Hexathelidae
| Hexathelidae | |||
| Simon, 1892 | |||
.jpg) Samica Hexathele hochstetteri | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina |
Hexathelidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Hexathelidae – rodzina pająków z infrarzędu ptaszników. Obejmuje 45 opisanych gatunków. Zamieszkują krainę australijską i południe Ameryki Południowej.
Morfologia
Karapaks jest nieowłosiony[1], co najwyżej z kilkoma szczecinkami, zaopatrzony w ośmioro oczu rozmieszczonych w dwóch szeregach, tworzących razem grupę około dwukrotnie szerszą niż dłuższą; oczy przednio-środkowe leżą na tej samej długości co przednio-boczne, zaś tylno-środkowe bardziej z przodu niż tylno-boczne[2]. Jamka karapaksu jest poprzeczna. Szczękoczułki pozbawione są rastellum i mają jeden lub dwa szeregi zębów na brzegach bruzdy. Szczęki są dłuższe niż szersze, zaopatrzone w serrulę i liczne kuspule. Warga dolna jest tak szeroka jak długa lub szersza niż dłuższa, wyposażona w kuspule, oddzielona rowkiem od sternum, które to z kolei ma trzy pary sigilla[1].
Odnóża mają trichobotria umieszczone w dwóch szeregach na goleniach, w jednym prostym szeregu na nadstopiach oraz w jednym prostym lub zaburzonym szeregu na stopach. Nasady trichobotrii są kołnierzykowate. Odnóża samic pozbawione są skopuli. Stopy wieńczą trzy pazurki, z których górne mają po jednym szeregu ząbków. Samce z wyjątkiem rodzaju Plesiothele mają zmodyfikowane m.in. obecnością właściwego megakolca golenie pierwszej pary[1].
Opistosoma (odwłok) zaopatrzona jest w trzy pary kądziołków przędnych[1][3].
Nogogłaszczki samca mogą mieć apofizę paraemboliczną lub nie. Embolus zwykle jest biczykowaty, ale bywa też zaostrzony, a u Plesiothele jest krótki i skręcony[2].
Rozprzestrzenienie
Przedstawiciele rodziny znani są z Chile, południowej Argentyny, Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii[4].
Taksonomia i ewolucja
Takson ten wprowadził w 1892 roku Eugène Simon[5][4]. W początkach XX wieku traktowany był jako grupa Hexathelae w obrębie podrodziny Diplurinae[6]. Później Diplurinae podniesiono do rangi rodziny, a omawiany takson do rangi podrodziny Hexathelinae[2]. Rangę osobnej rodziny, Hexathelidae, nadał mu Robert J. Raven w 1980 roku, wyróżniając w jej obrębie trzy podrodziny, w tym Hexathelinae i Plesiothelinae[1]. W 2018 roku Marshal Hedin i inni na podstawie wyników filogenetycznych analiz molekularnych wydzieli z Hexathelidae rodziny Atracidae, Macrothelidae i Porrhothelidae, a Plesiothelinae zsynonimizowali z Hexathelidae[3].
Po tych zmianach do rodziny zalicza się 45 opisanych gatunków sklasyfikowanych w siedmiu rodzajach[3][4]:
- Bymainiella Raven, 1978
- Hexathele Ausserer, 1871
- Mediothele Raven et Platnick, 1978
- Paraembolides Raven, 1980
- Plesiothele Raven, 1978
- Scotinoecus Simon, 1892
- Teranodes Raven, 1985
Wyniki molekularnych analiz filogenetycznych Siddhartha Kulkarniego, Hannah M. Wood i Gustava Hormigi z 2023 roku w zależności od użytej metody albo wskazują jako grupę siostrzaną Hexathelidae klad tworzony przez ten rodzaj Euagrus i rodzinę Ischnothelidae, albo na brak monofiletyzmu Hexathelidae – Ischnothelidae zagnieżdżają się w ich obrębie jako siostrzane dla Mediothele i dopiero taki klad utworzony przez te dwie rodziny jawi się jako siostrzany dla Euagrus[7].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Robert J. Raven. The evolution and biogeography of the mygalomorph spider family Hexathelidae (Araneae, Chelicerata). „Journal of Arachnology”. 8 (3), s. 251–266, 1980. JSTOR: 3705005. (ang.).
- 1 2 3 Robert J. Raven. Systematics of the spider subfamily Hexathelinae (Dipluridae: Mygalomorphae: Arachnida). „Australian Journal of Zoology. Supplementary Series”. 65, s. 1-75, 1978. DOI: 10.1071/AJZS065.
- 1 2 3 Marshal Hedin, Shahan Derkarabetian, Martín J. Ramírez, Cor Vink, Jason E. Bond. Phylogenomic reclassification of the world’s most venomous spiders (Mygalomorphae, Atracinae), with implications for venom evolution. „Scientific Reports”. 8 (1636), s. 1-7, 2018. DOI: 10.1038/s41598-018-19946-2.
- 1 2 3 Family: Hexathelidae Simon, 1892. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2025-03-26].
- ↑ Eugene Simon: Histoire naturelle des araignées. Deuxième édition, tome premier. Paris: Roret, 1892.
- ↑ Henry Roughton Hogg. On Australian and New Zealand spiders of the suborder Mygalomorphae. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 71 (1), s. 218-279, 1901. DOI: 10.1111/j.1469-7998.1901.tb08176.x.
- ↑ Siddharth Kulkarni, Hannah M. Wood, Gustavo Hormiga. Advances in the reconstruction of the spider tree of life: a roadmap for spider systematics and comparative studies. „Cladistics”. 39 (6), s. 479-532, 2023. DOI: 10.1111/cla.12557.