Stara Huta (Jaworzno)

Stara Huta
część miasta Jaworzna
Ilustracja
Ulica Olszewskiego na Starej Hucie wraz z rondem tuż po przebudowie w 2016 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Jaworzno

SIMC

0940720[1]

Położenie na mapie Jaworzna
Mapa konturowa Jaworzna, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Stara Huta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Huta”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Stara Huta”
Ziemia50°11′26″N 19°16′06″E/50,190527 19,268363

Stara Hutaczęść oraz dzielnica Jaworzna[2][3], położona jest w południowej części miasta między Śródmieściem a Jeleniem, od wschodu graniczy z Borami i Byczyną.

Historia

Przed okresem osadnictwa tereny dzielnicy były oznaczone na mapach nazwą własną Bagno[4]. Nazwa dzielnicy pochodzi od powstałych w pierwszej połowie XIX wieku dwóch hut cynku zwanych Stara i Nowa Huta. Oprócz hut cynku wybudowano tutaj również hutę ałunu [5]. Osadnictwo na terenie ówczesnej Starej Huty rozpoczęło się na początku XIX wieku. Było ono związane z powstającymi koloniami robotniczymi tutejszych huty cynku, huty ałunu oraz Kopalni "Fryderyk August". Na potrzeby obsługi tych zakładów byli sprowadzani pracownicy z różnych miejscowości. W 1847 roku sprowadzono tutaj robotników z podkrakowskiej Wieliczki. Od tego czasu dzielnica ta była oznaczona na mapach jako Nowa Wieliczka (nazwa nie przetrwała do czasów dzisiejszych)[6].

Ważniejsze obiekty

Transport

Transport drogowy

Pierwotnie układ urbanistyczny opierał się na ciągu drogowym prowadzącym z centrum miasta do Zakładów Chemicznych Organika-Azot. Pierwsze drogi jakie powstały w dzielnicy to współcześnie ul. Olszewskiego i ul. Fabryczna.

Centralnym punktem dzielnicy jest Rondo im. XX Batalionu Szturmowego Armii Krajowej, od którego odchodzi promieniście sieć ulic. Układ dróg w dzielnicy jest oparty na trzech głównych ulicach:

  • ul. Karola Olszewskiego (prowadząca od ronda w stronę centrum miasta),
  • ul. Fabryczna (prowadząca równoleżnikowo od ronda do Zakładu Chemicznego Organika Azot),
  • ul. Mikołaja Reja (prowadząca od ronda w stronę dzielnicy Bory).

Od wymienionych ciągów drogowych odchodzą m.in. podporządkowane ulice takie jak:

  • Adama Asnyka,
  • Stefana Czarnieckiego,
  • Jana Matejki,
  • Stanisława Staszica.

Granice dzielnicy wyznaczają następujące ulice:

  • ul. Jana Pawła II (obwodnica miasta, DK 79),
  • ul. Radwańskich (Obwodnica Południowa),
  • ul. Fryderyka Chopina.

Transport kolejowy

Przez teren Starej Huty przebiegała dawniej linia kolejowa nr 126. Jaworzno Szczakowa - Bolęcin. W dzielnicy znajdował się przystanek kolejowy Jaworzno Azot[11]. Obecnie dzielnica nie posiada dostępu do transportu kolejowego a najbliższy czynny posterunek ruchu Sobieski znajduje się przy Zakładzie Górniczym o tej samej nazwie i obsługuje wyłącznie towarowe przewozy kolejowe.

Miejski transport zbiorowy

Teren Starej Huty jest objęty siecią komunikacji miejskiej obsługiwanej przez PKM Jaworzno. W dzielnicy znajdują się 4 przystanki autobusowe: Stara Huta, Stara Huta Reja, Stara Huta Fabryczna i Stara Huta Spacerowa. Przystanki te obsługuje linia autobusowa nr 303 w relacji Krakowska Pętla - Bory - Śródmieście - Podwale - Leopold - Osiedle Stałe[12].

Galeria

Przypisy

  1. GUS. Rejestr TERYT
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025
  4. Kataster galicyjski https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/3065529
  5. Jaworznickie Kopalnie i Huty Rządowe, [w:] Maria Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku 1795-1914, Muzeum Miasta Jaworzna, Jaworzno 2017, strona 79 (pol.).
  6. Skarbowe Zakłady Górnicze w Jaworznie (1846-1871), [w:] Maria Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku 1795-1914", Jaworzno: Inicjatywa Wydawnicza Muzeum Miasta Jaworzna, 2017 (pol.), strona 83.
  7. parafia św. K. Boromeusza w Jaworznie [online], boromeusz.jaworzno.pl [dostęp 2024-07-17].
  8. SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 IM. ADAMA MICKIEWICZA W JAWORZNIE [online], sp4.jaworzno.edu.pl [dostęp 2024-07-17].
  9. ogrodystarahuta.pl [online], www.ogrodystarahuta.pl [dostęp 2024-07-17] (pol.).
  10. PARK ANGIELSKI • Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Jaworznie [online], Miejski Zarząd Dróg i Mostów w Jaworznie [dostęp 2024-07-17] (pol.).
  11. Linia nr 126 Jaworzno Szczakowa - Bolęcin (dawniej Kolej Lokalna Piła - Jaworzno), [w:] Jakub Górniak, Kolej w Jaworznie słowem i fotografią, Rybnik: Wydawnictwo "Eurosprinter", 2019, s. 133, ISBN 978-83-63652-31-9 [dostęp 2025-05-29] (pol.).
  12. Rozkład jazdy autobusu linii 303, [w:] Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. w Jaworznie, www.pkm.jaworzno.pl [dostęp 2025-05-29] (pol.).

Linki zewnętrzne