Typ Mannheim

Düwag GT8S – przedstawiciel serii wagonów typu Mannheim
Wnętrze wiedeńskiego tramwaju typu c5

Typ Mannheimniemiecko-austriacka seria przegubowych, wysokopodłogowych wagonów wytwarzanych w latach 1969–1993 dla systemów tramwajowych i kolei miejskiej. Wagony produkowano w zakładach Düwag w Düsseldorfie i kilku innych fabrykach na podstawie zakupionej licencji[1][2][3].

Historia

Poczynając od prototypu zbudowanego w 1951 r., zakłady Düwag produkowały wagony tramwajowe dla sieci w Niemczech Zachodnich i innych częściach świata. Pod koniec lat 60. XX w., na wniosek miasta Mannheim, podjęto decyzję o opracowaniu koncepcji nowego typu tramwaju, który miał zastąpić kursujące po mieście przestarzałe wagony dwuosiowe. Nowy tramwaj nazwano typem Mannheim[1][2].

Konstrukcja

Układ napędowy z silnikami elektrycznymi i wózki został przejęty od konwencjonalnych przegubowych wagonów Düwag. Wprowadzono zmiany w konstrukcji nadwozia w celu poprawy komfortu pasażerów i motorniczego. Powiększono boczne okna oraz okna na czołach tramwaju. Powiększono szyby w drzwiach tramwaju. Liczba reflektorów na czole różniła się w zależności od miasta, przy czym pierwsze wagony dla Mannheimu miały dwa reflektory, podczas gdy wagony dla Wiednia, Grazu i innych miast miały tylko jeden. Tramwaje dla Mannheimu były pierwszymi zachodnioniemieckimi tramwajami wyposażonymi w klimatyzację[1][2].

Eksploatacja

Pierwsze tramwaje dostarczono do Mannheimu w 1969 roku i po udanych jazdach próbnych wprowadzono do eksploatacji 23 grudnia tego samego roku. Następnie powstały wagony dla Düsseldorfu (wersja niemiecka) i innych miast. Oprócz Düwagu tramwaje produkowano na licencji w Linke-Hoffmann i MAN. Ponadto austriackie firmy Simmering-Graz-Pauker (SGP) (wersja austriacka) i Lohner-Werke (wersja niemiecka) produkowały na licencji dla Wiednia i Grazu w Austrii dwu- i trój-członowe silnikowe wagony przegubowe oraz jednoczłonowe wagony doczepne[1][2][3].

Produkcja w Niemczech Zachodnich, w tym w Düwagu, zakończyła się w latach 70. XX wieku, kiedy rozpoczęto wytwarzanie nowocześniejszej serii tramwajów M/N, podczas gdy licencjonowana produkcja w Austrii trwała do 1993 r. Od tego czasu część tramwajów została zezłomowana w związku z zakupem taboru niskopodłogowego lub sprzedana za granicę. Niektóre tramwaje zmodernizowano poprzez wstawienie środkowego członu niskopodłogowego[1][2][3].

Przegląd

Wagony silnikowe

Zdjęcie TypMiastoLata produkcjiLiczbaRozstaw wózkówLiczba osiSzerokośćNumery taboroweProducent
GT8Mannheim1969–1971201000 mm62200 mm451–470Duewag [4]
GT8Duisburg1971–1974181435 mm82250 mm1077–1094Duewag [5]
GT8SDüsseldorf1973–1975691435 mm82400 mm3001–3065, 3101–3104Duewag
GT6Brunszwik1973–1977261100 mm62200 mm7351–7358, 7551–7556, 7751–7762Duewag / LHB [6]
GT8Augsburg1976121000 mm82200 mm801–812MAN [7][8]
E1Wiedeń1977–19901221435 mm62265 mm4001–4098, 4301–4324SGP / Lohner [9]
GT8Graz1978101435 mm82260 mm1–10SGP [5]
E6Wiedeń1979–1990481435 mm62305 mm4901–4948Lohner [10]
Seria 100Wiedeń1979–1993261435 mm82400 mm101–126SGP [11]

Wagony doczepne

Zdjęcie Typ Miasto Lata produkcji Liczba Rozstaw wózków Liczba osi Szerokość Numery taborowe Producent
Brunszwik 1974–1977 12 1100 mm 4 2200 mm 7471–7476, 7771–7776 Duewag / LHB
c5 Wiedeń 1978–1990 117 1435 mm 4 2265 mm 1401–1517 Lohner
c6 Wiedeń 1979–1990 46 1435 mm 6 2305 mm 1901–1946 Lohner

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Moderne Gelenktriebwagen für den öffentlichen Personen-Nahverkehr: Der Typ Mannheim in der Fachpresse (mB) (1466 Klicks) [online], www.rnlf.de [dostęp 2025-02-23].
  2. 1 2 3 4 5 Typ Mannheim [online], web.archive.org, 10 marca 2016 [dostęp 2025-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10].
  3. 1 2 3 www.m-wagen.de [online], www.m-wagen.de [dostęp 2025-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-22].
  4. MVG 455 – Typ Mannheim | Interessengemeinschaft Nahverkehr Rhein-Neckar e.V. [online] [dostęp 2025-02-23] (niem.).
  5. 1 2 Straßenbahnen im Exil: Duisburger DÜWAG-GT8 in Dessau, Graz und Norrköping – Tramtrain.de [online], 18 grudnia 2020 [dostęp 2025-02-23] (niem.).
  6. tram-info Wagenparkliste Braunschweig [online], www.tram-info.de [dostęp 2025-02-23].
  7. Strassenbahn Augsburg – Typ Gt8 [online], augsburgertram.de [dostęp 2025-02-23].
  8. Duewag GT8 in Augsburg [online], www.trampicturebook.de [dostęp 2025-02-23].
  9. Type E1 (1966-2023) – Straßenbahnjournal-Wiki [online], www.strassenbahnjournal.at [dostęp 2025-02-23].
  10. Martin Ortner, Michael Sturm, Die Wiener Stadtbahnwagen, Typen E6 und c6, Wiedeń: Railway-Media-Group, 2020, ISBN 978-3-902894-69-4 (niem.).
  11. Reihe 100 WLB – Straßenbahnjournal-Wiki [online], www.strassenbahnjournal.at [dostęp 2025-02-23].