Ferenc Krausz

Ferenc Krausz

Państwo działania	Węgry Austria
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1962 Mór
profesor
Specjalność: fizyka
Alma Mater	Uniwersytet Loránda Eötvösa Uniwersytet Techniczno-Ekonomiczny w Budapeszcie
Uczelnia/Instytut/Instytucja	Uniwersytet Techniczny w Wiedniu Max Planck Institute of Quantum Optics Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki Nagroda Wolfa

Ferenc Krausz (czyt. ferenc kraus) (ur. 17 maja 1962 w Morze) – węgiersko-austriacki fizyk, dyrektor Max Planck Institute of Quantum Optics. Laureat Nagrody Wolfa z fizyki (2022)^[1] i Nagrody Nobla z fizyki (2023; wraz z Anne L’Huillier i Pierrem Agostinim) Za metody doświadczalne tworzące attosekundowe impulsy światła do badania dynamiki elektronów w materii^[2].

Współzałożyciel Centrum Zaawansowanej Fotoniki w Monachium^[3] i profesor Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium^[4]. Zespół Krausza w 2001 roku jako pierwszy^[5] wyizolował i zmierzył pojedynczy attosekundowy impuls świetlny (lasera), co stało się jedną z podwalin fizyki attosekundowej^[6]. To pozwala m.in. zaobserwować na poziomie cząsteczkowym jak dane cząsteczki łącza się ze sobą i ile czasu to im zajmuje^[7].

F.Krausz ogłosił, że pieniądze pochodzące z Nagrody Nobla przekaże na pomoc dla Ukrainy^[8].

Na przełomie tysiąclecia Ferenc Krausz wraz ze swoim zespołem w serii eksperymentów wygenerował i zmierzył impulsy świetlne krótsze niż jedna femtosekunda, kontrolował i mierzył oscylacje pola elektrycznego światła widzialnego oraz wykorzystał te narzędzia do obserwacji w czasie rzeczywistym podstawowych zjawisk elektronowych, przewidzianych w poprzednim stuleciu. Te możliwości będą miały kluczowe znaczenie – między innymi – w rozwoju elektroniki i diagnostyki medycznej. Ruchy elektronów inicjują procesy, które tworzą i podtrzymują życie, a także są odpowiedzialne za wymianę energii między światłem a materią. Można je uznać za jedne z najważniejszych ruchów dla ludzkiego życia, zachodzących w czasie liczonym w setkach attosekund. Impulsy attosekundowe pozwalają uchwycić te ruchy wewnątrz atomów, cząsteczek i ciał stałych.