Bieruń

Bieruń
miasto i gmina
Ilustracja
Rynek w Bieruniu
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

bieruńsko-lędziński

Konurbacja

górnośląska

Data założenia

ok. 1290

Prawa miejskie

1387–1742[1], 1865–1975[1], 1991

Burmistrz

Sebastian Macioł

Powierzchnia

40,5 km²

Populacja (31.05.2023)
• liczba ludności
• gęstość


18 966[2]
471 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 32

Kod pocztowy

43-150, 43-155

Tablice rejestracyjne

SBL

Położenie na mapie powiatu bieruńsko-lędzińskiego
Mapa konturowa powiatu bieruńsko-lędzińskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bieruń”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bieruń”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bieruń”
Ziemia50°05′23″N 19°05′34″E/50,089722 19,092778
TERC (TERYT)

2414011

SIMC

0938077

Hasło promocyjne: Bieruń Ci przaje[3]
Urząd miejski
Rynek 14
43-150 Bieruń
Strona internetowa
BIP

Bieruń (niem. Berun) – miasto w południowej Polsce, na Górnym Śląsku, położone w województwie śląskim, siedziba władz powiatu bieruńsko-lędzińskiego.

Według danych GUS z 31 maja 2023 miasto miało 18 966 mieszkańców[2].

Położenie

Fontanna z rzeźbami „utopców” na Rynku

Bieruń leży w południowej części Polski, przy granicy województwa śląskiego i małopolskiego, którą wyznacza Wisła. Centrum miasta wyznaczają współrzędne geograficzne: 50º 05' szerokości geograficznej północnej i 19º 05' długości geograficznej wschodniej.

Miasto oddalone jest w linii prostej: 20 km od śródmieścia Katowic, 6 km od centrum Tychów, 10 km od centrum Oświęcimia, 61 km od centrum Krakowa i 273 km od centrum Warszawy. Bieruń graniczy od północy z Lędzinami, Chełmem Śląskim i Kopciowicami, od wschodu z Babicami i Gorzowem, od południa ze Świerczyńcem, Bojszowami i Jedliną, natomiast od zachodu z Tychami.

Teren miasta położony jest na pograniczu Pagórów Jaworznickich, Doliny Górnej Wisły i Równiny Pszczyńskiej. Historycznie Bieruń leży na Górnym Śląsku.

Według danych z 1 stycznia 2013 powierzchnia miasta wynosiła 40,5 km²[4], czyli 25,6% powierzchni powiatu, co stawia to miasto na 106. pozycji w Polsce pod względem powierzchni[4].

Części miasta

Bieruń składa się z następujących części[5]:

Państwowy rejestr nazw geograficznych oprócz powyższych, wymienia także Baraniec, Lignozę, Łysinę, Noras i Wittę[6]

Demografia

struktura ludności
dane z 31 grudnia 2015[7]
OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób %osób %osób %
populacja19597100989450,5970349,5
gęstość zaludnienia484244240
wykształcenie
dane z Narodowego Spisu Powszechnego 2002[7]
brakpodstawowezawodoweśredniewyższe
osób305440955514719978
kobiet173261222012543525
mężczyzn132179733502176453


Bieruń liczy około 19 tys. mieszkańców[2] i plasuje się na 225. miejscu wśród miast Polski[4] oraz na 38. miejscu pod tym względem wśród miast województwa śląskiego.

Wykres liczby ludności miasta Bieruń na przestrzeni lat[7]:

Według danych z 2015 w Bieruniu na 100 mężczyzn przypadały 102 kobiety[7].

Struktura płci i wieku mieszkańców Bierunia według danych z 31 grudnia 2015[7]:

Historia

Bieruń na mapie Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego – mapa Abrahama Orteliusa z 1603
KWK Piast-Ziemowit – ruch Piast

Obok Bierunia znajdowała się antyczna osada Leucaristus. Została ona odwzorowana na antycznej mapie Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142–147 naszej ery. O tym, że miejscowość ta znajdowała się w sąsiedztwie Bierunia, informuje skorowidz nazw historycznych ORBIS LATINUS i wynika to z położenia wśród innych zidentyfikowanych miejscowości Śląska.

W X–XI wieku istniał tu otoczony palisadą i niewątpliwie posiadający wieżę obserwacyjną gródek obronny mający za zadanie chronić kupców przeprawiających się przez rzekę. Pozostałość – bieruński kopiec na szczycie którego stoi obecnie kapliczka św. Jana Nepomucena, z XIX wieku. W średniowieczu na pobliskiej Orlej Górce prawdopodobnie oddawano też hołd starosłowiańskiemu bogu Perunowi[8].

Bieruń otrzymał prawa miejskie w 1387 od księcia opawsko-raciborskiego Jana II Żelaznego. Akt ten polegał na nadaniu praw wójtowskich Kusowiczowi za jego długoletnią wierną służbę. O istnieniu na obszarze miasta osadnictwa świadczą wzmianki zamieszczone w dokumentach, na przykład o Ścierniach z 1272, Bijasowicach z 1360, Bieruniu z 1376. Do 1551 własność Piastów górnośląskich, od 1327 pod zwierzchnictwem Czech jako lenno. Od 1743 w państwie pruskim i utrata praw miejskich. Od 1865 ponownie miasto i zmiana nazwy na Bieruń Stary (Alt Berun). Od 1922 ponownie w granicach Polski. W czasie II wojny światowej wcielony do Niemiec. W latach 1945–1954 istniała wiejska gmina Bieruń Nowy. W latach 1973–1975 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Bieruń Stary. W latach 1973[9]–1991 dzielnica Tychów. Od 1991 ponownie samodzielne miasto (powtórnie pod nazwą Bieruń).

Od odzyskania samodzielności przez Bieruń datuje się konflikt między tym miastem a sąsiednimi Tychami o tereny fabryczne Fiat Auto Poland (b. FSM) oraz osiedle zbudowane przy tej fabryce. Obecnie osiedle leży już w granicach administracyjnych Bierunia, natomiast sama fabryka pozostaje w Tychach. Historycznie sporny teren należał do Bierunia, jednakże pozostawienie go w granicach Tychów było warunkiem zgody tego miasta na odłączenie Bierunia. Spór odżył w 2010, bieruńscy samorządowcy domagali się od Tychów zwrotu 123 ha terenów fabrycznych, na których działa kilka spółek-córek firmy Fiat Auto Poland. Tychy zaproponowały korektę granicy o 123 ha na korzyść Bierunia, lecz w innym miejscu, na obszarze niezabudowanym. Roszczenia Bierunia negatywnie zaopiniował wojewoda śląski[10].

W 1993 po raz pierwszy odbył się w Bieruniu I Festiwal Filmów Nieprofesjonalnych im. Leona Wojtali. Został on zorganizowany przy pomocy KWK Piast. W 2005 odbyła się siódma edycja tego festiwalu, gdzie zanotowano rekordową ilość uczestników z całej Polski.

Miasto nawiedziły powodzie w 1997 i 2010.

Staraniem władz lokalnych, w tym z dużym zaangażowaniem finansowym, w dniu 1 października 2006 oddano do użytku nowo wybudowany budynek i uruchomiono nową jednostkę organizacyjną – Komendę Powiatową Policji o składzie osobowym 109 policjantów.

Nazwa

Nazwa miejscowości wywodzi się od polskich zwrotów „brać, pobierać” i wiąże się z poborami podatkowymi[11]. Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 we Wrocławiu jako najstarszą nazwę wymienia Biernia podając jej znaczenie „Steuerort (Abgaben)”, czyli w języku polskim „Wieś podatków (pobór opłat, podatków)”[11]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Berun[11] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Od chwili zaistnienia, aż do obecnych czasów, czyli do odzyskania samodzielności prawnej w 1991, używano jednej nazwy w wymowie Bieruń. W zależności od reguł pisowni używano nazw Bieron, Bierun. W źródłach historycznych nazwa osady „de Beruna” użyta została dopiero w 1376. Górny Śląsk znajdował się wówczas pod panowaniem czeskich Przemyślidów. Pisano też o nazwie Boruń[12]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Byerun wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[13].

Na mapie Abrahama Orteliusa z 1603 miejscowość widnieje pod nazwą Bierun. W statystycznym opisie Prus z 1837 występuje jedynie nazwa Berun[14]. Polską nazwę Bieruń w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił górnośląski pisarz, Józef Lompa[15]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec XIX wieku podaje dwie polskie nazwy miejscowości – Beruń i Bieruń oraz niemiecką Berun[16].

Zabytki

Sanktuarium św. Walentego nocą

W mieście znajdują się następujące obiekty wpisane do rejestru zabytków:

W Bieruniu znajdują się też inne obiekty – które, mimo że nie widnieją w rejestrze zabytków – pełnią funkcję historyczną. Są to:

  • kopiec z 1295
  • grobla z lat 1530–1540

Kultura

Instytucjami kultury w mieście są:

  • Bieruński Ośrodek Kultury[21]
    • Miejska Biblioteka Publiczna nr 1
    • Miejska Biblioteka Publiczna nr 2
  • Muzeum Miejskie (w organizacji)[22]

Edukacja

W mieście funkcjonują trzy publiczne przedszkola[23], dwie szkoły podstawowe[24], liceum ogólnokształcące[25] oraz Powiatowy Zespół Szkół (w skład którego wchodzą: branżowa szkoła I stopnia i technikum)[26].

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie Bierunia funkcjonują trzy parafie rzymskokatolickie należące do dekanatu Bieruń (parafia św. Bartłomieja Apostoła, parafia św. Barbary i parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa).

Gospodarka

Zakłady mleczarskie Danone

Bezrobocie

W 2015 stopa bezrobocia zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w mieście wynosiła 2,1%[27].

Przemysł

Na terenie miasta znajduje się kilka dużych zakładów pracy, m.in. KWK Piast-Ziemowit (ruch Piast[28]), zakłady tworzyw sztucznych i materiałów wybuchowych Nitroerg S.A.[28], Johnson Controls[28], zakłady mleczarskie: Danone i Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Bieruniu[28]. Na terenie Bierunia występują bogate złoża kruszyw: żwiru i piasku. Złoża te ze względu na ochronę środowiska nie są eksploatowane[29].

Rolnictwo

Na terenie Bierunia działa 200 gospodarstw rolnych, które zajmują się głównie hodowlą trzody chlewnej, produkcją mleka oraz uprawą roślin (zboża, kukurydza, rzepak)[28].

Transport

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 44 i linia kolejowa Mysłowice – Tychy oraz linia kolejowa Katowice – Oświęcim. W ramach rozważanej budowy Kanału Śląskiego w Bieruniu miałby zostać zlokalizowany port żeglugi śródlądowej.

W mieście kursuje 15 linii autobusowych[30]:

  • M22 (Międzyrzecze Gospoda – Katowice Sądowa)
  • M108 (Tychy Lodowisko – Imielin Wiadukt)[31]
  • L (Wartogłowiec Kościół – Tychy Barwna Cmentarz)[32]
  • 31 (Tychy Dworzec PKP – Bieruń Plac Autobusowy)[33]
  • 56 (Wola Skrzyżowanie – Bieruń Plac Nobla)[34]
  • 65 (Tychy Barwna Cmentarz – Tychy Rynek)[35]
  • 95 (Bieruń KWK Piast – Goławiec Szkoła)[36]
  • 181 (Pszczyna Centrum Przesiadkowe – Bieruń Plac Nobla)[37]
  • 262 (Rachowy Osiedle – Tychy Dworzec PKP)[38]
  • 274 (Tychy Szpital Wojewódzki – Bieruń KWK Piast)[39]
  • 536 (Mysłowice Centrum Handlowe – Tychy Dworzec PKP)[40]
  • 627 (Międzyrzecze Gospoda – Tychy Jana Pawła II)[41]
  • 686 (Oświęcim Dąbrowskiego Miasto – Tychy Jana Pawła II)[42]
  • 931 (Zawodzie Centrum Przesiadkowe – Bieruń Potok Stawowy)[43]
  • 995 (Mysłowice Towarowa – Lędziny Kopalnia Ziemowit)[44]

Polityka

Ratusz w Bieruniu

Burmistrz

Obecnym burmistrzem Bierunia jest Sebastian Macioł, który otrzymał 52,34% głosów w I turze wyborów samorządowych w 2024[45].

Rada Miasta

Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[46] Kadencja 2006–2010[47] Kadencja 2010–2014[48] Kadencja 2014–2018[49]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 1 (SLD–UP) – – –
Stowarzyszenie Mieszkańców Bierunia 4 2 – –
Stowarzyszenie Gospodarczo-Ekologicznego „Nasz Region” 2 – – –
Stowarzyszenie Miłośników 600-letniego Bierunia 10 5 – –
Stowarzyszenie „Samorządowa Wspólnota Obywatelska” 1 – – –
Prawo i Sprawiedliwość – 1 – –
Stowarzyszenie Miłośników Bierunia Starego – 1 – –
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bieruńskiej „Porąbek” 3 6 4 3
Stowarzyszenie Miłośników Bierunia – – 2 –
Razem dla Bierunia – – 6 1
Wspólnota Bierunia – – 3 –
KWW Krystiana Grzesicy – – – 5
KWW Bernarda Pustelnika – – – 6

Miasta partnerskie

Lista miast partnerskich Bierunia[50]:

Prasa lokalna

W Bieruniu wydawana jest gazeta lokalna Rodnia[51].

Sport

W Bieruniu działają trzy kluby sportowe: założony w 1925 KS Unia Bieruń Stary (poza sekcją piłkarską posiada sekcje: badmintonową i szachową)[52], Piast Bieruń Nowy[53] oraz Uczniowski Klub Sportowy Maraton-Korzeniowski.pl”, który rozpoczął swoją działalność 19 listopada 1999 i jest klubem jednosekcyjnym o profilu lekkoatletycznym, ukierunkowanym na przygotowanie młodzieży do startów w chodzie sportowym.

Turystyka

Szlaki turystyczne

Szlaki piesze
Szlaki rowerowe

Baza noclegowa

W Bieruniu znajduje się jeden hotel (2015)[58].

Honorowi obywatele i zasłużeni dla miasta

Miasto Bieruń posiada ośmioro honorowych obywateli[59]:

  • Jan Brenkus – działacz społeczny i samorządowy
  • Bruno Zimmermann – uczestniczył w nawiązaniu wzajemnych stosunków partnerstwa między Bieruniem a Gundelfingen
  • Alojzy Palowski – burmistrz Bierunia I i II kadencji (1991–1998)
  • ks. kard. Stanisław Nagy – kardynał diakon
  • Werner Rynski – profesor prawa socjalnego
  • Wojciech Czech – architekt i działacz regionalny, wojewoda katowicki w latach 1990–1994
  • Reinhard Bentler – doktor prawa
  • Ewa Stachura-Pordzik – działacz gospodarczy

Miasto nadaje tytuł „Zasłużony dla miasta”, którym zostali uhonorowani[60]:

  • Krzysztof Ficek
  • Henryk Skupień
  • Stowarzyszenie Mieszkańców Bierunia
  • Zespół Folklorystyczny „Bierunianki”
  • Ludwik Jagoda
  • Maria Surma-Mazurkiewicz
  • Norbert Jaromin
  • Stowarzyszenie „Radość życia”
  • Ludwik Wioska
  • Anna Berger
  • OSP Czarnuchowice
  • Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Bieruń
  • Stowarzyszenie „Porąbek”
  • Roman Nyga
  • Franciszek Kocurek
  • KS Unia Bieruń Stary
  • KWK Piast
  • Zakład tworzyw sztucznych „ERG”
  • OSP Bieruń Stary
  • OSP Bieruń Nowy
  • Eugeniusz Jaromin
  • Jan Czempas
  • Gerard Miś
  • Józef Berger
  • Polski związek emerytów, rencistów i inwalidów o/Bieruń
  • Stowarzyszenie Miłośników 600-letniego Bierunia
  • Norbert Gonszcz
  • Jan Wieczorek
  • Karol Wierzgoń
  • Konrad Bajura
  • Franciszek Zawisz

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Dotyczy Bierunia Starego, obecnie części Bierunia.
  2. 1 2 3 GUS - Bank Danych Lokalnych [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-04-22].
  3. ↑ Bieruń ci przaje – Mamy nowe hasło promujące nasze miasto!. bierun.pl, 24 lutego 2017. [dostęp 2018-10-20].
  4. 1 2 3 Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
  5. ↑ Uchwała nr XII/8/2016 Rady Miejskiej w Bieruniu z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zabytkami dla gminy Bieruń na lata 2017-2020 [online] (pol.).
  6. ↑ Państwowy rejestr nazw geograficznych
  7. 1 2 3 4 5 Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych. (pol.).
  8. ↑ O Bieruniu – Piast Bieruń Nowy [online], kspiastbierunnowy.futbolowo.pl [dostęp 2021-03-04].
  9. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325.
  10. ↑ Teresa Semik. Bieruńscy samorządowcy znowu żądają rewizji granic z Tychami. „Dziennik Zachodni”, 2010-02-03. Polskapresse Sp. z o.o.. ISSN 0137-9038.
  11. 1 2 3 Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 78, OCLC 456751858 (niem.).
  12. ↑ Boruń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 331.
  13. ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 227.
  14. ↑ L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von’August Hirschwald, 1837, s. 136.
  15. ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 32.
  16. ↑ Beruń – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.
  17. 1 2 3 4 Rejestr zabytków nieruchomych. Narodowy Instytut Dziedzictwa.
  18. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 11 maja 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-05-14].
  19. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 2 lipca 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-07-03].
  20. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 6 kwietnia 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-04-08]
  21. ↑ Bieruński Ośrodek Kultury. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Bieruń. (pol.).
  22. ↑ Muzeum Miejskie. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Bieruń. (pol.).
  23. ↑ Przedszkola. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Miejskiej - Urzędu Miejskiego w Bieruniu. (pol.).
  24. ↑ Szkoły Podstawowe. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Miejskiej - Urzędu Miejskiego w Bieruniu. (pol.).
  25. ↑ Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Bieruniu. BIP: Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Bieruniu. (pol.).
  26. ↑ Kierunki kształcenia – Powiatowy Zespół Szkół w Bieruniu. Powiatowy Zespół Szkół w Bieruniu w Bieruniu. (pol.).
  27. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych. Rynek pracy. Bezrobocie rejestrowane. (pol.).
  28. 1 2 3 4 5 Bieruń dziś. Urząd Miejski w Bieruniu. (pol.).
  29. ↑ Łukasz Gawor, Marek Marcisz, Wpływ działalności górniczej na zmiany rzeźby terenu powiatu bieruńsko-lędzińskiego, Gliwice: Politechnika Śląska, 29 czerwca 2018, s. 44, 45 [dostęp 2021-03-04].
  30. ↑ Bieruń KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  31. ↑ p, Rozkład jazdy linii M108 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2025-03-09] (pol.).
  32. ↑ p, Rozkład jazdy linii L – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  33. ↑ p, Rozkład jazdy linii 31 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  34. ↑ p, Rozkład jazdy linii 56 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  35. ↑ p, Rozkład jazdy linii 65 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  36. ↑ p, Rozkład jazdy linii 95 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  37. ↑ p, Rozkład jazdy linii 181 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  38. ↑ p, Rozkład jazdy linii 262 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  39. ↑ p, Rozkład jazdy linii 274 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  40. ↑ p, Rozkład jazdy linii 536 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  41. ↑ p, Rozkład jazdy linii 627 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  42. ↑ p, Rozkład jazdy linii 686 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  43. ↑ p, Rozkład jazdy linii 931 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  44. ↑ p, Rozkład jazdy linii 995 – autobus (KZK GOP) [online], KZK GOP Rozkład Jazdy ZTM [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  45. ↑ Wyniki wyborów na burmistrza Bierunia i do Rady Miejskiej Bierunia. Urząd Miasta Bierunia.
  46. ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-11-05].
  47. ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-11-05].
  48. ↑ Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo śląskie – – m. Bieruń. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-11-05].
  49. ↑ Wybory Samorządowe 2014 – Wyniki – Województwo śląskie – powiat bieruńsko-lędziński – – m. Bieruń. samorzad2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-11-05].
  50. ↑ Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Bieruniu. [dostęp 2011-06-17].
  51. ↑ Gazeta RODNIA. Urząd Miejski w Bieruniu. (pol.).
  52. ↑ KS Unia Bieruń. [dostęp 2017-09-09].
  53. ↑ Piast Bieruń Nowy – informacje. (pol.).
  54. ↑ Szlak Południowy. mapa-turystyczna.pl.
  55. ↑ Szlak Południowy. mapa-turystyczna.pl.
  56. ↑ Trasa czerwona nr 153. Powiat bieruńsko-lędziński.
  57. ↑ Trasa niebieska nr 152. Powiat bieruńsko-lędziński.
  58. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych. Turystyka. Turystyczne obiekty noclegowe (stan w dniu 31 lipca). (pol.).
  59. ↑ Honorowi obywatele. Urząd Miejski w Bieruniu.
  60. ↑ Zasłużeni dla miasta. Urząd Miejski w Bieruniu.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.