Ziemnodrozdy

Ziemnodrozdy
Orthonychidae
G.R. Gray, 1840[1]
Ilustracja
Samiec ziemnodrozda kolcosternego (Orthonyx temminckii)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

ziemnodrozdy

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Orthonyx Temminck, 1820
Rodzaj: Orthonyx temminckii Ranzani, 1822

Synonimy

Rodziny:

  • Orthonycinæ G.R. Gray, 1840[1]
  • Orthonychinae Bonaparte, 1850[2]
  • Ornythonycinæ Des Murs, 1860[3]

Rodzaju:

Rodzaje i gatunki

Orthonyx Temminck, 1820[7]
3 gatunki – zobacz opis w tekście

Ziemnodrozdy (Orthonychidae) – monotypowa rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes).

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii i na Nowej Gwinei[8][9].

Morfologia i ekologia

Długość ciała 18–29 cm, masa ciała 47–215 g (samce są większe i cięższe od samic)[10]. Ziemnodrozdy są ptakami słabo latającymi, prowadzącymi naziemny tryb życia. Ich sterówki są usztywnione, podobnie jak to ma miejsce u dzięciołów i pełzaczy. Ziemnodrozdy podpierają się nimi podczas żerowania. Ich główny pokarm stanowią larwy owadów.

Systematyka

Rodzaj Orthonyx zdefiniował w 1820 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck w publikacji swojego autorstwa Manuel d’ornithologie[7]. Jako gatunek typowy wyznaczył ziemnodrozda kolcosternego (O. temminckii).

Etymologia

  • Orthonyx (Orthonix): gr. ορθος orthos „prosty”; ονυξ onux, ονυχος onukhospazur, szpon”[11].
  • Macrorthonyx: gr. μακρος makros „długi, wielki”; rodzaj Orthonyx Temminck, 1820[12]. Typ nomenklatoryczny: Orthonyx spaldingi E.P. Ramsay, 1868.
  • Papuorthonyx: zbitka wyrazowa toponimu Papua z nazwą rodzajową Orthonyx Temminck, 1820[13]. Typ nomenklatoryczny: Orthonyx novæguineae A.B. Meyer, 1874.

Podział systematyczny

We wcześniejszych ujęciach systematycznych do ziemnodrozdów zaliczano gatunki obecnie klasyfikowane w rodzinie Psophodidae (rodzaje: Androphobus, Psophodes, Cinclosoma i Ptilorrhoa, najpierw wydzielone do Cinclosomatidae, a od 2008 do odrębnej rodziny). Obecnie do rodziny Orthonychidae zaliczany jest jeden rodzaj z następującymi współcześnie żyjącymi gatunkami[14][15]:

  • Orthonyx temminckii Ranzani, 1822 – ziemnodrozd kolcosterny
  • Orthonyx novaeguineae A.B. Meyer, 1874 – ziemnodrozd papuaski
  • Orthonyx spaldingii E.P. Ramsay, 1868 – ziemnodrozd duży

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Orthonyx Temminck, 1820.

Przypisy

  1. 1 2 G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 19. (ang.).
  2. Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 216. (łac.).
  3. M.A.P.O. Des Murs: Traité général d’oologie ornithologique au point de vue de la classification. Paris: F. Klincksieck, 1860, s. 549. (fr.).
  4. W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 1. London: John Taylor, 1836, s. 108, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
  5. G.M. Mathews. New generic names for Australian birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 111, 1912–1913. (ang.).
  6. G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 9. London: H.F. & G. Witherby, 1922, s. 177. (ang.).
  7. 1 2 C.J. Temminck: Manuel d’ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe: précédé d’une analyse du système général d’ornithologie, et suivi d’une table alphabétique des espèces. Wyd. 2. Cz. 1. Paris: G. Dufour [etc.], 1820–1840, s. 81. (fr.).
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), IOC World Bird List (v13.1) [online] [dostęp 2023-06-01] (ang.).
  9. Logrunners (Orthonychidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
  10. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Logrunners (Orthonychidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Orthonyx, DOI: 10.2173/bow.orthon1.01 [dostęp 2023-06-01] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. The Key to Scientific Names, Orthonyx [dostęp 2023-06-01].
  12. The Key to Scientific Names, Macrorthonyx [dostęp 2023-06-01].
  13. The Key to Scientific Names, Papuorthonyx [dostęp 2023-06-01].
  14. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Orthonychidae Gray,GR, 1840 – ziemnodrozdy - Logrunners (wersja: 2017-03-18), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-01].
  15. John H. Boyd III: Orthonychidae: Logrunners. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-11-02]. (ang.).
  16. Walter E. Boles. A Logrunner Orthonyx (Passeriformes: Orthonychidae) from the Miocene of Riversleigh, North-western Queensland. „Emu”. 93, s. 44–49, 1993.
  17. R.F. Baird. Avian Fossils from Quaternary Deposits in "Green Waterhole Cave", South-eastern South Australia. „Records of the Australian Museum”. 37, s. 363, 1985. ISSN 0067-1975.

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).