De Havilland Vampire
![]() | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
20 września 1943 |
| Wycofanie ze służby |
1979 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1× de Havilland Goblin |
| Ciąg |
14,90 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
11,58 m |
| Długość |
9,37 m |
| Wysokość |
2,69 m |
| Powierzchnia nośna |
24,34 m² |
| Masa | |
| Własna |
3304 kg |
| Startowa |
5620 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
882 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
24 m/s |
| Pułap |
13 000 m |
| Zasięg |
1960 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 4 działka 20 mm (0.79 in) Hispano Mk.V, 2 bomby po 455 kg lub wyrzutnie rakiet | |
| Użytkownicy | |
| Austria, Australia, Birma, Cejlon, Chile, Dominikana, Egipt, Irlandia, Finlandia, Francja, Indie, Indonezja, Irak, Japonia, Jordania, Kanada, Katanga, Kongo, Liban, Meksyk, Nowa Zelandia, Norwegia, Portugalia, Rodezja, Syria, Szwajcaria, Szwecja, Wenezuela, Wielka Brytania, Związek Południowej Afryki | |
| Rzuty | |
![]() | |


De Havilland Vampire – brytyjski odrzutowy myśliwiec wprowadzony do służby pod koniec II wojny światowej, opracowany przez przedsiębiorstwo de Havilland. W latach powojennych wyprodukowano 3,3 tys. egzemplarzy samolotu, które służyły w siłach powietrznych 31 krajów.
Pierwszy lot prototypu miał miejsce 20 września 1943. Samoloty pierwszej wersji produkcyjnej (Mk I) pojawiły się w kwietniu 1945, lecz nie zdążyły wziąć czynnego udziału w wojnie, osiągając gotowość bojową dopiero w 1946.
W latach powojennych samolot stał się standardowym myśliwcem RAF-u obok Glosterów Meteorów. Opracowano także wersję nocną (NF), która jednak okazała się mało udana[1]. Vampire’a wycofano z pierwszej linii w latach 50., ostatnia wersja szkolna była używana w RAF-ie do 1966. W innych krajach samoloty typu służyły aż do lat 70. Ostatnie, należące do Rodezji, zostały wycofane ze służby w 1979 roku. Ostatni egzemplarz szkoleniowy został wycofany w 1990 roku z czynnej służby w Szwajcarii
W Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajduje się jeden de Havilland Vampire.
Wersje
- DH.100 – Trzy prototypy.
- Vampire Mk I (lub F.Mk 1, F1) – jednomiejscowy myśliwiec dla RAF, 244 egzemplarzy.
- Mk II – trzy prototypy, z silnikiem odrzutowym Rolls-Royce Nene. Jeden egzemplarz zbudowany, dwie konwersje.
- F 3 – jednomiejscowy myśliwiec dla RAF. Dwa prototypy z przebudowanych Mk I, 202 egzemplarzy wersji produkcyjnej.
- Mk IV – projekt z silnikiem Nene, nie budowany.
- FB 5 (lub FB.Mk 5) – jednomiejscowy samolot myśliwsko-bombowy, z silnikiem odrzutowym Goblin 2. 930 egzemplarzy dla RAF i 88 na eksport.
- FB 6 – jednomiejscowy samolot myśliwsko-bombowy, z silnikiem odrzutowym Goblin 3. 178 egzemplarzy; 100 zbudowane w Szwajcarii dla Szwajcarskich Sił Powietrznych.
- Mk 8 – konwersja wersji Mk I, z silnikiem Ghost.
- FB 9 – tropikalny samolot myśliwsko-bombowy z klimatyzacją, uzyskany z wersji Mark 5, z silnikiem Goblin 3 turbojet. 326 egzemplarzy, w większości zbudowane przez de Havilland.
- Mk 10 lub DH.113 Vampire – dwumiejscowy prototyp z silnikiem Goblin, zbudowano dwa egzemplarze.
- NF 10 – dwumiejscowy myśliwiec nocny dla RAF, 95 egzemplarzy, w tym 29 w wersji NF54.
- Sea Vampire Mk 10 – prototyp dla prób pokładowych, jedna konwersja.
- Mk 11 lub DH.115 Vampire Trainer – prywatny projekt, dwumiejscowy prototyp samolotu szkolnego.
- T 11 – dwumiejscowa wersja szkolna dla RAF, z silnikiem Goblin 35, 731 egzemplarzy.
- Sea Vampire F 20 – wariant pokładowy wersji FB 5, 18 egzemplarzy zbudowane przez English Electric.
- Sea Vampire Mk 21 – trzy konwersje do prób.
- Sea Vampire T 22 – dwumiejscowa wersja szkolna dla Royal Navy, 73 zbudowane przez De Havilland.
- FB 25 – wariant FB 5, 25 eksportowane do Nowej Zelandii.
- F 30 – jednomiejscowy samolot myśliwsko-bombowy dla RAAF-u, z silnikiem Roll-Royce Nene. 80 egzemplarzy zbudowane w Australii.
- FB 31 – z silnikiem Nene, 29 zbudowanych w Australii.
- F 32 – konwersja australijska z klimatyzacją, jeden egzemplarz.
- T 33 – dwumiejscowa wersja szkolna, z silnikiem Goblin, 36 egzemplarzy wyprodukowanych w Australii.
- T 34 – dwumiejscowa wersja szkolna dla Royal Australian Navy, 5 egzemplarzy wyprodukowanych w Australii.
- T 34A – wersja T 34 z fotelami wyrzucanymi.
- T 35 – dwumiejscowa wersja szkolna, 68 egzemplarzy zbudowanych w Australii.
- T 35A – konwersja T 33 do standardu T 35.
- FB 50 – eksportowany do Szwecji jako J 28B, 310 egzemplarzy, 12 potem przebudowane do standardu T 55.
- FB 51 – prototyp eksportowy dla Francji (jedna konwersja).
- FB 52 – wariant eksportowy wersji Mk 6, 101 egzemplarzy.
- FB 52A – jednomiejscowy samolot myśliwsko-bombowy dla Włoskich Sił Powietrznych, 80 egzemplarzy wyprodukowanych we Włoszech.
- FB 53 – jednomiejscowy samolot myśliwsko-bombowy dla Armée de l’air, 250 egzemplarzy wyprodukowanych we Francji, pod nazwą Sud-Est SE 535 Mistral.
- NF 54 – wariant eksportowy wersji NF 10 dla Włoskich Sił Powietrznych, 29 egzemplarzy.
- T 55 – wersja eksportowa samolotu szkolnego DH.115, 216 zbudowane i 6 konwersji z T 11.
Użytkownicy
Austria – T.11: 4, T.55: 5 w latach 1957–1972[2]
Australia – Royal Australian Air Force, Royal Australian Navy
Birma – T.55: 8
Cejlon
Chile
Dominikana – F.1: 25 (od Szwecji); FB.50: 17 (od Szwecji)
Egipt
Irlandia
Finlandia
Francja
Indie
Indonezja – T.11: 6
Irak
Japonia
Jordania
Kanada- Katanga – T.11: 2 (od Portugalii)
Kongo
Liban
Meksyk
Nowa Zelandia – Royal New Zealand Air Force
Norwegia
Portugalia
Rodezja
Syria
Szwajcaria
Szwecja – F.1 (J 28A): 70; FB.50 (J 28B): 310, T. 55 (J 28C): 57
Wielka Brytania – Royal Air Force, Fleet Air Arm
Wenezuela
Włochy
Południowa Afryka
Przypisy
- ↑ Łukasz Golowanow: Nocny wampir. Myśliwiec de Havilland Vampire NF. Konflikty.pl, 22 lutego 2016. [dostęp 2016-05-17].
- ↑ De Havilland DH-115 „Vampire“ von www.gotech.at [online], www.gotech.at [dostęp 2024-01-24].


