Savoia-Marchetti SM.81
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe |
| Załoga |
5 – 6 |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji | |
| Wycofanie ze służby | |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
3 silniki gwiazdowe, 9-cylindrowe Piaggio P.XI RC.40 |
| Moc |
670 KM (522 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
24,00 m |
| Długość |
17,80 m |
| Wysokość |
4,45 m |
| Powierzchnia nośna |
93,00 m² |
| Masa | |
| Własna |
6 800 kg |
| Startowa |
9 300 kg (normalna) |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
347 km/h |
| Pułap |
7 000 m |
| Zasięg |
2 000 km (bez obciążenia) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 5 karabinów maszynowych Breda-SAFAT kal. 7,7 mm bomby o łącznej masie do 2000 kg | |
| Użytkownicy | |
| Włochy, Włoska Republika Socjalna, Hiszpania, Chiny, Niemcy | |
.svg.png){kind=small}
Savoia-Marchetti SM.81 Pipistrello (wł. nietoperz) – włoski samolot bombowy i transportowy z okresu II wojny światowej.
Historia
Samolot został zaprojektowany przez głównego konstruktora wytwórni Savoia-Marchetti, inżyniera Alessandro Marchetti w 1934 roku, jako militarne rozwinięcie wcześniejszej wersji Savoia-Marchetti SM.73. Był typowym przedstawicielem modnej wówczas we Włoszech konfiguracji trójsilnikowego dolnopłata o stałym podwoziu. SM.81 powstał w odpowiedzi na zapotrzebowanie Regia Aeronautica na nowoczesny samolot bojowy zdolny do służby we włoskich koloniach w Afryce.
Pierwszy lot prototypu miał miejsce 8 lutego 1935 roku. Już w tym samym roku seryjne egzemplarze zostały użyte w wojnie z Abisynią. Kolejnym konfliktem, w którym wzięły udział bombowce SM.81, była hiszpańska wojna domowa. Jednak tam ujawniła się poważna wada konstrukcyjna samolotu: bomby w komorze bombowej ułożone były w pozycji pionowej i spadając rozsypywały się na wszystkie strony, nie dając odpowiedniego skupienia pokrycia celu. Dyskwalifikowało to samolot jako bombowiec. Wadę tę usunięto dopiero w roku 1938, gdy i tak główne zadania bombowe w Hiszpanii przejęło lotnictwo niemieckie, a do służby w Regia Aeronautica wchodziły nowoczesne bombowce Savoia-Marchetti SM.79[1]. Egzemplarze używane przez Włochów w Hiszpanii zostały później przekazane lotnictwu hiszpańskiemu.
W 1937 roku opracowano dwusilnikową wersję samolotu z bogato oszklonym dziobem, oznaczoną SM.81 bis. Była ona przeznaczona na eksport i wyprodukowano tylko krótką serię.
Produkcja wersji bombowej samolotu SM.81 została wstrzymana w marcu 1938 roku po dostarczeniu 534 egzemplarzy. Zastępowane w linii przez nowsze samoloty, były używane do celów transportowych, głównie we włoskich posiadłościach w Afryce. W chwili przystąpienia Włoch do II wojny światowej w 1940 roku Regia Aeronautica dysponowała wciąż 304 maszynami tego typu[2]. W trakcie działań przeciwko Grecji i w Afryce Północnej część maszyn została użyta jako nocne bombowce. Wtedy też otrzymały nazwę Pipistrello[1].
Jako samoloty transportowe SM.81 służyły też w Corpo Aereo Spedizione in Russia i obsługiwały transport materiałów wojskowych dla Afrika Korps. Ich użyteczność w tej roli spowodowała wznowienie produkcji wersji transportowej (oznaczonej SM.81/T) w 1943 roku. Do zawieszenia broni 8 września 1943 roku wyprodukowano około 80 maszyn[2]. Tylko cztery pozostały na zajętym przez aliantów południu Włoch, pozostałe działały w składzie lotnictwa Włoskiej Republiki Socjalnej. Jeden, noszący nieoficjalną nazwę Tartaruga (wł. żółw), służył jako osobisty samolot transportowy Benito Mussoliniego[2]. W 1944 roku niewielką grupę maszyn przejęła Luftwaffe.
Kilka ocalałych egzemplarzy służyło po zakończeniu II wojny światowej w Aeronautica Militare Italiana.
Opis konstrukcji
Pięcio- lub sześciomiejscowy samolot bombowy i transportowy. Trójsilnikowy dolnopłat konstrukcji mieszanej o stałym podwoziu. Samoloty Pipistrello były, zależnie od wersji, wyposażane w różne typy silników: Alfa Romeo 125 i 126, Piaggio P.X oraz budowane we Włoszech na licencji francuskie Gnóme-Rhóne E.14. Wersja bombowa uzbrojona była w dwa zdwojone karabiny maszynowe kal. 7,7 mm w obrotowych wieżyczkach na grzbiecie i pod kadłubem oraz jeden dodatkowy karabin maszynowy strzelający przez boczne okno w tylnej części kadłuba, przenoszony w razie potrzeby z jednej na drugą stronę samolotu. Wersja SM.81/T posiadała tylko grzbietową wieżyczkę z jednym karabinem maszynowym kal. 12,7 mm. Normalny ładunek bomb wynosił 1 200 kg, maksymalny (przy znacznie zmniejszonym zasięgu) do 2 000 kg.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Wiesław Bączkowski, Włoskie samoloty wojskowe 1936 - 1945, Warszawa: „Lampart”, 1999, ISBN 83-86776-49-8, ISBN 83-86776-00-5, OCLC 751529809.
- http://www.aviastar.org/air/italy/savoia_s-81.php [dostęp 5 kwietnia 2009]
.svg.png)
