SZD-54 Perkoz

SZD-54 Perkoz

SZ-54 Perkoz w locie nad Beskidami, w tle Tatry.
Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Przedsiębiorstwo Doświadczalno-Produkcyjne Szybownictwa PZL Bielsko w Bielsku-Białej
Konstruktor	Adam Meus
Typ	szybowiec
Konstrukcja	średniopłat
Załoga	2
Historia
Data oblotu	1991
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	17,5 (20) m[1]
Wydłużenie	28,1-35,76 (27,2-33,7)
Długość	8,45 m
Wysokość	2,05 m
Powierzchnia nośna	16,36 (17,82) m²
Profil skrzydła	NN-8
Masa
Własna	365 (379) kg
Startowa	585 (600) kg
Osiągi
Prędkość minimalna	62,9 (61,6) km/h
Prędkość dopuszczalna	240-265 (240) km/h
Prędkość min. opadania	0,67 m/s przy 82 km/h (0,58 m/s przy 78 km/h)
Doskonałość maks.	37 przy 109 km/h (41,8 przy 102 km/h)
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

SZD-54 Perkoz – polski, dwumiejscowy, szybowiec szkolno-wyczynowy, konstrukcji laminatowej. Zaprojektowany w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Doświadczalnym Szybownictwa PZL Bielsko w Bielsku-Białej.

W 1986 r. zespół konstruktorów pod kierunkiem mgr. inż. Adama Meusa rozpoczął prace mające doprowadzić do skonstruowania szybowca będącego następcą szybowca SZD-50 Puchacz. Zakładano, że powstanie szybowiec zdolny do szkolenia podstawowego, lotów falowych i chmurowych oraz do pełnej akrobacji. W prace zaangażowano wszystkie filie Przedsiębiorstwa: kadłub i usterzenie powstawało w Jeżowie Sudeckim, skrzydła i lotki we Wrocławiu, w Bielsku-Białej zajmowano się oprzyrządowaniem i prowadzono nadzór nad całością prac^[2].

Prace nad konstrukcją prototypu zakończono w lutym 1991 r. Oblot został dokonany w dn. 8.05.1991 r. przez Jerzego Śmielkiewicza. Dalsze próby w locie prowadzili Jacek Marszałek i Mariusz Stajewski. Uruchomienie produkcji seryjnej przewidywano na 1994 r. lecz nie doszło do tego z uwagi na przeciągające się prace nad kolejnymi prototypami i z uwagi na trudności finansowe producenta. W 1996 r. szybowiec był testowany w szkole szybowcowej na górze Żar co zaowocowało zmianami konstrukcyjnymi prowadzącymi do zmniejszenia masy szybowca. W trakcie dalszych prac zmniejszono także ujemny skos skrzydła, dzięki czemu poprawiono własności pilotażowe w akrobacji, zmieniono koło podwozia głównego. Z uwagi na upadłość zakładu zawieszono prace nad tym projektem. Jedyny istniejący egzemplarz szybowca (o numerze fabrycznym X-148) został sprzedany do USA, gdzie jest użytkowany z numerem rejestracyjny N9439G^[3].

Prace nad szybowcem zostały wznowione w 2002 r. po wykupieniu przez firmę Allstar praw własności do szybowca. Kontynuował je zespół konstrukcyjny pod kierownictwem inż. Mariana Kroczka. Podczas prac dokonano licznych modyfikacji pierwotnego projektu: przekonstruowano tylną część kadłuba, zmniejszono ujemny skos skrzydła, zastosowano piętrowe płyty hamulca aerodynamicznego oraz powiększono główne koło podwozia. Zaprojektowano też wersję szybowca z wymiennymi końcówkami skrzydeł co pozwalało na zwiększenie rozpiętości szybowca do 20 metrów lub użycia wingletów^[3].

Drugi prototyp Perkoza, o znakach rejestracyjnych SP-8013, oblatano w dn. 02.04.2007 r. przez Mariusza Stajewskiego i stał się podstawą do rozpoczęcia produkcji seryjnej^[3].

Dwumiejscowy średniopłat o konstrukcji laminatowej^[2].

Kadłub półskorupowy z kompozytu szklano-epoksydowego bez elementów przekładkowych. W części środkowej wzmocniona ramą spawaną z rur stalowych.

Skrzydło dwudzielne o obrysie trapezowym, jednodźwigarowe, z kompozytu szklano-epoksydowego, przekładkowe, z lotkami i płytowymi hamulcami aerodynamicznymi.

Usterzenie klasyczne, statecznik poziomy i ster wysokości niedzielone, konstrukcja kompozytowa. Profil usterzenia - FX 71-L-150/30.

Podwozie amortyzowane, jednotorowe, trójkołowe, stałe.

• SZD-54 "Perkoz", 1991 (pol.)
• Strona producenta SZD-54-2 Perkoz (pol.)