Psalm 105
![]() Początek Psalmu 105 (104) w „Psałterzu Harleya”, XI wiek | |||
| Tematyka |
religijna | ||
|---|---|---|---|
| Typ utworu | |||
| Data powstania |
między XI a III w. p.n.e. | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania |
p.n.e. | ||
| |||
Psalm 105 – jeden z utworów zgromadzonych w biblijnej Księdze Psalmów. W systemie numeracji stosowanym w greckiej Septuagincie i łacińskiej Wulgacie psalm ten jest psalmem 104.
Psalm ten identyfikuje się również często przez łaciński incipit Confitemini Domino[1]. Utwór liczy 45 wersetów.
Tekst psalmu i jego interpretacja
Psalm ten zaliczany jest do grupy hymnów, a więc stanowi modlitwę uwielbienia i przytacza argumenty za przyjęciem takiej postawy[a]. Prawdopodobnie początkowo stanowił część mniejszego zbioru wraz z psalmami: 106–107, 111–118, 135–136 oraz 146–150 (psałterz Hallelu)[2]. Biblia Jerozolimska umieszcza przed tekstem psalmu aklamację „Alleluja”[b]. Biblia Tysiąclecia określa psalm jako hymn stanowiący refleksję nad historią interwencji Bożej w dziejach narodu wybranego. Nie posiada superskrypcji określającej zalecenia dotyczące wykonania czy autorstwo[3][4].
W Psalmie 105 czterokrotnie wymienione zostaje imię Jahwe (hebr. יהוה; w. 1, 3, 4 i 7)[5].
Redaktorzy polskich wydań Biblii opatrzyli Psalm 105 następującymi nagłówkami sugerującymi jego interpretację: wierność Boga dla swego przymierza (Biblia poznańska), Bóg wierny przymierzu z Abrahamem (Biblia Tysiąclecia), cudowna historia Izraela (Biblia jerozolimska)[3][4][5].
Struktura psalmu jest łatwa do wyznaczenia. Po początkowych wezwaniach do wychwalania Boga (w. 1–6), autor natchniony prezentuje serię argumentów, powołując się na historię zbawienia. W wersetach 7–23 niejako streszczone zostały rozdziały 12–50 biblijnej Księgi Rodzaju: historia Abrahama, Izaaka, Jakuba oraz Józefa. W następnych dzieje Mojżesza, plagi egipskie, Exodus, wędrówkę do Kanaanu zgodnie z obietnicami danymi patriarchom (w. 24–45). Tekst hebrajski kończy aklamacja „Alleluja”[4].
Psalm 105,1–15 zostaje zacytowany w Pierwszej Księdze Kronik 16,8–22. Psalmy 105 i 106 razem stanowią jakby antytetyczny dyptyk, w Psalmie 105 ukazane jest potężne działanie Jahwe, w 106 grzeszność człowieka[6].
Użycie w liturgii chrześcijańskiej
W rzymskiej liturgii godzin zreformowanej po soborze watykańskim II Psalm 105 odmawiany jest w Godzinie czytań w sobotę pierwszego tygodnia brewiarza z trzema własnymi antyfonami, ale poza okresem zwykłym. W nagłówku redaktorzy zasugerowali interpretację: „Bóg wierny swemu przymierzu”. Jako krótki komentarz kursywą zacytowany został św. Atanazy: „Apostołowie ukazują poganom cuda Boże dokonane w przyjściu Pana”[7][8].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Jan Kochanowski: Psałterz Dawidów. [dostęp 2025-03-23].
- ↑ Wstęp do Księgi Psalmów. W: Biblia Jerozolimska. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2006, s. 699-700. ISBN 83-7014-519-1.
- 1 2 Psalm 105(104). W: Biblia Jerozolimska. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2006, s. 804-806. ISBN 83-7014-519-1.
- 1 2 3 Augustyn Jankowski (tłum), Lech Stachowiak (tłum.): Psalm 105 (Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003). biblia.deon.pl. [dostęp 2025-03-23].
- 1 2 Michał Stolarczyk (tłum.): 105. W: Pismo Święte Stary i Nowy Testament w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, 2004, s. 778-780. ISBN 83-7015-663-0.
- ↑ Gianfranco Ravasi: Księga czwarta (Ps 90–106) i piąta (Ps 107–150). W: William R. Farmer (red.), Waldemar Chrostowski (red): Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek. Wyd. 2. Warszawa: Verbinum, 2001, s. 752–753. ISBN 83-7192-122-5.
- ↑ Liturgia godzin zakonów franciszkańskich w Polsce. T. 1, Okres Adwentu, okres Narodzenia Pańskiego. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego, 2013, s. 637–640. ISBN 978-83-63084-17-2.
- ↑ Liturgia godzin zakonów franciszkańskich w Polsce. T. 2, Okres Wielkiego Postu, Okres Wielkanocy. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego, 2013, s. 932–935. ISBN 978-83-63084-19-6.

