Jean Leray
 | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Specjalność: matematyka | |
| Alma Mater | |
| Praca naukowo-dydaktyczna | |
| Uczelnia | |
| Nagrody | |
|
| |
Jean Leray (ur. 7 listopada 1906 w Chantenay-sur-Loire (współcześnie część Nantes), zm. 10 listopada 1998 w La Baule-Escoublac) – francuski matematyk[1].
Zajmował się topologią algebraiczną, analizą funkcjonalną i równaniami różniczkowymi. Współtworzył, wspólnie z polskim matematykiem Juliuszem Schauderem, twierdzenie Leraya-Schaudera. Był profesorem Collège de France w Paryżu, członkiem Francuskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Nauk.
Życiorys
W 1934 roku w czasopiśmie matematycznym Annales scientifiques de l'École normale Supérieure opublikowano jego pracę napisaną wspólnie z polskim matematykiem Juliuszem Schauderem zatytułowaną Topologie et équations fonctionelles. Praca ta dotyczyła zastosowania teorii przestrzeni Banacha do równań o pochodnych cząstkowych. W 1937 obaj uczeni zostali laureatami międzynarodowej nagrody Malaxa.
W 1932 roku ożenił się z Marguerite Trumier, z którą miał trójkę dzieci. W czasie II wojny światowej służył w armii w stopniu oficera. W 1940 roku został wzięty do niewoli i wysłany do obozu jenieckiego w Austrii. Wolność odzyskał dopiero w 1945 roku. Przed wojną Leray specjalizował się w hydrodynamice. Jednak w obozie ukrywał ten fakt, ponieważ obawiał się, że Niemcy będą chcieli wykorzystać jego umiejętności i wiedzę do swoich działań wojennych. Dlatego na czas pobytu w obozie poświęcił się w całości topologii. Po wojnie opublikował książkę Algebraic topology taught in captivity[2].
Przypisy
- ↑
John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Jean Leray w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2025-05-20] - ↑ Leray biography [online], www-history.mcs.st-andrews.ac.uk [dostęp 2017-11-24].
- ↑ leray, Jean, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-10].
Bibliografia
- Encyklopedia PWN, Tom 2, Warszawa 1991, s. 302.