Batalion ON „Stryj”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Nazwa wyróżniająca |
1939 |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Skład | |


Stryjski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Stryj”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Batalion został sformowany w 1937 roku, w Stryju, w składzie Karpackiej Półbrygady ON. Dowództwo i 1 kompanię ON zorganizowano w Stryju. Pozostałe kompanie batalionu utworzone zostały w Żydaczowie (2) i Dolinie (3). Wiosną 1939 roku pododdział przeformowany został na etat batalionu ON typ I.
Jednostką administracyjną i mobilizującą dla Stryjskiego batalionu ON był 53 pułk piechoty Strzelców Kresowych.
Na podstawie pisma Oddziału I Sztabu Głównego L.333/Tj.38 z kwietnia 1938 Biuro Administracji Armii poleciło Departamentowi Uzbrojenia MSWoj. przydzielenie Stryjskiemu batalionowi ON 375 sztuk karabinów Berthier z 11250 szt. amunicji do nich, 15 sztuk karabinków wz.1891/98/25, 9 sztuk lkm Bergmann wz.1915 i 4500 sztuk amunicji. Miały go otrzymać pierwsze drużyny każdego plutonu i każdej kompanii. Podczas drugiego przydziału tej broni dla formacji Obrony Narodowej w lipcu-sierpniu 1939 batalion otrzymał następne 135 sztuk karabinów Berthier wraz z 4050 szt. amunicji do nich, 12 sztuk lkm Bergmann wz.1915 wraz z 6000 sztuk amunicji do nich. Do końca nie jest pewne ile batalion otrzymał lkm, ile zdał do napraw lub ze względu na zużycie, przed rozpoczęciem działań wojennych[1].
Działania batalionu we wrześniu 1939
W kampanii wrześniowej baon walczył w składzie Odcinka „Węgry” na pododcinku „Stryj” w Armii "Karpaty". 11 września osłaniał granicę polsko-węgierską w rejonie Tucholki. 14 września został włączony w skład 3 pułku ON mjr. Welza[2].
Organizacja i obsada personalna
- Dowódcy batalionu
- dowódca batalionu – mjr piech. Józef Kazimierz Rymarski
- dowódca 1 kompanii ON „Stryj” – kpt. piech. Jan Borek[e]
- dowódca 2 kompanii ON „Żydaczów” – por. piech. Adolf Jakub Lebkühler[f]
- dowódca 3 kompanii ON „Dolina” – kpt. piech. Stanisław Józef Bysko[g]
- Obsada personalna we wrześniu 1939[2]
- dowódca batalionu – mjr Aleksander Kuńciow
- dowódca 1 kompanii ON „Stryj” – kpt. piech. Jan Borek
- dowódca 2 kompanii ON „Żydaczów” – por. piech. Adolf Jakub Lebkühler
- dowódca 3 kompanii ON „Dolina” – kpt. piech. Stanisław Józef Bysko
Uwagi
- ↑ Józef Kazimierz Rymarski (ur. 9 kwietnia 1898) na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 56. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Równocześnie pełnił funkcję komendanta 53 Obwodu PW. Był odznaczony MN[3].
- ↑ Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" ... s. 168 opierając się na relacji dowódcy Karpackiej Półbrygady ON, ppłk. Franciszka Kleina podał, że mjr Józef Rymarski zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym w pierwszych dniach wojny wyjechał do Kwatery Głównej Naczelnego Wodza w Warszawie. Na jego miejsce dowódca Okręgu Korpusu Nr VI powołał mjr. st. spocz. Aleksandra Kuńciow.
- ↑ Aleksander Kuńciow ur. 29 lipca 1890 w Mikołajowie, w ówczesnym powiecie żydaczowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Heleny. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był c. i k. Pułk Piechoty Nr 89. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1914 w korpusie oficerów piechoty. W 1915 dostał się do niewoli[5]. Przed II wojną światową mieszkał w Drohowyżu. Był więziony w Genshagen pod Berlinem. W 1945 został uwolniony.
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[7].
- ↑ kpt. piech. Jan Borek pełnił jednocześnie funkcję komendanta powiatowego PW Stryj[3]. Kpt. Jan Borek (1896-1948) został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
- ↑ por. piech. Adolf Jakub Lebkühler (ur. 28 marca 1906) pełnił jednocześnie funkcję komendanta powiatowego PW Żydaczów.
- ↑ kpt. piech. Stanisław Józef Bysko pełnił jednocześnie funkcję komendanta powiatowego PW Dolina.
Przypisy
- ↑ Pięciak 2025 ↓, s. 51-53.
- 1 2 3 Obrona Narodowa 1939 ↓.
- 1 2 Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 31.
- ↑ Ryszard Dalecki. Działania Armii „Karpaty” na przyczółku rumuńskim. Organizacja i pierwsze działania bojowe 10-16 września 1939 r.. „Przemyskie Zapiski Historyczne”. 3, s. 134, 1985. ISSN 0860-0317.
- ↑ Lista strat nr 187. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-06-04, s. 5..
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 664, 677.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
Bibliografia
- Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8
- Krzysztof Pięciak: Lekki karabin maszynowy Bergmann wz.1915. Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939 tom 319. Warszawa: My Hobby 4U sp.z.o.o., 2025. ISBN 978-83-66705-97-5.
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Batalion ON „Stryj”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].