Skok w dal
Skok w dal – konkurencja lekkoatletyczna, w której zawodnicy wykonują rozbieg, odbijają się z jednej nogi z belki i lądują na piaszczystej części skoczni. Na krawędzi belki znajduje się listwa z plasteliną. Jeśli zawodnik podczas odbicia dotknie butem plasteliny, skok jest nieważny (decyduje ślad na plastelinie). Wynik skoku jest mierzony od linii między plasteliną a belką do pierwszego (najbliższego belce) śladu pozostawionego na piasku pod kątem prostym. Aktualny rekord świata należy do Mike’a Powella 8,95 m, choć Iván Pedroso skoczył 8,96 m, lecz podczas zawodów wystąpiły wątpliwości do pomiaru siły wiatru, zatem tego rezultatu nie można było uznać za rekord świata.
Zwykle podczas zawodów (finałowych) wszyscy zawodnicy wykonują trzy próby, a najlepszych ośmiu jeszcze trzy skoki finałowe. O zwycięstwie decyduje najdłuższa odległość w konkursie. Jeżeli dwóch zawodników uzyska taką samą odległość o pozycji decyduje odległość drugiego najdłuższego skoku każdego z nich.
Historia skoku w dal
Skok w dal uprawiany był już podczas starożytnych igrzysk olimpijskich, gdzie pojawił się w 708 p.n.e. jako druga konkurencja pentatlonu. Zawodnicy skakali z ciężarkami w obu rękach, by uzyskać lepsze wyniki. Rezultaty rywalizacji starożytnych Greków są imponujące, bo np. w 664 p.n.e. Chionis ze Sparty uzyskał 16,66 m. Prawdopodobnie wynik pomiaru obejmuje sumę z trzech prób.
W późniejszym okresie, w starożytnym Rzymie i średniowieczu, ćwiczenia ze skoku w dal wchodziła w skład szkolenia wojskowego. Zawody w skoku w dal były też rozgrywane podczas świąt i uroczystości. W XVIII wieku konkurencja ta była promowana przez twórców nowych systemów wychowania fizycznego. Od końca XIX wieku skok w dal pojawia się w programie lekkoatletycznych zawodów sportowych organizowanych wówczas w Wielkiej Brytanii. Zawodnicy ciągle jeszcze skakali z ciężarkami, uzyskując odległości 8–9 m. Skok w dal był jedną z ośmiu konkurencji, jakie rozgrywano podczas zawodów lekkoatletycznych między uniwersytetami w Oksfordzie i Cambridge, uznawanych za początek współczesnej lekkoatletyki.
Skok w dal rozgrywany jest na Igrzyskach Olimpijskich od 1896 dla mężczyzn i od 1948 dla kobiet, na mistrzostwach Europy: od 1934 dla mężczyzn i od 1938 dla kobiet. W programie mistrzostw Polski skok w dal pojawił się już w 1920 dla mężczyzn i 1922 dla kobiet. Do najlepszych polskich specjalistek tej konkurencji należały: Stanisława Walasiewicz, Elżbieta Krzesińska, Maria Kusion-Bibro, Irena Szewińska, Mirosława Sarna, Anna Włodarczyk, Agata Karczmarek, Jolanta Bartczak. W dorobku Polek są trzy medale olimpijskie, w tym złoto E. Krzesińskiej (Melbourne 1956), dwa tytuły mistrzyni Europy i kilka rekordów świata. Lista sukcesów wśród mężczyzn nie jest tak imponująca. Wyróżniali się: Edward Adamczyk, Zbigniew Iwański, Henryk Grabowski, Kazimierz Kropidłowski, Józef Szmidt, Andrzej Stalmach, Waldemar Stępień, Jan Kobuszewski, Stanisław Szudrowicz, Grzegorz Cybulski, Marek Chludziński, Stanisław Jaskułka, Andrzej Klimaszewski.
Rekordziści
mężczyźni
| wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| świata | 8,95 m | Mike Powell |  Stany Zjednoczone | 30 sierpnia 1991 | Tokio |
| Europy | 8,86 m | Robert Emmijan |  ZSRR | 22 maja 1987 | Cachkadzor |
| Polski | 8,28 m | Grzegorz Marciniszyn |  Polska | 14 lipca 2001 | Malles |
kobiety
| wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| świata | 7,52 m | Galina Czistiakowa | ZSRR | 11 czerwca 1988 | Leningrad |
| Europy | 7,52 m | Galina Czistiakowa | ZSRR | 11 czerwca 1988 | Leningrad |
| Polski | 6,97 m | Agata Karczmarek | Polska | 6 sierpnia 1988 | Lublin |
Najlepsi zawodnicy wszech czasów
Poniższe tabele przedstawiają listy najlepszych skoczków w dal w historii (stan na 9 marca 2018 r.)
mężczyźni
| lp. | wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 8,95 m | Mike Powell | Stany Zjednoczone | 30 sierpnia 1991 | Tokio |
| 2. | 8,90 m | Bob Beamon | Stany Zjednoczone | 18 października 1968 | Meksyk |
| 3. | 8,87 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 30 sierpnia 1991 | Tokio |
| 4. | 8,86 m | Robert Emmijan | ZSRR | 22 maja 1987 | Cachkadzor |
| 5. | 8,74 m | Larry Myricks | Stany Zjednoczone | 18 lipca 1988 | Indianapolis |
| 8,74 m | Erick Walder | Stany Zjednoczone | 2 kwietnia 1994 | El Paso | |
| 8,74 m | Dwight Phillips | Stany Zjednoczone | 7 czerwca 2009 | Eugene | |
| 8. | 8,73 m | Irving Saladino |  Panama | 24 maja 2008 | Hengelo |
| 9. | 8,71 m | Iván Pedroso |  Kuba | 18 lipca 1995 | Salamanka |
| 10. | 8,69 m | Tajay Gayle |  Jamajka | 28 września 2019 | Doha |
- zobacz więcej na stronach IAAF
kobiety
| lp. | wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 7,52 m | Galina Czistiakowa | ZSRR | 26 lipca 1988 | Leningrad |
| 2. | 7,49 m | Jackie Joyner-Kersee | Stany Zjednoczone | 22 maja 1994 | Nowy Jork |
| 3. | 7,48 m | Heike Drechsler |  NRD | 9 lipca 1988 | Neubrandenburg |
| 4. | 7,43 m | Anișoara Stanciu | .svg.png){kind=small} Rumunia | 4 czerwca 1983 | Bukareszt |
| 5. | 7,42 m | Tatjana Kotowa |  Rosja | 23 czerwca 2002 | Annecy |
| 6. | 7,39 m | Jelena Bielewska | ZSRR | 18 lipca 1987 | Briańsk |
| 7. | 7,37 m | Inesa Kraweć |  Ukraina | 13 czerwca 1992 | Kijów |
| 8. | 7,33 m | Tatjana Lebiediewa | Rosja | 31 lipca 2004 | Tuła |
| 9. | 7,31 m | Ołena Chłopotnowa | ZSRR | 12 września 1985 | Ałma-Ata |
| 7,31 m | Marion Jones | Stany Zjednoczone | 31 maja 1998 | Eugene | |
| 7,31 m | Brittney Reese | Stany Zjednoczone | 2 lipca 2016 | Eugene | |
- zobacz więcej na stronach IAAF
Rozwój rekordu świata w skoku w dal
mężczyźni
.svg.png){kind=small}
A tak wyglądałaby tabela rekordów świata, gdyby Bob Beamon nie pobił rekordu świata w Meksyku:
| wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|
| 8,35 m | Igor Ter-Owanesian | ZSRR | 19 października 1967 | Meksyk |
| 8,35 m | Josef Schwarz |  Niemcy | 15 lipca 1970 | Stuttgart |
| 8,45 m | Nenad Stekić | .svg.png){kind=small} Jugosławia | 25 lipca 1975 | Montreal |
| 8,52 m | Larry Myricks | Stany Zjednoczone | 26 sierpnia 1979 | Montreal |
| 8,54 m | Lutz Dombrowski | NRD | 28 lipca 1980 | Moskwa |
| 8,62 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 20 czerwca 1981 | Sacramento |
| 8,76 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 24 lipca 1982 | Indianapolis |
| 8,79 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 19 czerwca 1981 | Indianapolis |
| 8,95 m | Mike Powell | Stany Zjednoczone | 30 sierpnia 1991 | Tokio |
kobiety
.svg.png){kind=small}
.svg.png){kind=small}
Rekordziści w hali
mężczyźni
| wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| świata | 8,79 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 27 stycznia 1984 | Nowy Jork |
| Europy | 8,71 m | Sebastian Bayer | Niemcy | 8 marca 2009 | Turyn |
| Polski | 8,18 m | Marcin Starzak | Polska | 8 marca 2009 | Turyn |
kobiety
| wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| świata | 7,37 m | Heike Drechsler | NRD | 13 lutego 1988 | Wiedeń |
| Europy | 7,37 m | Heike Drechsler | NRD | 13 lutego 1988 | Wiedeń |
| Polski | 6,74 m | Anna Włodarczyk | Polska | 2 marca 1980 | Sindelfingen |
mężczyźni
| wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 8,79 m | Carl Lewis | Stany Zjednoczone | 27 stycznia 1984 | Nowy Jork |
| 2. | 8,71 m | Sebastian Bayer | Niemcy | 8 marca 2009 | Turyn |
| 3. | 8,62 m | Iván Pedroso | Kuba | 7 marca 1999 | Maebashi |
| 4. | 8,59 m | Miguel Pate | Stany Zjednoczone | 1 marca 2002 | Nowy Jork |
| 5. | 8,56 m | Yago Lamela |  Hiszpania | 7 marca 1999 | Maebashi |
| 6. | 8,55 m | Miltiadis Tendoglu |  Grecja | 18 marca 2022 | Belgrad |
| 7. | 8,49 m | Robert Emmijan | ZSRR | 21 lutego 1987 | Liévin |
| 8. | 8,46 m | Juan Miguel Echevarría | Kuba | 2 marca 2018 | Birmingham |
| 9. | 8,45 m | JuVaughn Harrison | Stany Zjednoczone | 12 marca 2021 | Fayetteville |
| 10. | 8,44 m | Larry Myricks | Stany Zjednoczone | 27 stycznia 1990 | Liévin |
| 8,44 m | Mike Powell | Stany Zjednoczone | 5 lutego 1993 | Budapeszt | |
| 8,44 m | Luvo Manyonga |  Południowa Afryka | 2 marca 2018 | Birmingham | |
źródło: World Athletics
kobiety
| wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 7,37 m | Heike Drechsler | NRD | 13 lutego 1988 | Wiedeń |
| 2. | 7,30 m | Galina Czistiakowa | ZSRR | 28 stycznia 1989 | Lipieck |
| 3. | 7,24 m | Ivana Španović |  Serbia | 18 marca 2016 | Portland |
| 4. | 7,23 m | Brittney Reese | Stany Zjednoczone | 11 marca 2012 | Stambuł |
| 5. | 7,20 m | Łarysa Bereżna | ZSRR | 4 lutego 1989 | Homel |
| 6. | 7,18 m | Tara Davis-Woodhall | Stany Zjednoczone | 16 lutego 2024 | Albuquerque |
| 7. | 7,17 m | Ołena Chłopotnowa | ZSRR | 16 lutego 1985 | Kiszyniów |
| 8. | 7,13 m | Jackie Joyner-Kersee | Stany Zjednoczone | 5 marca 1994 | Atlanta |
| 9. | 7,09 m | Helga Radtke | NRD | 24 lutego 1985 | Berlin |
| 7,09 m | Inesa Kraweć | Ukraina | 1 lutego 1992 | Moskwa |
Liderzy list światowych w skoku w dal
(Stadion: stan na 12 czerwca 2024 r.)
kobiety
.svg.png){kind=small}
źródło: World Athletics
mężczyźni
Liderzy list światowych w skoku w dal w hali
(Stan na 8 marca 2024 r.)
kobiety
.svg.png){kind=small}
źródło: World Athletics
mężczyźni
źródło: World Athletics
Polscy finaliści olimpijscy (1-8)
mężczyźni
- 5. Stanisław Jaskułka 8,13 1980
- 6. Kazimierz Kropidłowski 7,30 1956
- 8. Andrzej Stalmach 7,26 1964
- 8. Andrzej Stalmach 7,94 1968
kobiety
- 1. Elżbieta Krzesińska 6,35 1956
- 2. Elżbieta Krzesińska 6,27 1960
- 2. Irena Kirszenstein 6,60 1964
- 4. Anna Włodarczyk 6,95 1980
- 5. Mirosława Sarna 6,47 1968
- 6. Agata Karczmarek 6,90 1996
- 7. Agata Karczmarek 6,60 1988
Polscy finaliści mistrzostw świata (1-8)
kobiety
- 7. Agata Karczmarek 6.71 1995
- 8. Agata Karczmarek 6.57 1993
Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych
Polacy w rankingu Track & Field News
Zobacz też
Bibliografia
- Skok w dal [w:] Mała encyklopedia sportu, t. 2, Warszawa: Sport i Turystyka, 1987.