Propranolol
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C16H21NO2 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
259,34 g/mol | ||||||||||||||||
| Wygląd |
ciało stałe | ||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Propranolol – organiczny związek chemiczny, wielofunkcyjna pochodna naftalenu. Nieselektywny lek β-adrenolityczny (β-bloker), bez wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej, mający działanie stabilizujące błonę komórkową. Blokuje działanie amin katecholowych (a konkretnie adrenaliny i noradrenaliny) na serce, powodując spadek zapotrzebowania serca na tlen oraz zwolnienie częstości jego pracy i w konsekwencji spadek ciśnienia tętniczego (zwłaszcza skurczowego). Ze względu na blokowanie również receptorów B-2 propranolol powoduje obkurczenie naczyń, a tym samym szybszy zanik naczyniaków[3].
Wskazania
- nadciśnienie tętnicze
- choroba niedokrwienna serca
- tachykardia zatokowa
- nadkomorowe zaburzenia rytmu serca
- komorowe zaburzenia rytmu serca
- napady migreny
- ból głowy towarzyszący seksowi[4]
- objawy psychosomatyczne w zaburzeniach lękowych
- drżenie samoistne
- nadczynność tarczycy (niektóre przypadki)
- akatyzja[5]
Przeciwwskazania
- bradykardia zatokowa
- blok przedsionkowo-komorowy II stopnia i blok przedsionkowo-komorowy III stopnia
- wstrząs kardiogenny
- astma oskrzelowa
- jawna niewydolność krążenia
- zaburzenia krążenia obwodowego
Działania niepożądane
Mogą mieć większe nasilenie przy stosowaniu wyższych dawek.
- Układ krążenia: bradykardia, niewydolność krążenia, blok przedsionkowo-komorowy, hipotonia, ziębnięcie dystalnych części kończyn
- ośrodkowy układ nerwowy: oszołomienie, depresja, zaburzenia widzenia, halucynacje, „niezwykłe” sny,
- przewód pokarmowy: nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka lub zaparcie
- układ oddechowy: zaostrzenie przebiegu lub prowokacja napadu astmy oskrzelowej
Z uwagi na wywoływanie niekorzystnych zmian w składzie lipidów jest stopniowo wypierany w kardiologii przez nowsze odmiany beta-adrenolityków (beta blokerów).
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Propranolol, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00571 (ang.).
- ↑ James W. McFarland i inni, Estimating the Water Solubilities of Crystalline Compounds from Their Chemical Structures Alone, „Journal of Chemical Information and Computer Sciences”, 41 (5), 2001, s. 1355–1359, DOI: 10.1021/ci0102822 (ang.).
- ↑ Yasaman R. Shayan, Julie S. Prendiville, Ran D. Goldman, Use of propranolol in treating hemangiomas, „Canadian Family Physician Medecin De Famille Canadien”, 57 (3), 2011, s. 302–303, PMID: 21402965, PMCID: PMC3056677 (ang.).
- ↑ Fred Michael Cutrer, Headaches Associated with Exertion and Sexual Activity [online], American Headache Society (ang.).
- ↑ Akatyzja – neurologiczne.pl [online], www.neurologiczne.pl [dostęp 2017-09-09].
Bibliografia
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006, Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, ISBN 83-7430-060-4.
- Małgorzata Rzewuska, Leczenie zaburzeń psychicznych, t. 3, Warszawa: PZWL, 2006, ISBN 83-200-3354-3.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.