Batalion ON „Żywiec”

Żywiecki Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Żywiec”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Batalion został sformowany wiosną 1939 roku, w składzie Podhalańskiej Brygady ON, według etatu batalionu ON typ IV. Dowództwo jednostki oraz 1 kompanię i pododdziały specjalne zorganizowano w Żywcu. 2 kompania powstała w Milówce, a 3 kompania w Rajczy.

Jednostką administracyjną i mobilizującą dla Żywieckiego batalionu ON był 12 pułk piechoty w Wadowicach.

W sierpniu 1939 roku dokonano znaczących zmian w uzbrojeniu batalionu. Wycofane zostały francuskie karabiny Berthier wz. 1907 i ckm Hotchkiss wz. 1914, a w ich miejsce zostały dostarczone karabiny Mauser wz. 1898 z I wojny światowej (bez bagnetów) i cztery ckm wz. 1930. W czasie mobilizacji alarmowej pododdział otrzymał jedną armatę przeciwpancerną wz. 1936 i dwie armaty górskie wz. 1906. Nie otrzymał natomiast moździerza i masek przeciwgazowych.

W kampanii wrześniowej baon walczył w składzie 1 Brygady Górskiej (Armia „Kraków”).

1 września 1939 roku dwa plutony z 1 i 2 kompanii ON wraz z I batalionem 2 pułku Strzelców Górskich stanowiły obsadę rygla obronnego „Węgierska Górka”. Na czatach był jeden pluton z 2 kompanii ON (pod Zwardoniem) i jeden pluton z 3 kompanii ON (pod Rajczą). Natomiast gros batalionu w Żywcu stanowiło odwód dowódcy 2 psg.

• dowódca - kpt. Julian Szczerbaniewicz
• dowódca 1 kompanii ON „Żywiec” – ppor. rez. Eugeniusz Nowakowski
• dowódca 2 kompanii ON „Milówka” – ppor. rez. Jan Grzegorz Krawiec (por. Stanisław Niemczyk^[1])
• dowódca 3 kompanii ON „Rajcza” – por. Sieliński^[1]
• dowódca plutonu ppanc - ppor. rez. Władysław Markiewicz^[2]
• dowódca plutonu artylerii górskiej –

Inni oficerowie

• Jan Krawiec

• KazimierzK. Pindel KazimierzK., Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234 . Brak numerów stron w książce
• Władysław Steblik, Armia „Kraków” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. II, ISBN 83-11-07434-8, s. 120, 121.
• Piotr Sadowski, Krzysztof Pięciak: Wielka Księga Piechoty Polskiej. Brygady Górskie Strzelców cz.1. T. 52. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2020. ISBN 978-83-8164-445-7.