Jagodówka (ptak)

Jagodówka
Hylocitrea bonensis[1]
(A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894)
Ilustracja
Rysunek z książki The birds of Celebes and the neighbouring islands (1898)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

Hylocitreidae
Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015[2]

Rodzaj

Hylocitrea[3]
Mathews, 1925

Gatunek

jagodówka

Synonimy
  • Pachycephala bonensis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894[4]
Podgatunki
  • H. b. bonensis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894)
  • H. b. bonthaina (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Jagodówka[6], fletówka żółtoboczna[7] (Hylocitrea bonensis) – gatunek małego ptaka z rodziny jagodówek (Hylocitreidae), której jest jedynym przedstawicielem[6][8]. Jest endemitem indonezyjskiej wyspy Celebes.

Systematyka

Samiec (u góry) i samica podgatunku bonthaina (The birds of Celebes and the neighbouring islands, 1898)

Jagodówki należą do grupy blisko spokrewnionych rodzin składającej się z: palmowców (Dulidae), persówek (Hypocoliidae), reliktowców (Mohoidae), jedwabniczek (Ptilogonatidae) i jemiołuszek (Bombycillidae)[9]. Niektórzy autorzy umieszczają jagodówkę w rodzinie fletówek (Pachycephalidae)[10][11] lub persówek (Hypocoliidae)[12].

Wyróżniono dwa podgatunki H. bonensis[6][8]:

  • jagodówka szaropierśna (H. bonensis bonensis) – północny, środkowy i południowo-wschodni Celebes
  • jagodówka brązowopierśna (H. bonensis bonthaina) – południowo-zachodni Celebes

Na liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World taksony te uznawane są za osobne gatunki[13].

Morfologia

Długość ciała 14–15 cm. Upierzenie w większości szare i oliwkowo-brązowe, boki ciała i kuper oliwkowo-żółte[2].

Występowanie i środowisko

Jagodówka występuje endemicznie na Celebesie[4][5][8] należącym do Indonezji. Zamieszkuje górskie, pierwotne lasy[14].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody od 2016 roku podgatunki jagodówki traktowane są jako odrębne gatunki i klasyfikowane następująco:

  • H. (b.) bonensis – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako średnio pospolity lub pospolity na wyższych wysokościach, w reszcie zasięgu rzadki. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy ze względu na utratę siedlisk leśnych[5][15].
  • H. (b.) bonthaina – gatunek zagrożony (EN, Endangered). Liczebność populacji szacowana jest na 2500–9999 dorosłych osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie silnie spadkowy ze względu na szybko postępującą utratę i degradację siedlisk[16].

Przypisy

  1. ↑ Hylocitrea bonensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 J. Fjeldså, P.G.P. Ericson, U. Johansson & D. Zuccon: Three new bird family names. W: D.W. Winkler, S.M. Billerman, I.J. Lovette: Bird Families of the World: An Invitation to the Spectacular Diversity of Birds. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 33–34. ISBN 978-84-941892-0-3.
  3. ↑ Hylocitrea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2016-03-30] (ang.).
  4. 1 2 Boles, W., J. del Hoyo, N. Collar, A. Elliott & G.M. Kirwan: Hylocitrea (Hylocitrea bonensis), version 1.0. [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.). Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-01-06]. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  5. 1 2 3 BirdLife International, Hylocitrea bonensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-03-25] (ang.).
  6. 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Hylocitreidae Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015 - jagodówki - Hylocitrea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-06].
  7. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 337, 1999.
  8. 1 2 3 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-06]. (ang.).
  9. ↑ G.M. Spellman, A. Cibois, R.G. Moyle, K. Winker, F.K. Barker. Clarifying the systematics of an enigmatic avian lineage: What is a Bombycillid?. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 49 (3), s. 1036–1040, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.09.006. (ang.).
  10. ↑ E.C. Dickinson: The Howard and Moore complete checklist of the birds of the World, Revised and enlarged 3rd Edition. Londyn: Christopher Helm, 2003. ISBN 978-0-691-11701-0. (ang.).
  11. ↑ Walter Boles: Family Pachycephalidae (Whistlers). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 411. ISBN 84-96553-42-6. (ang.).
  12. ↑ J.H. Boyd III: Hypocoliidae: Hypocolius and Hylocitrea. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.00 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
  13. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2025-03-25].
  14. ↑ J. Riley, J. Mole. The birds of Gunung Ambang Nature Reserve, North Sulawesi, Indonesia. „Forktail”. 17, s. 60, 2001. (ang.).
  15. ↑ Species factsheet: Northern Hylocitrea Hylocitrea bonensis [online], BirdLife International, 2024 [dostęp 2025-03-25] (ang.).
  16. ↑ BirdLife International, Hylocitrea bonthaina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.