Kormoran nowozelandzki
| Leucocarbo chalconotus[1] | |||
| (G.R. Gray, 1845) | |||
 | |||
 Rysunek kormorana nowozelandzkiego dołączony do pierwszego opisu (1845) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kormoran nowozelandzki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Kormoran nowozelandzki[6] (Leucocarbo chalconotus) – gatunek dużego ptaka z rodziny kormoranów (Phalacrocoracidae). Endemit Nowej Zelandii, narażony na wyginięcie.
Występowanie
Kormoran nowozelandzki jest endemitem Nowej Zelandii, występuje na południowym i południowo-wschodnim wybrzeżu Wyspy Południowej oraz na Wyspie Stewart[5][7][8].
Systematyka
Jako pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego gatunek ten opisał brytyjski zoolog George Robert Gray w 1845 roku, nadając mu nazwę Gracalus chalconotus. Do opisu dołączona była tablica barwna nr 21. Jako miejsce typowe autor wskazał Otago na nowozelandzkiej Wyspie Południowej[2][3]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Leucocarbo[6][7][8].
Zwykle wyróżnia się dwa podgatunki Leucocarbo chalconotus[6][7][8]:
- L. c. chalconotus (G.R. Gray, 1845) – kormoran nowozelandzki – południowo-wschodnie wybrzeże Wyspy Południowej,
- L. c. stewarti (Ogilvie-Grant, 1898) – kormoran zmienny – południowe wybrzeże Wyspy Południowej, Wyspa Stewart.
Kormoran zmienny (L. c. stewarti) niekiedy uznawany był za osobny gatunek[9][10], a czasami bywał synonimizowany z L. chalconotus[6][11]. Dawniej kormoran nowozelandzki bywał często uznawany za podgatunek kormorana szorstkodziobego (L. carunculatus)[6][7].
Charakterystyka
Morfologia
Osiąga około 68 cm długości oraz masę ok. 2,5 kg. Występują dwie odmiany tego gatunku różniące się ubarwieniem. Mniej pospolita (20–30% populacji) zwykle ma ciemną głowę oraz biały brzuch i gardło. Częstsza odmiana (70–80% populacji) jest w całości pokryta czarno-brązowawymi piórami z zielonym połyskiem na skrzydłach i niebieskim połyskiem na ciele. Młode osobniki zwykle mają mniej błyszczące pióra[12][13].
Zachowanie
Zazwyczaj zakładają kolonie na stromych zboczach, przy wybrzeżu. Poruszają się również w pobliżu brzegu, zaobserwowano je najdalej w odległości 10 km od brzegu[12].
Dieta
Żywią się głównie rybami dennymi oraz bezkręgowcami. Zróżnicowanie diety zależy od sezonu, wiosną ryby stanowią 85% masy pożywienia, natomiast zimą tylko 45%. Polując, mogą zanurkować nawet do 30 metrów[12].
Rozmnażanie
Gatunek jest monogamiczny. Ich sezon lęgowy trwa od maja od listopada. Tworzą gniazdo z błota o szerokości 0,5 m i wysokości 1–1,5 m. Samica składa 1 do 3 jaj od maja do września. Jajo ma 66 mm długości i 42 mm szerokości i jest jasnoniebieskie. Wysiadywaniem zajmują się na zmianę samica i samiec. Są zdolne do reprodukcji od 3 roku życia[12].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN kormoran nowozelandzki jest klasyfikowany jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable). W 1994 roku szacowano, że populacja tych ptaków liczy 5000–8000 osobników (czyli około 3300–5300 osobników dorosłych). Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy[5].
Przypisy
- ↑ Leucocarbo chalconotus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 G.R Gray, The zoology of the voyage of the H.M.S. Erebus & Terror, under the command of Captain Sir James Clark Ross, during the years 1839 to 1843, t. 1 Birds, Londyn 1845, s. 20 + pl. 21 (ang.).
- 1 2 3 4 D. Lepage, Otago Shag Leucocarbo chalconotus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2024-10-14] (ang.).
- 1 2 3 D. Lepage, Foveaux Shag Leucocarbo stewarti, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-03-14] (ang.).
- 1 2 3 Leucocarbo chalconotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [dostęp 2025-03-14] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 – kormorany – Cormorants (wersja: 2024-10-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-03-14].
- 1 2 3 4 J. Orta, F. Jutglar, E.F.J. Garcia, G.M. Kirwan, P.F.D. Boesman: Stewart Island Shag (Leucocarbo chalconotus), version 1.1. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- 1 2 3 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-09-24]. (ang.).
- ↑ B. McKinlay, N.J. Rawlence, Foveaux shag | Mapo, [w:] C.M. Miskelly (red.) New Zealand Birds Online [online], 2022 [dostęp 2025-03-14] (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2025-03-14].
- 1 2 3 4 B. McKinlay, N.J. Rawlence, Otago shag | Matapo, [w:] C.M. Miskelly (red.) New Zealand Birds Online [online], 2022 [dostęp 2024-05-27] (ang.).
- ↑ kormoran nowozelandzki, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology [dostęp 2024-05-27] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).