywy na przyszłość tego nieuznawanego państwa - Przedsiębiorcy@eu - telewizja i magazyn ludzi biznesu [online], przedsiebiorcy.eu [dostęp 2019-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  4. 1 2 Polacy w Naddniestrzu [online], kuriergalicyjski.com [dostęp 2018-08-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  5. Misje w skansenie komunizmu – gosc.pl [online], gosc.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-19] (pol.).
  6. Recensamîntul populaţiei din 2004. Populaţia pe naţionalităţi şi localităţi, în profil teritorial. [dostęp 2017-12-03]. (rum.).
  7. Stowarzyszenie „Dom Polski” w Bielcach (Mołdawia) | Polonia Mołdawska [online], poloniamoldawska.com [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  8. Media [online], dompolski.bigduo.pl [zarchiwizowane z adresu 2025-01-19].
  9. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  10. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  11. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  12. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].

Linki zewnętrzne