Porządzie

Prywatna wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego^[7]. W XV–XVIII w. wieś była częścią dóbr biskupów płockich^[8]. W II poł. XIX wieku Porządzie zostało zasiedlone przez biskupów osadnikami z Puszczy Zielonej^[9]. Po upadku I Rzeczypospolitej upaństwowione, było częścią dóbr narodowych Leszczydół^[10].

W 1819 we wsi mieszkało 16 gospodarzy trzydniowych (odrabiali pańszczyznę w wysokości 3 dni), 5 jednodniowych, 1 czynszownika, 5 chałupników. We wsi mieszkało 120 osób, w tym 5 osób pochodzenia żydowskiego. W 1827 istniało tu 28 domów, w których mieszkało 200 osób. W 1855 we wsi było 16 gospodarzy trzydniowych oraz 5 jednodniowych, 9 chałupników i 1 czynszownik. Istniała karczma^[10]. W 1921 we wsi notowano 96 domów i 510 mieszkańców. Należała do gminy Wyszków^[11].

W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Rząśnik, od 1973 do gminy Rząśnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego^[8].

W strukturze kościoła rzymskokatolickiego wieś, siedziba parafii, należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Wyszków^[12].

Etymologię nazwy wsi wyprowadza się od pierwotnego układu wsi według określonego porządku albo porządnej pracy mieszkańców^[13][14].

W 1783 sołectwo w Porządziu nadał Janowi i Mariannie Karłowiczom biskup płocki Michał Jerzy Poniatowski^[10].

W 1858 wieś urządzono kolonialnie^[10]. Wieś składa się z kilku części, z czego najstarszą jest Porządzie-Stara Wieś o układzie przestrzennym owalnicy z nawsiem pośrodku. Na krawędzi skarpy znajduje się część Porządzie-Góry. Porządzie-Kolonia oraz Porządzie-Włóki mają charakter ulicówki z zabudową rozłożoną wzdłuż drogi^[9].

W dniach 14–15 lipca 1863 oddział dowodzony przez Jakuba Jasińskiego i Józefa Konstantego Ramotowskiego stoczył tu bitwę z wojskami carskimi^[15].

W drugiej połowie XIX w. badania etnograficzne prowadził tu Oskar Kolberg^[13], a w latach 50. XX w. Marian Pokropek^[16]. Wieś stanowiła ważny ośrodek tkacki w kurpiowskiej Puszczy Białej^[13][14][16].

W okresie międzywojennym we wsi istniał Dom Ludowy, siedziba organizacji świeckich i religijnych, czasowo siedziba szkoła powszechnej. Inicjatorem powstania Domu Ludowego był ks. Jan Trzaskoma^[17].

W miejscowości znajduje się kościół drewniany z I poł. XVIII w. w 1928 przeniesiony tu z Dzierżenina^[18].

We wsi istnieje Publiczna Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Trzaskomy^[17]. W 2018 przy szkole otwarto halę sportową^[19].