Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki

Alfred Nobel

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki – osoby, które za swój wkład w rozwój fizyki zostały wyróżnione przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk Nagrodą Nobla. Przyznawane od 1901 roku wyróżnienie ufundowane zostało przez szwedzkiego przemysłowca, Alfreda Nobla w jego testamencie[1]. Spadkiem fundatora zarządza Fundacja Nobla, która inwestuje środki w taki sposób, by nagroda mogła być przyznawana corocznie[2].

Nominacje i wybór laureatów

Laureatów nagrody wybiera Królewska Szwedzka Akademia Nauk spośród kandydatów rekomendowanych przez działający przy akademii Komitet Noblowski w dziedzinie fizyki[3]. Komitet składa się z sześciu osób, wybieranych spośród członków akademii na trzyletnie kadencje[3]. Celem gremium jest przeprowadzanie procedury zbierania kandydatur oraz ich wstępna selekcja. Nominacje na laureatów nadsyłać mogą jedynie wybrane przez komitet osoby, należące do jednej z poniższych grup:

  • członkowie (szwedzcy lub zagraniczni) Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk;
  • dotychczasowi laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki;
  • specjalizujący się w fizyce profesorowie i adiunkci, zatrudnieni na uniwersytetach i politechnikach Szwecji, Norwegii, Danii, Finlandii oraz Islandii lub pracownicy naukowi Instytutu Karolinska w Sztokholmie;
  • członkowie Komitetu Noblowskiego w dziedzinie fizyki;
  • zatrudnieni na równorzędnych stanowiskach na jednym z co najmniej sześciu wybranych przez Akademię uniwersytetów (aby zapobiec faworyzowaniu kandydatów pod względem narodowościowym);
  • inni naukowcy uznani przez Akademię za odpowiednich[4].

Wybór przez Akademię osób i placówek opisanych w dwóch ostatnich punktach następuje do końca września każdego roku[4]. Komitet Noblowski we wrześniu roku poprzedzającego wręczenie wyróżnienia rozsyła formularze nominacyjne do około trzech tysięcy spełniających kryteria osób[4]. Termin nadsyłania nazwisk kandydatów upływa 31 stycznia w roku wręczenia nagrody. Wstępnej selekcji zgłoszonych kandydatur dokonuje Komitet Noblowski, wybierając około 250–300 kandydatów, po czym powiadamia ekspertów w danych dziedzinach, którzy będą w stanie ocenić wkład merytoryczny osób nominowanych. Konsultacje takie trwają od marca do maja, następnie Komitet sporządza dla Akademii raport, zawierający opinie ekspertów oraz nazwisko lub nazwiska osób rekomendowanych przez Komitet do wyróżnienia[4]. Dokument ten po podpisaniu przez członków Komitetu jest we wrześniu przedstawiany członkom Akademii. Dyskusja nad raportem odbywa się na dwóch spotkaniach sekcji fizycznej Akademii, po czym na początku października w głosowaniu większościowym wybierany jest laureat[4]. Nazwisko wyróżnionej osoby lub wyróżnionych osób jest podawane do publicznej wiadomości. Wszelkie dokumenty, opinie ekspertów, nazwiska kandydatów oraz osób nominujących pozostają niejawne przez 50 lat[4].

Nagroda

Dyplom Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Dyplom Erica Cornella, laureata z 2001 roku wykonany przez Nilsa Stenqvista i kaligrafowany przez Annikę Rücker
Dyplom Wilhelma Röntgena z 1901 roku wykonany metodą litografii

Uroczystość wręczenia wyróżnień odbywa się co roku 10 grudnia w rocznicę śmierci fundatora[5] w budynku sztokholmskiej filharmonii (od 1926 roku)[5]. Po wręczeniu dyplomów i medali w ratuszu miejskim urządzany jest uroczysty bankiet na około 1300 gości, w tym około 250 studentów[5]. W obu imprezach obok laureatów i ich rodzin biorą udział król i królowa Szwecji oraz inni członkowie rodziny królewskiej, a także przedstawiciele rządu i parlamentu Szwecji.

Medal, który otrzymują laureaci podczas uroczystości wręczenia nagrody, zaprojektowany został przez Erika Lindberga. Przedstawia on personifikację Natury, której zasłonę zdejmuje z twarzy Geniusz Nauki[6]. Na otoku medalu znajduje się łacińska inskrypcja będąca cytatem z VI księgi Eneidy Wergiliusza:

Inventas vitam iuvat excoluisse per artes[a].

Pod postaciami Natury i Geniuszu wygrawerowane są imię i nazwisko laureata oraz napis REG. ACAD. SCIENT. SUEC. (Regia Academia Scientiarum Sueciae) oznaczający Królewską Szwedzką Akademię Nauk. Każdy z laureatów otrzymuje ponadto dyplom, o wyglądzie którego rokrocznie decyduje akademia. Treść dyplomu, kaligrafowana ręcznie po szwedzku, pozostaje niezmieniona[7].

Poza dyplomem i medalem wyróżnieni Nagrodą Nobla otrzymują kwotę pieniędzy, która nie jest stała (np. w 2018 roku wynosiła 9 mln SEK do podziału między laureatów)[8][9]. Środki na ufundowanie nagrody pochodzą z majątku pozostawionego przez Alfreda Nobla i zgodnie z jego testamentem są inwestowane przez Fundację Nobla[1].

Laureaci

W latach 1901–2024 wyróżnionych Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki zostało łącznie 226 osób, w tym pięć kobiet: Maria Skłodowska-Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018), Andrea Ghez (2020)[10][11][12] i Anne L’Huillier (2023). John Bardeen, jako jedyny laureat[11], uhonorowany został dwukrotnie: w 1956 za udział w wynalezieniu tranzystora[13], oraz ponownie w 1972 za wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa (tzw. teoria BCS)[14]. Najmłodszym laureatem był wyróżniony w 1915 roku wraz z ojcem William Lawrence Bragg za wkład w badanie struktury krystalicznej przy użyciu promieni Röntgena[15][11]; w chwili ogłoszenia wyróżnienia miał 25 lat. W 2018 w wieku 96 lat Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymał Arthur Ashkin, stając się tym samym najstarszym laureatem[11].

Statut Fundacji Nobla przewiduje możliwość wyróżnienia do trzech osób każdego roku, między które dzielona jest nagroda pieniężna. Do 2024 roku Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki wręczona została 118 razy, przy czym 47-krotnie laureatem była jedna osoba, 33 razy zostały wyróżnione dwie osoby, zaś sytuacja, gdy wyróżnionych było trzy osoby, miała miejsce 38 razy.

Sześciokrotnie Królewska Szwedzka Akademia Nauk zdecydowała nie przyznawać wyróżnienia na mocy zapisu w statucie Fundacji, który stwierdza, że jeśli w danym roku spośród zaproponowanych kandydatów nie ma osoby, której wkład w rozwój nauki, zdaniem Akademii, zasługiwałby na nagrodę, wówczas środki pieniężne na nagrodę są rezerwowane i mogą zostać przeznaczone na dodatkową nagrodę w kolejnym roku[b][11]. Jeśli w następnym roku nie został wskazany laureat zaległej nagrody, zarezerwowane na nią środki wracają do dyspozycji Fundacji[11].

Lista laureatów

Poniższa tabela zawiera chronologiczny spis osób, odznaczonych Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki, z podaniem uzasadnienia i miejsca pracy w chwili otrzymania wyróżnienia.

Rok Wyróżniony[16] Afiliacja Uzasadnienie
1901 Wilhelm Conrad Röntgen[17] Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium „W uznaniu zasług, które oddał przez odkrycie promieni nazwanych jego imieniem”
1902 Hendrik Lorentz[18] Uniwersytet w Lejdzie „W uznaniu niezwykłych zasług, jakie oddali przez badania nad wpływem magnetyzmu na zjawisko promieniowania”
Pieter Zeeman[19] Uniwersytet Amsterdamski
1903 Henri Becquerel[20] École polytechnique „W uznaniu niezwykłych zasług, jakie oddał przez odkrycie radioaktywności naturalnej”
Pierre Curie[21] École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris „W uznaniu ich zasług, jakie oddali poprzez wspólne badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez profesora Henri Becquerela”
Maria Skłodowska-Curie[22] École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris
1904 John William Strutt[23] Royal Institution of Great Britain „Za badania nad gęstością najważniejszych gazów i odkrycie argonu”
1905 Philipp Lenard[24] Uniwersytet Chrystiana Albrechta w Kilonii „Za jego prace dotyczące promieni katodowych”
1906 Joseph John Thomson[25] Uniwersytet w Cambridge „W uznaniu zasług za teoretyczne i eksperymentalne badania nad przewodnictwem elektrycznym gazów”
1907 Albert Michelson[26] University of Chicago „Za jego precyzyjne przyrządy optyczne i spektroskopowe i pomiary metrologiczne przeprowadzone przy ich użyciu”
1908 Gabriel Lippmann[27] Uniwersytet Paryski „Za jego metodę fotograficznego odtwarzania kolorów opartą na zjawisku interferencji”
1909 Karl Ferdinand Braun[28] Uniwersytet w Strasburgu „Za ich wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej”
Guglielmo Marconi[29] Marconi Company
1910 Johannes Diderik van der Waals[30] Uniwersytet Amsterdamski „Za swoją pracę nad równaniem stanu gazów i cieczy”
1911 Wilhelm Wien[31] Uniwersytet w Würzburgu „Za swoje odkrycia dotyczące praw rządzących promieniowaniem cieplnym”
1912 Nils Gustaf Dalén[32] Gas Accumulator Company „Za wynalezienie automatycznych regulatorów do stosowania w połączeniu z zasobnikami gazu do zasilania światłem latarni morskich i pław świetlnych”
1913 Heike Kamerlingh Onnes[33] Uniwersytet w Lejdzie „Za jego badania dotyczące właściwości materii w niskich temperaturach, które doprowadziły, między innymi, do wytworzenia ciekłego helu”
1914 Max von Laue[34] Uniwersytet Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem „Za jego odkrycie dyfrakcji promieni Röntgena na kryształach”
1915 William Henry Bragg[35] University College London „Za ich zasługi w badaniu struktury krystalicznej przy użyciu promieni Röntgena”
William Lawrence Bragg[15] Uniwersytet Wiktorii w Manchesterze
1916 nie przyznano[36]
1917 Charles Glover Barkla[37] Uniwersytet Edynburski „Za jego odkrycie charakterystycznego promieniowania rentgenowskiego pierwiastków”
1918 Max Planck[38] Uniwersytet Humboldtów w Berlinie „W uznaniu jego zasług, które oddał w rozwoju fizyki przez odkrycie kwantów energii”
1919 Johannes Stark[39] Uniwersytet w Greifswaldzie „Za jego odkrycie efektu Dopplera w promieniach kanalikowych i za odkrycie rozszczepienia linii widmowych w polu elektrycznym”
1920 Charles Édouard Guillaume[40] Międzynarodowe Biuro Miar i Wag „W uznaniu dla jego wkładu, jaki wniósł w pomiary precyzyjne w fizyce przez odkrycie anomalii w stopach niklowo-stalowych”
1921 Albert Einstein[c][41] Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft „Za jego zasługi dla fizyki teoretycznej, a szczególnie za odkrycie praw rządzących efektem fotoelektrycznym”
1922 Niels Bohr[42] Uniwersytet Kopenhaski „Za jego zasługi w badaniach nad strukturą atomu oraz emitowanego przez niego promieniowania”
1923 Robert Andrews Millikan[43] Kalifornijski Instytut Techniczny „Za jego pracę nad elementarnym ładunkiem elektrycznym i efektem fotoelektrycznym”
1924 Manne Siegbahn[44] Uniwersytet w Uppsali „Za jego odkrycia i badania w dziedzinie spektroskopii rentgenowskiej”
1925 James Franck[45] Uniwersytet w Getyndze „Za ich odkrycie praw rządzących zderzeniami elektronu z atomem”
Gustav Ludwig Hertz[46] Uniwersytet Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze
1926 Jean Baptiste Perrin[47] Uniwersytet Paryski „Za jego odkrycie nieciągłej struktury materii, a szczególnie za odkrycie równowagi w procesach osadzania”
1927 Arthur Compton[48] University of Chicago „Za odkrycie efektu nazwanego jego imieniem”
Charles Thomson Rees Wilson[49] Uniwersytet w Cambridge „Za jego metodę czynienia widzialnymi torów cząstek naładowanych elektrycznie, z wykorzystaniem kondensacji pary”
1928 Owen Willans Richardson[d][50] Uniwersytet Londyński „Za jego prace nad zjawiskiem termoemisji, a w szczególności za odkrycie prawa nazwanego jego imieniem”
1929 Louis de Broglie[51] Uniwersytet Paryski „Za jego odkrycie falowej natury elektronów”
1930 Chandrasekhara Venkata Raman[52] Uniwersytet w Kalkucie „Za jego prace dotyczące rozpraszania światła i za odkrycie efektu nazwanego jego imieniem”
1931 nie przyznano[53]
1932 Werner Heisenberg[e][54] Uniwersytet Lipski „Za stworzenie mechaniki kwantowej, zastosowanie której doprowadziło, między innymi, do odkrycia alotropowych form wodoru”
1933 Erwin Schrödinger[55] Uniwersytet Humboldtów w Berlinie „Za odkrycie nowych, produktywnych aspektów teorii atomów”
Paul Dirac[56] Uniwersytet w Cambridge
1934 nie przyznano[57]
1935 James Chadwick[58] Uniwersytet Liverpoolski „Za odkrycie neutronu”
1936 Victor Franz Hess[59] Leopold-Franzens-Universität Innsbruck „Za odkrycie promieniowania kosmicznego”
Carl David Anderson[60] Kalifornijski Instytut Techniczny „Za odkrycie pozytonu”
1937 Clinton Joseph Davisson[61] Bell Labs „Za eksperymentalne odkrycie dyfrakcji elektronów na kryształach”
George Thomson[62] Uniwersytet Londyński
1938 Enrico Fermi[63] Uniwersytet Rzymski „La Sapienza” „Za pokazanie istnienia nowych pierwiastków promieniotwórczych wytworzonych przez napromieniowanie neutronami i za odkrycie reakcji jądrowych wywołanych przez powolne neutrony”
1939 Ernest Lawrence[64] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley „Za wynalezienie i udoskonalenie cyklotronu i wyniki otrzymane przy jego użyciu, w szczególności odnoszące się do pierwiastków sztucznie promieniotwórczych”
1940 nie przyznano[65]
1941 nie przyznano[66]
1942 nie przyznano[67]
1943 Otto Stern[68] Carnegie Institute of Technology „Za jego wkład w rozwój metody promieni molekularnych i za jego odkrycie momentu magnetycznego protonu”
1944 Isidor Isaac Rabi[69] Uniwersytet Columbia „Za jego metodę rezonansową obserwacji własności magnetycznych jąder atomowych”
1945 Wolfgang Pauli[70] Uniwersytet Princeton „Za odkrycie zasady wykluczenia nazywanej również zasadą Pauliego”
1946 Percy Williams Bridgman[71] Harvard University „Za wynalezienie aparatury do wytwarzania skrajnie wysokich ciśnień i za odkrycia, których dokonał przy jej użyciu w dziedzinie fizyki wysokich ciśnień”
1947 Edward Victor Appleton[72] Department of Scientific and Industrial Research „Za jego badania nad fizyką wyższych warstw atmosfery, w szczególności za odkrycie tak zwanej warstwy Appletona”
1948 Patrick Maynard Stuart Blackett[73] Uniwersytet Wiktorii w Manchesterze „Za rozwinięcie metody komory Wilsona i za odkrycia, przy jej użyciu, w dziedzinach fizyki jądrowej i promieniowania kosmicznego”
1949 Hideki Yukawa[74] Uniwersytet Cesarski w Kioto „Za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych”
1950 Cecil Frank Powell[75] Uniwersytet Bristolski „Za rozwinięcie metody fotograficznej badania procesów jądrowych i za odkrycia związane z mezonami, dokonane przy zastosowaniu tej metody”
1951 John Douglas Cockcroft[76] Instytut Badań Energii Jądrowej „Za ich pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek”
Ernest Walton[77] Kolegium Trójcy Świętej w Dublinie
1952 Felix Bloch[78] Uniwersytet Stanforda „Za rozwinięcie nowych metod pomiarów precyzyjnych magnetyzmu jądrowego i odkrycia dzięki nim dokonane”
Edward Mills Purcell[79] Uniwersytet Harvarda
1953 Frits Zernike[80] Uniwersytet w Groningen „Za przedstawienie metody kontrastu fazowego, a szczególnie za wynalezienie mikroskopu fazowo-kontrastowego”
1954 Max Born[81] Uniwersytet Edynburski „Za fundamentalne badania w dziedzinie mechaniki kwantowej, a w szczególności za jego statystyczną interpretację funkcji falowej”
Walther Bothe[82] Uniwersytet w Heidelbergu „Za metodę koincydencji i odkrycia dokonane tą metodą”
1955 Willis Eugene Lamb[83] Uniwersytet Stanforda „Za odkrycia związane ze strukturą subtelną widma wodoru”
Polykarp Kusch[84] Uniwersytet Columbia „Za precyzyjne wyznaczenie momentu magnetycznego elektronu”
1956 John Bardeen[13] Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign „Za ich badania nad półprzewodnikami i wynalezienie tranzystora”
Walter Houser Brattain[85] Bell Labs
William Shockley[86] Beckman Coulter
1957 Chen Ning Yang[87] Institute for Advanced Study „Za wnikliwe zbadanie tak zwanego prawa zachowania parzystości, co doprowadziło do ważnych odkryć związanych z cząstkami elementarnymi”
Tsung-Dao Lee[88] Uniwersytet Columbia
1958 Pawieł Czerenkow[89] Instytut Fizyczny im. P.N. Lebiediewa Akademii Nauk ZSRR „Za odkrycie i interpretację efektu Czerenkowa”
Ilja Frank[90] Uniwersytet Moskiewski
Igor Tamm[91] Uniwersytet Moskiewski
1959 Emilio Segrè[92] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley „Za odkrycie antyprotonu”
Owen Chamberlain[93] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley
1960 Donald Arthur Glaser[94] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley „Za wynalezienie komory pęcherzykowej”
1961 Robert Hofstadter[95] Uniwersytet Stanforda „Za jego pionierskie badania rozpraszania elektronu w jądrach atomowych i dokonane na tej drodze odkrycia związane ze strukturą nukleonów”
Rudolf Mößbauer[96] Uniwersytet Techniczny w Monachium, Kalifornijski Instytut Techniczny „Za jego badania rezonansowej absorpcji promieniowania gamma i odkrycie w związku z tym efektu, który nosi jego imię”
1962 Lew Landau[97] Akademia Nauk ZSRR „Za jego pionierskie teorie dotyczące skondensowanej materii, a w szczególności ciekłego helu”
1963 Eugene Wigner[98] Uniwersytet Princeton „Za wkład w teorię jądra atomowego i cząstek elementarnych, a szczególnie za odkrycie i zastosowanie w tych teoriach podstawowych zasad symetrii”
Maria Goeppert-Mayer[99] Uniwersytet Kalifornijski „Za odkrycia związane z powłokowym modelem jąder atomowych”
J. Hans D. Jensen[100] Uniwersytet w Heidelbergu
1964 Charles Townes[101] Instytut Techniczny Massachusetts „Za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera”
Nikołaj Basow[102] Instytut Fizyczny im. P.N. Lebiediewa Akademii Nauk ZSRR
Aleksandr Prochorow[103] Instytut Fizyczny im. P.N. Lebiediewa Akademii Nauk ZSRR
1965 Shin’ichirō Tomonaga[104] Uniwersytet w Tsukubie „Za ich fundamentalne prace z dziedziny elektrodynamiki kwantowej, które wywarły duży wpływ na fizykę cząstek elementarnych”
Julian Schwinger[105] Uniwersytet Harvarda
Richard Feynman[106] Kalifornijski Instytut Techniczny
1966 Alfred Kastler[107] École normale supérieure w Paryżu „Za odkrycie i rozwój optycznych metod badania rezonansu Hertza w atomach”
1967 Hans Bethe[108] Uniwersytet Cornella „Za jego wkład do teorii reakcji jądrowych, a w szczególności za odkrycia związane z wytwarzaniem energii w gwiazdach”
1968 Luis Walter Alvarez[109] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley „Za decydujący wkład w fizykę cząstek elementarnych, w szczególności za odkrycie wielkiej liczby stanów rezonansowych, co było możliwe dzięki rozwinięciu techniki korzystania z pęcherzykowej komory wodorowej i analizy danych”
1969 Murray Gell-Mann[110] Kalifornijski Instytut Techniczny „Za jego wkład i odkrycia związane z fizyką cząstek elementarnych i ich oddziaływań”
1970 Hannes Alfvén[111] Politechnika Królewska „Za fundamentalne prace i odkrycia w dziedzinie magnetohydrodynamiki i ich owocne zastosowania do różnych działów fizyki plazmy”
Louis Néel[112] Centre national de la recherche scientifique „Za fundamentalne prace i odkrycia związane z antyferromagnetyzmem i ferrimagnetyzmem, które doprowadziły do ważnych zastosowań w fizyce ciała stałego”
1971 Dennis Gabor[113] Imperial College London „Za wynalezienie i rozwój metody holograficznej”
1972 John Bardeen[14] Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign „Za ich wspólne opracowanie teorii nadprzewodnictwa zwanej zwykle teorią BCS”
Leon Cooper[114] Uniwersytet Browna
John Robert Schrieffer[115] Uniwersytet Pensylwanii
1973 Leo Esaki[116] Thomas J. Watson Research Center „Za ich empiryczne odkrycie zjawiska tunelowania w półprzewodnikach i nadprzewodnikach”
Ivar Giaever[117] General Electric
Brian David Josephson[118] Uniwersytet w Cambridge „Za teoretyczne przewidzenie własności prądu nadprzewodnictwa płynącego przez barierę tunelową, w szczególności tych zjawisk, które są znane jako efekty Josephsona”
1974 Martin Ryle[119] Uniwersytet w Cambridge „Za ich pionierskie badania w dziedzinie radioastrofizyki: Ryle za jego obserwacje i wynalazki, w szczególności techniki syntezy aparatury, Hewish za jego decydującą rolę w odkryciu pulsarów”
Antony Hewish[120] Uniwersytet w Cambridge
1975 Aage Niels Bohr[121] Instytut Nielsa Bohra „Za odkrycie związku pomiędzy ruchem kolektywnym i ruchem jednocząstkowym w jądrze atomowym i rozwinięcie teorii budowy jąder atomowych oparte na tym związku”
Benjamin Mottelson[122] Nordic Institute for Theoretical Physics
James Rainwater[123] Uniwersytet Columbia
1976 Burton Richter[124] Stanford Linear Accelerator Center „Za ich odkrycie ważnej, podstawowej cząstki elementarnej”
Samuel Ting[125] Instytut Techniczny Massachusetts
1977 Philip Warren Anderson[126] Bell Labs „Za fundamentalne badania teoretyczne struktury elektronowej układów magnetycznych i nieuporządkowanych”
Nevill Francis Mott[127] Uniwersytet w Cambridge
John Hasbrouck van Vleck[128] Uniwersytet Harvarda
1978 Piotr Kapica[129] Instytut Problemów Fizycznych Akademii Nauk ZSRR „Za podstawowe badania i odkrycia w dziedzinie fizyki niskich temperatur”
Arno Penzias[130] Bell Labs „Za odkrycie kosmicznego mikrofalowego promieniowania tła”
Robert Woodrow Wilson[131] Bell Labs
1979 Sheldon Lee Glashow[132] Uniwersytet Harvarda „Za prace nad jednolitą teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego oddziaływania cząstek elementarnych”
Abdus Salam[133] International Centre for Theoretical Physics
Steven Weinberg[134] Uniwersytet Harvarda
1980 James Cronin[135] University of Chicago „Za odkrycie naruszania jednej z fundamentalnych zasad symetrii w rozpadach neutralnych mezonów K”
Val Fitch[136] Uniwersytet Princeton
1981 Nicolaas Bloembergen[137] Uniwersytet Harvarda „Za ich wkład w rozwój spektroskopii laserowej”
Arthur Leonard Schawlow[138] Uniwersytet Stanforda
Kai M. Siegbahn[139] Uniwersytet w Uppsali „Za jego wkład w rozwój spektroskopii elektronowej wysokiej rozdzielczości”
1982 Kenneth G. Wilson[140] Uniwersytet Cornella „Za jego teorię zjawisk krytycznych w przejściach fazowych”
1983 Subrahmanyan Chandrasekhar[141] University of Chicago „Za jego badania teoretyczne procesów fizycznych istotnych dla struktury i ewolucji gwiazd”
William Fowler[142] Kalifornijski Instytut Techniczny „Za jego badania teoretyczne i doświadczalne reakcji jądrowych ważnych dla powstania pierwiastków we Wszechświecie”
1984 Carlo Rubbia[143] CERN „Za decydujący wkład do wielkiego projektu prowadzącego do odkrycia cząstek W i Z”
Simon van der Meer[144] CERN
1985 Klaus von Klitzing[145] Instytut Maxa Plancka „Za odkrycie kwantowego efektu Halla”
1986 Ernst Ruska[146] Towarzystwo Maxa Plancka „Za jego podstawowe prace z optyki elektronowej i projekt pierwszego mikroskopu elektronowego”
Gerd Binnig[147] IBM Zurich Research Laboratory „Za ich projekt skaningowego mikroskopu tunelowego”
Heinrich Rohrer[148] IBM Zurich Research Laboratory
1987 Johannes Georg Bednorz[149] IBM Zurich Research Laboratory „Za postęp w odkryciu nadprzewodnictwa materiałów ceramicznych”
Karl Alexander Müller[150] IBM Zurich Research Laboratory
1988 Leon Lederman[151] Fermilab „Za metodę wiązki neutrinowej i przedstawienie dubletowej struktury leptonów poprzez odkrycie neutrina mionowego”
Melvin Schwartz[152] Digital Pathways
Jack Steinberger[153] CERN
1989 Norman F. Ramsey[154] Uniwersytet Harvarda „Za wynalezienie metody oscylacyjnych pól i ich użycie w maserach wodorowych i zegarach atomowych”
Hans Georg Dehmelt[155] University of Washington „Za rozwój techniki pułapek jonowych”
Wolfgang Paul[156] Uniwersytet Fryderyka Wilhelma w Bonn
1990 Jerome I. Friedman[157] Instytut Techniczny Massachusetts „Za pionierskie badania dotyczące głęboko nieelastycznego rozpraszania elektronów na protonach i związanych neutronach, co miało istotny wpływ na rozwój modelu kwarkowego w fizyce cząstek”
Henry Kendall[158] Instytut Techniczny Massachusetts
Richard E. Taylor[159] Uniwersytet Stanforda
1991 Pierre-Gilles de Gennes[160] Collège de France „Za odkrycie, że metody rozwinięte przy badaniu zjawisk uporządkowania w prostych układach mogą być uogólnione do bardziej złożonych form materii, na przykład ciekłych kryształów i polimerów”
1992 Georges Charpak[161] École supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris „Za wynalezienie i rozwój detektorów cząstek, a zwłaszcza wielodrutowej komory proporcjonalnej”
1993 Russell Alan Hulse[162] Uniwersytet Princeton „Za odkrycie nowego typu pulsarów, które otworzyło nowe możliwości badania grawitacji”
Joseph H. Taylor Jr.[163] Uniwersytet Princeton
1994 Bertram Brockhouse[164] Uniwersytet McMastera „Za rozwinięcie spektroskopii neutronowej”
Clifford Shull[165] Instytut Techniczny Massachusetts „Za rozwinięcie techniki dyfrakcji neutronowej”
1995 Martin Perl[166] Uniwersytet Stanforda „Za odkrycie leptonu tau”
Frederick Reines[167] Uniwersytet Kalifornijski w Irvine „Za detekcję neutrina”
1996 David M. Lee[168] Uniwersytet Cornella „Za odkrycie nadciekłości w izotopie helu-3”
Douglas D. Osheroff[169] Uniwersytet Stanforda
Robert C. Richardson[170] Uniwersytet Cornella
1997 Steven Chu[171] Uniwersytet Stanforda „Za rozwój metod chłodzenia i pułapkowania atomów laserem”
Claude Cohen-Tannoudji[172] Collège de France
William D. Phillips[173] National Institute of Standards and Technology
1998 Robert B. Laughlin[174] Uniwersytet Stanforda „Za odkrycie cieczy kwantowej ze wzbudzeniami o ładunku ułamkowym”
Horst Störmer[175] Uniwersytet Columbia
Daniel C. Tsui[176] Uniwersytet Princeton
1999 Gerardus ’t Hooft[177] Uniwersytet w Utrechcie „Za wyjaśnienie kwantowej struktury oddziaływań elektrosłabych”
Martinus J.G. Veltman[f][178] Uniwersytet Michigan
2000 Żores Ałfiorow[179] Instytut Fizyko-Techniczny imienia A.F. Ioffego „Za osiągnięcia w dziedzinie półprzewodników heterostrukturalnych”
Herbert Kroemer[180] Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara
Jack Kilby[181] Texas Instruments „Za jego wkład w wynalezienie układu scalonego”
2001 Eric Cornell[182] Uniwersytet Kolorado „Za uzyskanie nowego stanu materii, tzw. kondensatu Bosego-Einsteina, oraz za przeprowadzenie doświadczeń nad zbadaniem jego właściwości”
 Carl Wieman[183] Uniwersytet Kolorado
Wolfgang Ketterle[184] Instytut Techniczny Massachusetts
2002 Raymond Davis[185] Uniwersytet Pensylwanii „Za wkład w rozwój astrofizyki, w szczególności za detekcję neutrin kosmicznych”
Masatoshi Koshiba[186] Uniwersytet Tokijski
Riccardo Giacconi[187] Associated Universities, Inc „Za wkład w rozwój astrofizyki, który doprowadził do odkrycia kosmicznego źródła promieniowania rentgenowskiego”
2003 Aleksiej Abrikosow[188] Argonne National Laboratory „Za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa i nadciekłości”
Witalij Ginzburg[189] Instytut Fizyczny im. P.N. Lebiediewa Rosyjskiej Akademii Nauk
Anthony James Leggett[190] Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign
2004 David Gross[191] University of California, Santa Barbara „Za opracowanie teorii asymptotycznej swobody w silnych oddziaływaniach między cząstkami elementarnymi”
H. David Politzer[192] Kalifornijski Instytut Techniczny
Frank Wilczek[193] Instytut Techniczny Massachusetts
2005 Roy Glauber[194] Uniwersytet Harvarda „Za jego wkład w kwantową teorię koherencji optycznej”
John L. Hall[195] Uniwersytet Kolorado „Za wkład w rozwój precyzyjnej spektroskopii laserowej”
Theodor Hänsch[196] Towarzystwo Maxa Plancka
2006 John C. Mather[197] Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda „Za odkrycie, że kosmiczne mikrofalowe promieniowanie tła ma postać promieniowania ciała doskonale czarnego i za odkrycie anizotropii tego promieniowania”
George F. Smoot[198] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley
2007 Albert Fert[199] Université Paris-Sud „Za odkrycie gigantycznego magnetooporu”
Peter Grünberg[200] Forschungszentrum Jülich
2008 Yoichiro Nambu[201] University of Chicago „Za odkrycie mechanizmu spontanicznego złamania symetrii w fizyce subatomowej”
Makoto Kobayashi[202] Laboratorium Wysokich Energii „Za odkrycie podstaw złamania symetrii co umożliwiło przewidzenie istnienia co najmniej trzech rodzin kwarków”
Toshihide Masukawa[203] Uniwersytet Kiotyjski
2009 Charles K. Kao[204] Standard Telephones and Cables „Za odkrycie sposobu transmisji światła poprzez włókna optyczne”
Willard S. Boyle[205] Bell Labs „Za opracowanie półprzewodnikowego obwodu obrazującego – sensora CCD”
George E. Smith[206] Bell Labs
2010 Andriej Gejm[207] Uniwersytet Manchesterski „Za przełomowe badania nad grafenem”
Konstantin Nowosiołow[208] Uniwersytet Manchesterski
2011 Saul Perlmutter[209] Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley „Za odkrycie przyspieszającej ekspansji Wszechświata poprzez obserwacje odległych supernowych”
Adam Riess[210] Johns Hopkins University
Brian Schmidt[211] Australijski Uniwersytet Narodowy
2012 Serge Haroche[212] Collège de France „Za przełomowe eksperymentalne metody, które umożliwiają pomiar i manipulację pojedynczych układów kwantowych”
David Wineland[213] Uniwersytet Kolorado
2013 François Englert[214] Université Libre de Bruxelles „Za teoretyczne odkrycie mechanizmu, który pomaga nam zrozumieć pochodzenie masy cząstek subatomowych, co zostało niedawno potwierdzone dzięki odkryciu postulowanej cząstki elementarnej podczas eksperymentów ATLAS i CMS przeprowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN”
Peter Higgs[215] Uniwersytet Edynburski
2014 Isamu Akasaki[216] Uniwersytet Meiji
Nagoya University		 „Za wynalezienie efektywnej niebieskiej diody elektroluminescencyjnej, która może być źródłem jasnego i energooszczędnego światła białego”
Hiroshi Amano[217] Nagoya University
Shūji Nakamura[218] Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara
2015 Takaaki Kajita[219] Uniwersytet Tokijski „Za odkrycie oscylacji neutrin, co dowodzi, że mają one masę”[g][220][221]
Arthur B. McDonald[222] Uniwersytet Królowej
2016 David J. Thouless[223] University of Washington „Za teoretyczne odkrycia w dziedzinie topologicznych przejść fazowych i topologicznych faz materii”
Duncan Haldane[223] Uniwersytet Princeton
John M. Kosterlitz[223] Uniwersytet Browna
2017 Rainer Weiss[224] Instytut Techniczny Massachusetts „Za decydujący wkład w detektor LIGO i zaobserwowanie fal grawitacyjnych”
Barry Barish[224] Caltech
Kip Thorne[224] Caltech
2018 Arthur Ashkin[225] Bell Labs „Za pęsety optyczne i ich zastosowanie w systemach biologicznych”
Gérard Mourou[225] École polytechnique / Uniwersytet Michigan „Za metodę generowania bardzo intensywnych i ultrakrótkich pulsów optycznych”
Donna Strickland[225] Uniwersytet w Waterloo
2019 James Peebles[226] Uniwersytet Princeton „Za teoretyczne odkrycia w kosmologii fizycznej”
Michel Mayor[226] Uniwersytet Genewski „Za odkrycie egzoplanety orbitującej wokół gwiazd typu słonecznego”
Didier Queloz[226] Uniwersytet Genewski/Uniwersytet w Cambridge
2020 Roger Penrose[227] Uniwersytet Oksfordzki „Za odkrycie, że tworzenie się czarnych dziur jest z pewnością przewidywane przez ogólną teorię względności”
Andrea Ghez[227] Uniwersytet Kalifornijski „Za odkrycie supermasywnego obiektu kompaktowego w centrum naszej galaktyki”
Reinhard Genzel[227] Uniwersytet Kalifornijski/Instytut Fizyki Pozaziemskiej im. Maxa Plancka
2021 Syukuro Manabe[228] Uniwersytet Princeton „Za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, ilościowe określanie zmienności i wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia”
Klaus Hasselmann[228] Instytut Meteorologii im. Maxa Plancka
Giorgio Parisi[228] Uniwersytet Rzymski „La Sapienza” „Za odkrycie wzajemnego oddziaływania nieporządku i fluktuacji w układach fizycznych od skali atomowej do planetarnej”
2022 Alain Aspect[229] Université Paris-Saclay i École polytechnique „Za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierską informatykę kwantową”
John Clauser[229] J.F. Clauser and Associates
Anton Zeilinger[229] Uniwersytet Wiedeński
2023 Pierre Agostini[230] Uniwersytet Stanu Ohio „Za metody eksperymentalne generujące attosekundowe impulsy światła do badania dynamiki elektronów w materii”
Ferenc Krausz[230] Max Planck Institute of Quantum Optics i Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium
Anne L’Huillier[230] Lund University
2024 Geoffrey Hinton[231] Uniwersytet w Toronto „Za fundamentalne odkrycia i wynalazki umożliwiające uczenie maszynowe przy użyciu sztucznych sieci neuronowych”
John Hopfield[231] Uniwersytet Princeton
Rok Wyróżniony Afiliacja Uzasadnienie

Uwagi

  1. ↑ Uczyńmy życie lepszym przez naukę i sztukę, Eneida, księga VI, werset 663.
  2. ↑ If none of the works under consideration is found to be of the importance indicated in the first paragraph, the prize money shall be reserved until the following year. If, even then, the prize cannot be awarded, the amount shall be added to the Foundation’s restricted funds.
  3. ↑ Odebrał nagrodę rok później, w 1922.
  4. ↑ Odebrał nagrodę rok później, w 1929.
  5. ↑ Odebrał nagrodę rok później, w 1933.
  6. ↑ W chwili ogłoszenia nominacji był na emeryturze.
  7. ↑ W rzeczywistości w eksperymencie prowadzonym przez Arthura McDonalda zaobserwowano efekt Mikheyeva–Smirnova–Wolfensteina, a nie oscylacje neutrin.

Przypisy

  1. 1 2 Nobelprize.org: Alfred Nobel’s Will. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)]. (ang.).
  2. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Foundation. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  3. 1 2 Nobelprize.org: The Nobel Committee for Physics. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 Nobelprize.org: Nomination and Selection of Physics Laureates. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  5. 1 2 3 Nobelprize.org: The Nobel Prize Award Ceremonies and Banquest. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  6. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Medal for Physics and Chemistry. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  7. ↑ Birgitta Lemmel, Nobelprize.org: The Nobel Diplomas. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  8. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize Amounts. Nobel Media AB 2013, 2013-11-16. [dostęp 2018-06-15]. (ang.).
  9. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize Amounts 1901-2017. Nobel Media AB 2013, 2013-11-16. [dostęp 2018-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).
  10. ↑ The Nobel Prize in Physics. nobelprize.org. [dostęp 2019-10-15]. (ang.).
  11. 1 2 3 4 5 6 Facts on the Nobel Prize in Physics. nobelprize.org. [dostęp 2019-10-15]. (ang.).
  12. ↑ Nobel Prize awarded women. nobelprize.org, 2018-10-02. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).
  13. 1 2 Nobelprize.org: John Bardeen- Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  14. 1 2 Nobelprize.org: John Bardeen – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  15. 1 2 Nobelprize.org: Lawrence Bragg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  16. ↑ Nobelprize.org: All Nobel Prizes in Physics. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-21]. (ang.).
  17. ↑ Nobelprize.org: Wilhelm Conrad Röntgen – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  18. ↑ Nobelprize.org: Hendrik A. Lorentz – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  19. ↑ Nobelprize.org: Pieter Zeeman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  20. ↑ Nobelprize.org: Henri Becquerel – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  21. ↑ Nobelprize.org: Pierre Curie – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  22. ↑ Nobelprize.org: Marie Curie – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  23. ↑ Nobelprize.org: Lord Rayleigh – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  24. ↑ Nobelprize.org: Philipp Lenard – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  25. ↑ Nobelprize.org: J.J. Thomson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  26. ↑ Nobelprize.org: Albert A. Michelson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  27. ↑ Nobelprize.org: Gabriel Lippmann – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  28. ↑ Nobelprize.org: Ferdinand Braun – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  29. ↑ Nobelprize.org: Guglielmo Marconi – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  30. ↑ Nobelprize.org: Johannes Diderik van der Waals – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  31. ↑ Nobelprize.org: Wilhelm Wien – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  32. ↑ Nobelprize.org: Gustaf Dalén – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  33. ↑ Nobelprize.org: Heike Kamerlingh Onnes – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  34. ↑ Nobelprize.org: Max von Laue – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  35. ↑ Nobelprize.org: William Bragg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  36. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1916. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  37. ↑ Nobelprize.org: Charles Glover Barkla – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  38. ↑ Nobelprize.org: Max Planck – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  39. ↑ Nobelprize.org: Johannes Stark – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  40. ↑ Nobelprize.org: Charles Edouard Guillaume – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  41. ↑ Nobelprize.org: Albert Einstein – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  42. ↑ Nobelprize.org: Niels Bohr – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  43. ↑ Nobelprize.org: Robert A. Millikan – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  44. ↑ Nobelprize.org: Manne Siegbahn – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  45. ↑ Nobelprize.org: James Franck – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  46. ↑ Nobelprize.org: Gustav Hertz – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  47. ↑ Nobelprize.org: Jean Baptiste Perrin – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  48. ↑ Nobelprize.org: Arthur H. Compton – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  49. ↑ Nobelprize.org: C.T.R. Wilson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  50. ↑ Nobelprize.org: Owen Willans Richardson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  51. ↑ Nobelprize.org: Louis de Broglie – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  52. ↑ Nobelprize.org: Sir Venkata Raman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  53. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1931. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  54. ↑ Nobelprize.org: Werner Heisenberg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  55. ↑ Nobelprize.org: Erwin Schrödinger – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  56. ↑ Nobelprize.org: Paul A.M. Dirac – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  57. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1934. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  58. ↑ Nobelprize.org: James Chadwick – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  59. ↑ Nobelprize.org: Victor F. Hes – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  60. ↑ Nobelprize.org: Carl D. Anderson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  61. ↑ Nobelprize.org: Clinton Davisson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  62. ↑ Nobelprize.org: George Paget Thomson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  63. ↑ Nobelprize.org: Enrico Fermi – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  64. ↑ Nobelprize.org: Ernest Lawrence – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  65. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1940. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  66. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1941. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  67. ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Physics 1942. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  68. ↑ Nobelprize.org: Otto Stern – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  69. ↑ Nobelprize.org: Isidor Isaac Rabi – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  70. ↑ Nobelprize.org: Wolfgang Pauli – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  71. ↑ Nobelprize.org: Percy W. Bridgman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  72. ↑ Nobelprize.org: Edward V. Appleton – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  73. ↑ Nobelprize.org: Patrick M.S. Blackett – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  74. ↑ Nobelprize.org: Hideki Yukawa – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  75. ↑ Nobelprize.org: Cecil Powell – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  76. ↑ Nobelprize.org: John Cockcroft – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  77. ↑ Nobelprize.org: Ernest T.S. Walton – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  78. ↑ Nobelprize.org: Felix Bloch – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  79. ↑ Nobelprize.org: E. M. Purcell – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  80. ↑ Nobelprize.org: Frits Zernike – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  81. ↑ Nobelprize.org: Max Born – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  82. ↑ Nobelprize.org: Walther Bothe – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  83. ↑ Nobelprize.org: Willis E. Lamb – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  84. ↑ Nobelprize.org: Polykarp Kusch – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  85. ↑ Nobelprize.org: Walter H. Brattain – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  86. ↑ Nobelprize.org: William B. Shockley – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  87. ↑ Nobelprize.org: Chen Ning Yang – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  88. ↑ Nobelprize.org: Tsung-Dao Lee – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  89. ↑ Nobelprize.org: Pavel A. Cherenkov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  90. ↑ Nobelprize.org: Il´ja M. Frank – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  91. ↑ Nobelprize.org: Igor Y. Tamm – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  92. ↑ Nobelprize.org: Emilio Segrè – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  93. ↑ Nobelprize.org: Owen Chamberlain – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  94. ↑ Nobelprize.org: Donald A. Glaser – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  95. ↑ Nobelprize.org: Robert Hofstadter – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  96. ↑ Nobelprize.org: Rudolf Mössbauer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  97. ↑ Nobelprize.org: Lev Landau – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  98. ↑ Nobelprize.org: Eugene Wigner – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  99. ↑ Nobelprize.org: Maria Goeppert Mayer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  100. ↑ Nobelprize.org: J. Hans D. Jensen – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  101. ↑ Nobelprize.org: Charles H. Townes – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  102. ↑ Nobelprize.org: Nicolay G. Basov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  103. ↑ Nobelprize.org: Aleksandr M. Prokhorov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  104. ↑ Nobelprize.org: Sin-Itiro Tomonaga- Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  105. ↑ Nobelprize.org: Julian Schwinger – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
  106. ↑ Nobelprize.org: Richard P. Feynman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  107. ↑ Nobelprize.org: Alfred Kastler – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  108. ↑ Nobelprize.org: Hans Bethe – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  109. ↑ Nobelprize.org: Luis Alvarez – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  110. ↑ Nobelprize.org: Murray Gell-Mann – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  111. ↑ Nobelprize.org: Hannes Alfvén – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  112. ↑ Nobelprize.org: Louis Néel – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  113. ↑ Nobelprize.org: Dennis Gabor – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  114. ↑ Nobelprize.org: Leon N. Cooper – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  115. ↑ Nobelprize.org: Robert Schrieffer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  116. ↑ Nobelprize.org: Leo Esaki – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  117. ↑ Nobelprize.org: Ivar Giaever – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  118. ↑ Nobelprize.org: Brian D. Josephson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  119. ↑ Nobelprize.org: Martin Ryle – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  120. ↑ Nobelprize.org: Antony Hewish – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  121. ↑ Nobelprize.org: Aage N. Bohr – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  122. ↑ Nobelprize.org: Ben R. Mottelson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  123. ↑ Nobelprize.org: James Rainwater – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  124. ↑ Nobelprize.org: Burton Richter- Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  125. ↑ Nobelprize.org: Samuel C.C. Ting – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  126. ↑ Nobelprize.org: Philip W. Anderson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  127. ↑ Nobelprize.org: Sir Nevill F. Mott – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  128. ↑ Nobelprize.org: John H. van Vleck – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  129. ↑ Nobelprize.org: Pyotr Kapitsa – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  130. ↑ Nobelprize.org: Arno Penzias – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  131. ↑ Nobelprize.org: Robert Woodrow Wilson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  132. ↑ Nobelprize.org: Sheldon Glashow – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  133. ↑ Nobelprize.org: Abdus Salam – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  134. ↑ Nobelprize.org: Steven Weinberg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  135. ↑ Nobelprize.org: James Cronin – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  136. ↑ Nobelprize.org: Val Fitch – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  137. ↑ Nobelprize.org: Nicolaas Bloembergen – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  138. ↑ Nobelprize.org: Arthur L. Schawlow – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  139. ↑ Nobelprize.org: Kai M. Siegbahn – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  140. ↑ Nobelprize.org: Kenneth G. Wilson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  141. ↑ Nobelprize.org: Subrahmanyan Chandrasekhar – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  142. ↑ Nobelprize.org: William A. Fowle – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  143. ↑ Nobelprize.org: Carlo Rubbia – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  144. ↑ Nobelprize.org: Simon van der Meer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  145. ↑ Nobelprize.org: Klaus von Klitzing – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  146. ↑ Nobelprize.org: Ernst Ruska – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  147. ↑ Nobelprize.org: Gerd Binning – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  148. ↑ Nobelprize.org: Heinrich Rohrer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  149. ↑ Nobelprize.org: J. Georg Bednorz – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  150. ↑ Nobelprize.org: K. Alex Müller – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  151. ↑ Nobelprize.org: Leon M. Lederman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  152. ↑ Nobelprize.org: Melvin Schwartz – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  153. ↑ Nobelprize.org: Jack Steinberger – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  154. ↑ Nobelprize.org: Norman F. Ramsey – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  155. ↑ Nobelprize.org: Hans G. Dehmelt – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  156. ↑ Nobelprize.org: Wolfgang Paul – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  157. ↑ Nobelprize.org: Jerome I. Friedman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  158. ↑ Nobelprize.org: Henry W. Kendall – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  159. ↑ Nobelprize.org: Richard E. Taylor – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  160. ↑ Nobelprize.org: Pierre-Gilles de Gennes – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  161. ↑ Nobelprize.org: Georges Charpak – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  162. ↑ Nobelprize.org: Russell A. Huls – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  163. ↑ Nobelprize.org: Joseph H. Taylor Jr – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  164. ↑ Nobelprize.org: Bertram N. Brockhouse – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  165. ↑ Nobelprize.org: Clifford G. Shull – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  166. ↑ Nobelprize.org: Martin L. Perl – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  167. ↑ Nobelprize.org: Frederick Reines – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  168. ↑ Nobelprize.org: David M. Lee – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  169. ↑ Nobelprize.org: Douglas D. Osheroff – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  170. ↑ Nobelprize.org: Robert C. Richardson – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  171. ↑ Nobelprize.org: Steven Chu – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  172. ↑ Nobelprize.org: Claude Cohen-Tannoudji – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  173. ↑ Nobelprize.org: William D. Phillips – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  174. ↑ Nobelprize.org: Robert B. Laughlin – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  175. ↑ Nobelprize.org: Horst L. Störmer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  176. ↑ Nobelprize.org: Daniel C. Tsui – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  177. ↑ Nobelprize.org: Gerardus ’t Hooft – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  178. ↑ Nobelprize.org: Martinus J.G. Veltman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  179. ↑ Nobelprize.org: Zhores I. Alferov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  180. ↑ Nobelprize.org: Herbert Kroemer – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  181. ↑ Nobelprize.org: Jack S. Kilby – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  182. ↑ Nobelprize.org: Eric A. Cornell – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  183. ↑ Nobelprize.org: Carl E. Wieman – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  184. ↑ Nobelprize.org: Wolfgang Ketterle – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  185. ↑ Nobelprize.org: Raymond Davis Jr. – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  186. ↑ Nobelprize.org: Masatoshi Koshiba – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  187. ↑ Nobelprize.org: Riccardo Giacconi – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  188. ↑ Nobelprize.org: Alexei A. Abrikosov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  189. ↑ Nobelprize.org: Vitaly L. Ginzburg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  190. ↑ Nobelprize.org: Anthony J. Leggett – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  191. ↑ Nobelprize.org: David J. Gross – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  192. ↑ Nobelprize.org: H. David Politze – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  193. ↑ Nobelprize.org: Frank Wilczek – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  194. ↑ Nobelprize.org: Roy J. Glauber – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  195. ↑ Nobelprize.org: John L. Hall – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  196. ↑ Nobelprize.org: Theodor W. Hänsch – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  197. ↑ Nobelprize.org: John C. Mather – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  198. ↑ Nobelprize.org: George F. Smoot – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  199. ↑ Nobelprize.org: Albert Fert – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  200. ↑ Nobelprize.org: Peter Grünberg – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  201. ↑ Nobelprize.org: Yoichiro Nambu – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  202. ↑ Nobelprize.org: Makoto Kobayashi – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  203. ↑ Nobelprize.org: Toshihide Maskawa – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  204. ↑ Nobelprize.org: Charles K. Kao – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  205. ↑ Nobelprize.org: Willard S. Boyle – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  206. ↑ Nobelprize.org: George E. Smith – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  207. ↑ Nobelprize.org: Andre Geim – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  208. ↑ Nobelprize.org: Konstantin Novoselov – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  209. ↑ Nobelprize.org: Saul Perlmutter – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  210. ↑ Nobelprize.org: Adam G. Riess – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  211. ↑ Nobelprize.org: Brian P. Schmidt – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  212. ↑ Nobelprize.org: Serge Haroche – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  213. ↑ Nobelprize.org: David J. Winelan – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).
  214. ↑ Nobelprize.org: François Englert – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).
  215. ↑ Nobelprize.org: Peter W. Higgs – Facts. Nobel Media AB 2013. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).
  216. ↑ Nobelprize.org: Isamu Akasaki – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-10-07]. (ang.).
  217. ↑ Nobelprize.org: Hiroshi Amano – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-10-07]. (ang.).
  218. ↑ Nobelprize.org: Shuji Nakamura – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-10-07]. (ang.).
  219. ↑ Nobelprize.org: Takaaki Kajita – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2015-10-06]. (ang.).
  220. ↑ Alexei Yu. Smirnov, Solar neutrinos: Oscillations or No-oscillations?, „arXiv:hep-ph”, 8 września 2016, arXiv:1609.02386 (ang.).
  221. ↑ Adrian Cho: „Did the Nobel committee get the physics wrong?” Science, 14.12.2016.
  222. ↑ Nobelprize.org: Arthur B. McDonald – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2015-10-06]. (ang.).
  223. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2016. Nobel Foundation, 2016-10-04. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  224. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2017. Nobel Foundation, 2017-10-03. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  225. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2018. Nobel Foundation, 2018-10-02. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  226. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2019. Nobel Foundation, 2019-10-08. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
  227. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2020 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).}
  228. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2021 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).}
  229. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2022 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).}
  230. 1 2 3 The Nobel Prize in Physics 2023 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).}
  231. 1 2 The Nobel Prize in Physics 2024 [online], NobelPrize.org [dostęp 2024-10-08] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.