Chwastówkowate
| Cisticolidae[1] | |||
| Sundevall, 1872 | |||
 Chwastówka złotogłowa (Cisticola exilis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
chwastówkowate | ||
| Podrodziny | |||
| |||
Chwastówkowate[2] (Cisticolidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), do której w zależności od ujęcia systematycznego zalicza się około 150[2]–160[3][4] gatunków, występujących głównie w cieplejszych, południowych regionach Starego Świata oraz w Australazji[5]. Dawniej były włączane do rodziny pokrzewkowatych (Sylviidae).
Występowanie
Rodzina prawdopodobnie pochodzi z Afryki, gdzie występuje większość gatunków, ale jej przedstawiciele rozprzestrzenili się przez tropikalną Azję do Australazji, a jeden gatunek, chwastówka zwyczajna, gniazduje w Europie[3]. Zasiedlają różne typy siedlisk – od lasów tropikalnych po suche zarośla, sawanny czy bagna[4].
Charakterystyka
Są to głównie bardzo małe ptaki o płowobrązowym i szarym upierzeniu. Często są trudno dostrzegalne, a wiele gatunków jest do siebie podobnych wyglądem, głos jest więc często najlepszym elementem identyfikacyjnym.
Chwastówkowate zjadają głównie owady i inne bezkręgowce, sporadycznie bardzo małe kręgowce; wiele gatunków czasami zjada też owoce i nasiona[4]. Budują gniazda nisko wśród roślinności.
Systematyka
Wszystkie rodzaje były wcześniej klasyfikowane w rodzinie pokrzewkowatych (Sylviidae). Neomixis, którego pozycja taksonomiczna do niedawna była niejasna (incertae sedis), obecnie uważany jest za klad bazalny w rodzinie chwastówkowatych[6][7]. Kilka gatunków wyodrębniono z istniejących rodzajów do nowych, zwykle monotypowych. Do rodziny należą następujące podrodziny[2]:
- Neomixinae Olsson, Irestedt, Sangster, Ericson & Alström, 2013 – malgasiki
- Eremomelinae Sharpe, 1883 – popielatki
- Cisticolinae Sundevall, 1872 – chwastówki
- Priniinae Roberts, 1922 – prinie
Przypisy
- ↑ Cisticolidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cisticolidae Sundevall, 1872 - chwastówkowate - Cisticolas (wersja: 2024-10-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-07].
- 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-04-07]. (ang.).
- 1 2 3 D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Cisticolas and Allies (Cisticolidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.cistic2.01 [dostęp 2025-04-07] (ang.).
- ↑ Cisticolas and Allies (Cisticolidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).
- ↑ P.G. Ryan et al.: Family Cisticolidae (Cisticolas and Allies). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 378–491. ISBN 84-96553-06-X.
- ↑ B. Nguembock, J. Fjeldså, A. Tillier, E. Pasquet. A phylogeny for the Cisticolidae (Aves: Passeriformes) based on nuclear and mitochondrial DNA sequence data, and a re-interpretation of an unique nest-building specialization. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42 (1), s. 272–286, Jan 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.07.008. PMID: 16949311. (ang.).