Latvijas Jūras spēki
![]() Herb marynarki wojennej Łotwy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siły zbrojne | |
| Data utworzenia |
1919 |
| Data likwidacji |
1940, odtworzone w 1991 |
| Bandera |
|
| Motto |
„Mūs vieno Latvijas svētais vārds!” Łączy nas święte imię Łotwy! |
| Liczebność |
797[1] |
| Najwyższe dowództwa | |
| Cywilne |
Ingus Vizulis |
| Wojskowe | |
Latvijas Jūras spēki – jeden z rodzajów łotewskich sił zbrojnych. Marynarka wojenna Łotwy, istniejąca w latach 1919–1940, a następnie od uzyskania niepodległości kraju w 1991 roku. Jej trzon składa się z pięciu trałowców, pięciu okrętów patrolowych i dwóch okrętów pomocniczych. Łotewska marynarka wojenna operuje w ramach sił morskich NATO, angażuje się w ćwiczenia oraz operacje międzynarodowe – w tym w operację antypiracką Unii Europejskiej „Atalanta”.
Historia
Lata 1919–1940
Po uzyskaniu niepodległości przez Republikę Łotewską w 1918 roku władze armii łotewskiej ogłosiły 10 sierpnia 1919 roku formalne utworzenie oddzielnej marynarki wojennej – Dywizjonu Straży Morskiej[2]. 12 czerwca 1921 roku wstąpił do służby pierwszy łotewski okręt, poniemiecki trałowiec „Virsaitis”[2]. Pomimo niewielkiego budżetu kraju, siły morskie zostały rozbudowane w ciągu najbliższych kilku lat poprzez zakup nowych okrętów we Francji. Do służby weszły jedyne okręty bojowe – dwa okręty podwodne „Ronis” i „Spidola” oraz dwa dalsze trałowce „Viesturs” i „Imanta”[2]. Okręty te, oprócz jednostek pomocniczych, stanowiły trzon marynarki Łotwy w okresie międzywojennym[3]. W 1926 roku utworzono oddział lotnictwa morskiego. Okupacja Łotwy przez wojska radzieckie 17 czerwca 1940 roku i następnie przyłączenie Łotwy do ZSRR jako jednej z republik przyniosła kres własnej państwowości i odrębności łotewskiej marynarki wojennej. Po integracji z radziecką marynarką wojenną większość dawnych łotewskich okrętów wojennych została zniszczona podczas II wojny światowej[4].
Od 1991
Po odzyskaniu niepodległości Łotwa rozpoczęła odbudowę swoich sił zbrojnych w 1991 roku. Jako zadania dla marynarki wojennej określono bezpieczeństwo własnych granic morskich i usuwanie min. 11 kwietnia 1992 roku podniesiono banderę na pierwszej jednostce „Sams”, co jest uważane za datę odrodzenia sił morskich Łotwy (był to dawny kuter ochrony rybołówstwa łotewskiej SRR „Ribanadzor”)[2]. W następnych latach przejęte jednostki patrolowe zostały wycofane ze służby, a na ich miejsce zostały zakupione używane okręty z zagranicy, między innymi z zasobów Marynarki Ludowej NRD. Przez pewien czas jedynymi okrętami o większej wartości były niemieckie trałowce typu Kondor, o tradycyjnych nazwach „Viesturs” i „Imanta”, otrzymane w 1993 roku (uzbrojone dopiero w kolejnym roku, z użyciem polskich działek)[2]. Priorytetem stały się działania przeciwminowe – do 2011 roku usunięto 477 min, bomb lub torped pozostałych z czasów wojny, głównie z Zatoki Ryskiej i Cieśniny Irbe[5]. Spośród jednostek pomocniczych, Łotwa między innymi otrzymała w 1993 roku polski holownik „Pērkons” (ex H-18)[6]. Do czerwca 1994 roku łotewskie bazy w Lipawie i Bolderāja ostatecznie opuściła rosyjska Flota Bałtycka, pozostawiając znaczną liczbę niesprawnych i nadających się do złomowania, a w wielu wypadkach zatopionych okrętów różnych klas, natomiast same bazy były zdewastowane i wymagające oczyszczenia z wraków[7].
Od 1995 roku okręty łotewskie zaczęły na zaproszenie sojuszu NATO brać udział w największych międzynarodowych manewrach BALTOPS na Bałtyku[8]. W październiku 1996 r. rozpoczęto trwałą współpracę z siłami morskimi Litwy i Estonii. W związku z tym w 1998 roku utworzono międzynarodowy Dywizjon Bałtycki (BALTRON) zajmujący się poszukiwaniem min morskich[9]. Od przystąpienia do NATO w 2004 r. łotewskie siły morskie regularnie uczestniczyły w manewrach takich jak: SQUADEX lub Open Spirit. Ponadto kraj uczestniczy w różnych międzynarodowych misjach bojowych[10].
_-_geograph.org.uk_-_667341.jpg)
W ramach dalszego wzmacniania priorytetowych zadań marynarki, od 2007 roku do służby weszło pięć zakupionych od Holandii niszczycieli min typu Alkmaar (Tripartite)[5]. Od 2011 roku do służby weszło pięć nowoczesnych okrętów patrolowych typu Skrunda w układzie katamaranu, zbudowane w łotewskiej stoczni w Rydze[6].
Po reorganizacjach, od 2004 roku siły morskie Łotwy dzielą się na Dowództwo Floty, Dowództwo Flotylli Okrętów Bojowych i Straż Graniczną[5]. W skład Flotylli Okrętów Bojowych wchodzą: Dywizjon Okrętów Przeciwminowych, Dywizjon Okrętów Patrolowych, System Obserwacji Rejonu Wodnego i Łączności oraz Centrum Wsparcia i Serwisowe Sił Przeciwminowych[5]. W 2011 roku marynarka Łotwy liczyła 18 okrętów i 797 osób, w tym 123 oficerów[11]. Głównymi bazami są Lipawa i Windawa[11].
Dowódca sił morskich
Poniżej przedstawiona jest lista dowódców Łotewskiej Marynarki Wojennej[12].
| Imię i nazwisko | Lata pracy | Uwagi |
|---|---|---|
| Archibald von Keyserling | do 1931 | |
| Teodors Spāde | 1931-1940 | |
| Gaidis Andrejs Zeibots[2] | 1992-1999 | 2003–2006 dowódca sił zbrojnych |
| Ilmārs Lešinskis | 1999-2004 | |
| Aleksandrs Pavlovičs | 2004-2009 | |
| Rimants Štrimaitis | 5 października 2009-7 listopada 2013 | |
| Kaspars Zelčs | 8 listopada 2013-11 lipca 2014 | tymczasowy |
| Juris Roze | od 11 lipca 2014 | 2015/16 reprezentowany przez szefa sztabu Valdisa Stankę |
| Ingus Vizulis | od 18 kwietnia 2016 |
Wyposażenie
| Typ | Numer | Nazwa | We flocie od | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Okręty przeciwminowe | ||||
| Niszczyciele min typu Tripartite | M-04 | „Imanta” | 2007 | dawniej |
| M-05 | „Viesturs” | 2007 | dawniej | |
| M-06 | „Tālivaldis” | 2008 | dawniej | |
| M-07 | „Visvaldis” | 2008 | dawniej | |
| M-08 | „Rūsiņš” | 2011 | dawniej | |
| Okręty patrolowe | ||||
| Okręty patrolowe typu Storm | P 01 | «Zibens» | dawniej | |
| P 02 | «Lode» | od 11 lipca 2001 | dawniej | |
| P 03 | «Linga» | od 11 lipca 2001 | dawniej | |
| Okręty patrolowe typu Skrunda | P 05 | «Skrunda» | od 2011 roku | |
| P 06 | «Cēsis» | od 2011 roku | ||
| P 07 | «Viesīte» | od 2011 roku | ||
| P 08 | «Jelgava» | od 2011 roku | ||
| P 09 | «Rēzekne» | od 2011 roku | ||
| Okręty pomocnicze | ||||
| Typ Vidar | A 53 | «Virsaitis» | od 27 stycznia 2003 | dawniej |
| okręt hydrograficzny typu Buyskes | A 90 | «Varonis» | od 11 listopada 2004 | dawniej |
| holownik typu H-300 | A 18 | «Pērkons» | od 1993 | dawniej |
| Okręty straży przybrzeżnej | ||||
| Łodzie patrolowe KB | KA 01 | «Kristaps» | od 1993 | dawniej |
| KA 06 | «Gaisma» | od 1994 | dawniej | |
| KA 07 | «Ausma» | od 1994 | dawniej | |
| KA 08 | «Saule» | od 1994 | dawniej | |
| KA 09 | «Klints» | od 1994 | dawniej | |
| KA 14 | «Astra» | od 1994 | dawniej | |
Stopnie wojskowe
| Oficerowie Łotewskiej Marynarki Wojennej[13] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Flagowi Oficerowie | Starsi Oficerowie | Oficerowie Młodsi | |||||||
| Naramiennik | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
| Polski odpowiednik
Ranga |
Admirał floty Viceadmirālis | Wiceadmirał Kontradmirālis | Kontradmirał Flotiles admirālis | Komandor Jūras Kapteinis | Komandor porucznik Komandkapteinis | Komandor podporucznik Komandleitnants | Kapitan marynanarki Kapteiņleitnants | Porucznik marynarki Virsleitnants | Podporucznik marynarki Leitnants |
| Odpowiada w systemie NATO: | OF-8 | OF-7 | OF-6 | OF-5 | OF-4 | OF-3 | OF-2 | OF-1 | |
| Podoficerowie Łotewskiej Marynarki Wojennej[13] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Generalni podoficerowie | Starsi podoficerowie | Młodsi podoficerowie | Marynarze | |||||
| Naramiennik | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Brak naramiennika |
| Polski odpowiednik
Ranga |
Starży chorąży Sztabowy Marynarki Augstākais bocmanis | Starszy chorąży Marynarki Galvenais bocmanis | chorąży Marynarki Štāba bocmanis | Bosman Bocmanis | Sierżant Seržants | Kapral Kaprālis | Starszy Marynarz Dižmatrozis | Marynarz Matrozis |
| Odpowiada w systemie
NATO: |
OR-9 | OR-8 | OR-7 | OR-6 | OR-5 | OR-4 | OR-3 | OR-2 |
Flagi wojskowe
| Bandera | Proporzec | Znak dowódcy okrętu |
|---|---|---|
![]() |
![]() |
Flagi urzędników
| Minister obrony | Dowódca marynarki | wojennej | Wiceadmirał | Kontradmirał |
|---|---|---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() | |
| Komandor | Komandor floty | Komandor eskadry | Dowódca dywizji | |
![]() |
![]() |
Przypisy
- ↑ Jūras spēki | Nacionālie bruņotie spēki [online], www.mil.lv [dostęp 2019-04-11] (łot.).
- 1 2 3 4 5 6 Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 27.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1937. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1937, s. 355-356. (ang.).
- ↑ Sākumlapa [online], Nacionālie bruņotie spēki [dostęp 2019-04-10] (łot.).
- 1 2 3 4 Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 28.
- 1 2 Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 29.
- ↑ Hartmut Ehlers. Rosyjska Flota Bałtycka w bazach zagranicznych w latach 1991-1994. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2014. XXI (127), s. 77-97, wrzesień – październik 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- ↑ Andrzej Kiński, Robert Rochowicz. BALTOPS-95. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 7/95, s. 48, 1995. Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 31.
- ↑ Latvian Naval Forces (Juras Speki) [online], www.globalsecurity.org [dostęp 2019-04-10].
- 1 2 Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 26.
- ↑ Latvia. Sūtniecība (U.S.), Latvia, 1918-1958., 1958, OCLC 2127096 [dostęp 2019-04-10].
- 1 2 Pakāpju iedalījums [online].
Bibliografia
- Marcin Chała, Dariusz Czajkowski. Siły morskie krajów bałtyckich. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 12/2011. XVI (118), grudzień 2011. Warszawa. ISSN 1426-529X.
























