Batalion ON „Stanisławów”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Nazwa wyróżniająca |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Władysław Welz |
| Ostatni |
kpt. Bronisław Wilczewski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Skład | |
.svg.png){kind=small}
Stanisławowski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Stanisławów”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Kampanię wrześniową rozpoczął w składzie Odcinka „Węgry” (Armia „Karpaty”).
Formowanie i zmiany organizacyjne
Batalion sformowany został w 1937 roku, w Stanisławowie, w składzie Karpackiej Półbrygady ON. Wiosną 1939 roku przeformowany został na etat batalionu ON typ I.
Jednostką administracyjną i mobilizującą dla Stanisławowskiego batalionu ON był 48 pułk piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie.
Na podstawie pisma Oddziału I Sztabu Głównego L.333/Tj.38 z kwietnia 1938 Biuro Administracji Armii poleciło Departamentowi Uzbrojenia MSWoj. przydzielenie Stanisławowskiemu batalionowi ON 375 sztuk karabinów Berthier z 11250 szt. amunicji do nich, 15 sztuk karabinków wz.1891/98/25, 9 sztuk lkm Bergmann wz.1915 i 4500 sztuk amunicji. Miały go otrzymać pierwsze drużyny każdego plutonu i każdej kompanii. Podczas drugiego przydziału tej broni dla formacji Obrony Narodowej w lipcu-sierpniu 1939 batalion otrzymał następne 135 sztuk karabinów Berthier wraz z 4050 szt. amunicji do nich, 12 sztuk lkm Bergmann wz.1915 wraz z 6000 sztuk amunicji do nich. Do końca nie jest pewne ile batalion otrzymał lkm, ile zdał do napraw lub ze względu na zużycie, przed rozpoczęciem działań wojennych[1].
Stanisławowski batalion ON w kampanii wrześniowej
Batalion walczył początkowo na Odcinku „Węgry” w Armii „Karpaty”. 11 września osłaniał granicę polsko-węgierską w rejonie Sławska. 14 września wszedł w skład 3 pułku ON i ześrodkował się w rejonie Niniów Dolny – Lisowice. 1 kompania pozostała na granicy węgierskiej w rejonie Sławska[2]. Pozostawiona kompania dołączyła dopiero 19 września w Wyszkowie. 20 września żołnierze batalionu przekroczyli granicę polsko-węgierską na Przełęczy Wyszkowskiej[3].
Obsada personalna
Dowódcy batalionu
- mjr Władysław Welz (do 14 IX 1939 → dowódca pododcinka „Stryj”)[4]
- kpt. Leon Wilczewski (wcześniej dowódca 2 kompanii ON "Tłumacz”)[5]
Organizacja i obsada personalna
Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[6][3][a]:
- dowódca batalionu – mjr Welz Władysław Romuald (*)[b]
- dowódca 1 kompanii ON „Stanisławów” – kpt. Grabałowski Edward Jerzy (*)[b]
- dowódca 2 kompanii ON „Kałusz” – kpt. adm. (piech.) Wilczewski Leon I (*)[b]
- dowódca 3 kompanii ON „Tłumacz” – kpt. Dunin-Bartodziejski Jerzy Tadeusz (*)[b]
Obsada personalna we wrześniu 1939[3]
- dowódca - mjr Władysław Romuald Welz (do 14 IX 1939), kpt. Leon Wilczewski
- adiutant - ppor. Kaszyński
- dowódca 1 kompanii ON „Stanisławów” - kpt. Edward Grabałowski
- dowódca 2 kompanii ON „Tłumacz” – kpt. Niedzielski
- dowódca I plutonu - ppor. Sokolnik
- dowódca 3 kompanii ON „Kałusz” – kpt. Leon Wilczewski
- dowódca kompanii ckm - kpt. Jerzy Tadeusz Dunin-Bartodziejski
- dowódca I plutonu - por. rez. Józef Jan Roman Staszyszyn
- dowódca II plutonu - ppor. rez. Czesław Adam Bajorek
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[7].
- 1 2 3 4 Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję[8].
Przypisy
- ↑ Pięciak 2025 ↓, s. 51-53.
- ↑ Dubicki i Spruch 2000 ↓, s. 52.
- 1 2 3 Obrona Narodowa 1939 ↓.
- ↑ Dalecki 1985 ↓, s. 134.
- ↑ Dalecki 1985 ↓, s. 134-135.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 664.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
Bibliografia
- Tadeusz Dubicki, Krzysztof Spruch: Przedmoście Rumuńskie wrzesień 1939. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, 2000. ISBN 83-7098-762-1.
- Krzysztof Pięciak: Lekki karabin maszynowy Bergmann wz.1915. Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939 tom 319. Warszawa: My Hobby 4U sp.z.o.o., 2025. ISBN 978-83-66705-97-5.
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Batalion ON „Stanisławów”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].
- Ryszard Dalecki. Działania Armii „Karpaty” na przyczółku rumuńskim. Organizacja i pierwsze działania bojowe 10-16 września 1939 r.. „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 3, s. 134-135, 1985. ISSN 0860-0317.