Vickers Valetta

Vickers Valetta

Vickers Valetta C.1
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Vickers
Typ	samolot transportowy
Załoga	4
Historia
Data oblotu	30 czerwca 1947
Lata produkcji	1948-1951
Wycofanie ze służby	1960
Liczba egz.	252
Dane techniczne
Napęd	2 silniki gwiazdowe Bristol Hercules 230
Moc	2 × 2000 KM
Wymiary
Rozpiętość	27,2 m[1]
Długość	19,17 m
Wysokość	5,97 m
Powierzchnia nośna	81,94 m²
Masa
Własna	11 331 kg[1]
Startowa	16 556 kg[1]
Osiągi
Prędkość maks.	415 km/h[1]
Pułap praktyczny	6553 m[1]
Zasięg	2350 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
36
Użytkownicy
Royal Air Force

Vickers Valetta – brytyjski wojskowy samolot transportowy produkowany w latach 1948–1951. Napędzany dwoma silnikami tłokowymi. Stanowił wojskową odmianę samolotu Vickers Viking.

Samolot Valetta był wojskową odmianą cywilnego samolotu pasażerskiego Vickers Viking, opracowanego pod koniec II wojny światowej i oblatanego 22 czerwca 1945 roku, w którego konstrukcji wykorzystywano doświadczenia i podzespoły z bombowców Vickers Wellington i Vickers Warwick^[2]. Konstrukcja płatowca wykorzystywała w pierwszej wersji Viking Mk IA metalową kratownicę geodetyczną pokrytą płótnem (jak we wspomnianych bombowcach), lecz następnie w wersji Mk I wprowadzono skrzydła i usterzenie półskorupowe^[2]. Wyprodukowano też dla wojska odmianę Viking Mk 2 do przewozu VIP-ów^[2].

W 1946 roku brytyjskie lotnictwo wydało specyfikację nr C.9/46 na opracowanie na bazie Vikinga samolotu transportowego^[3]. Jako prototyp posłużył zmodyfikowany 158. egzemplarz Vikinga (numer VL249), który został oblatany 30 czerwca 1947 roku^[3]. Główne zmiany obejmowały wzmocnienie podłogi i podwozia oraz wprowadzenie dużych drzwi ładunkowych po lewej stronie kadłuba^[3]. Zastosowano też mocniejsze silniki gwiazdowe Bristol Hercules 230 o mocy 2000 KM^[4]. Załoga obejmowała cztery osoby (dwóch pilotów, radiooperatora i nawigatora)^[5]. Samolot mógł przewozić 36 żołnierzy z wyposażeniem albo 20 spadochroniarzy i 9 zrzucanych zasobników z ich sprzętem^[5]. Szerokie boczne drzwi ładunkowe o wymiarach 2,6 × 1,73 m umożliwiały transport 4 ton ładunku, w tym, przy użyciu zewnętrznych ramp: dział, samochodów terenowych lub odpowiednio obniżonych ciężarówek^[5]. Można było także holować szybowce transportowe^[5].

Podstawowa wersja transportowa została oznaczona C Mk 1 (C.1) i zbudowano jej 190 sztuk^[3]. Pierwszy samolot seryjny oblatano 28 stycznia 1948 roku^[3]. Powstało także 21 samolotów C Mk 2 do transportu VIP (9 do 15 pasażerów). Wersja ta miała także dalszy zasięg dzięki dodatkowemu zbiornikowi paliwa (527 l / 116 galonów)^[3]. 31 sierpnia 1950 roku oblatano wersję szkolną T Mk 3, przeznaczoną przede wszystkim do szkolenia nawigatorów, wyposażoną w 5 kopułek astronawigacyjnych – zbudowano jej 41 sztuk^[3]. 16 z nich przebudowano następnie na wersję T Mk 4, z przedłużonym nosem kadłuba mieszczącym radar (przez firmę Marshall z Cambridge)^[3].

• C Mk 1 – podstawowa wersja transportowa (190 sztuk)^[3]
• C Mk 2 – wersja do transportu VIP (21 sztuk)^[3]
• T Mk 3 – wersja szkolna do szkolenia nawigatorów (41 sztuk)^[3]
• T Mk 4 – wersja szkolna dla operatorów radaru (16 przebudowanych z T Mk 3)^[3]

Samoloty Valetta weszły na wyposażenie brytyjskiego lotnictwa transportowego (RAF Transport Command) od maja 1949 roku, poczynając od 204. Dywizjonu w Kabrit w Egipcie, zastępując samoloty Douglas Dakota. Ostatnie samoloty dostarczono w 1951 roku^[3]. Po raz pierwszy użyte były bojowo podczas walk z partyzantką na Malajach, zrzucając zaopatrzenie dla brytyjskich oddziałów w dżungli (dywizjony 48, 52 i 110)^[3]. Znane były pod przezwiskiem pig (świnia) z powodu pękatego kadłuba^[3]. Od 1957 roku zastępowano je przez samoloty Blackburn Beverly, a następnie Handley Page Hastings^[3]. Z ostatniego 84. Dywizjonu wycofano je w sierpniu 1960 roku^[3].

Samoloty szkolne T Mk 3 używane były w pięciu Szkołach Nawigacji Lotniczej (ANS) i Royal Air Force College w Cranwell^[3]. Wersja T Mk 4 używana była w dwóch ANS i w 228. Jednostce Konwersji Operacyjnej (228 OCU)^[3].

Porównywalne samoloty:

• Ił-12
• SNCASO SO.30 Bretagne

• Martyn Chorlton (red.): Vickers. Company profile 1911-1977. Kelsey Publishing Ltd., 2013. ISBN 978-1-907426-62-9. (ang.).