Letalnica

Letalnica braci Gorišków
Punkt konstrukcyjny K200
Ilustracja
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Rateče (Planica)

Data otwarcia

21 marca 1969

Rozmiar skoczni (HS)

240 m

Igelit

brak

Rekord

254,5 m

(2025-03-30)

Słowenia Domen Prevc

Najdłuższy skok

254,5 m

(2025-03-30)

Słowenia Domen Prevc

Kluby

SD Planica

Położenie na mapie gminy Kranjska Gora
Mapa konturowa gminy Kranjska Gora, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Letalnica braci Gorišków”
Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Letalnica braci Gorišków”
46°28′35,46″N 13°43′10,76″E/46,476516 13,719655
Skocznia podczas konkursu
Letalnica podczas finałowych zawodów PŚ w 2015 roku

Letalnica braci Gorišków (do 2004 r. Velikanka, pol. Olbrzymka) – mamucia skocznia narciarska o punkcie konstrukcyjnym K200 i rozmiarze HS 240, zlokalizowana nieopodal wsi Rateče (gmina Kranjska Gora) w dolinie Planica w Alpach Julijskich w Słowenii, otwarta w 1969 r. Wspólnie z Vikersundbakken w norweskim Vikersundzie jest największą skocznią narciarską świata pod względem rozmiaru (HS).

Nazwana na cześć jej konstruktorów – braci Vlada i Janeza Gorišków, dla odróżnienia od usytuowanej tuż obok Bloudkovej velikanki. W 2004 r. zmieniono jej nazwę z Velikanka na Letalnica (pol. Skocznia do lotów narciarskich).

Ze względu na warunki atmosferyczne panujące w dolinie Planica rozgrywanie konkursów na Letalnicy możliwe jest wyłącznie w godzinach przedpołudniowych. Wówczas, przy słonecznej pogodzie, pojawia się wiatr wiejący ze wschodu o sile w granicach 2–3 m/s. Skocznia jest wyposażona w zasłony przeciwwietrzne z możliwością ich zamykania. Na skocznia ustanowiono 29 rekordów świata w długości skoku (lotu) narciarskiego.

Historia

4 lutego 1934 otwarto w Planicy pierwszą na świecie mamucią skocznię narciarską o punkcie konstrukcyjnym K90 według projektu Ivana Rožmana. Jej kolejne rozbudowy projektował oraz nadzorował Stanko Bloudek, a po jego śmierci dzieło to kontynuowali bracia Vlado i Janez Goriškowie. W połowie lat 60. XX wieku – ze względów technicznych – dalsza rozbudowa obiektu okazała się niemożliwa, zatem by utrzymać prymat pod względem wielkości skoczni na świecie koniecznym było zbudowanie skoczni w innym miejscu. Nową Velikankę K153 wzniesiono w latach 1967–1968 niedaleko Bloudkovej velikanki, więc od tamtej pory istniały w Planicy dwie Velikanki – większa braci Gorisków i mniejsza Bloudka. Do 2004 r. obie nazywały się podobnie (Velikanka oraz Bloudkova velikanka).

1969: Otwarcie skoczni

6 marca 1969 – na dwa tygodnie przed oficjalnym otwarciem – krótko po godzinie 14, Miro Oman oddał pierwszy skok na nowej Velikance, lądując na 135 metrze[1][2]. Natomiast uroczyste otwarcie i pierwsze oficjalne zawody odbyły się na niej 21 marca 1969. Był to inauguracyjny konkurs 3-dniowego Tygodnia Lotów Narciarskich KOP, w którym wystartowało 60 zawodników z 15 państw, a zwycięzcą został Jiří Raška. Ustanowiono podczas niego aż pięć rekordów świata, ostatni z nich był autorstwa Manfreda Wolfa i wynosił 165 metrów.

1985: Rekordowa wizyta 150 tys. osób

W 1984 r. z okazji 50-lecia Planicy komitet organizacyjny podjął decyzję o modernizacji skoczni. Latem i jesienią 1984 r. Przeprowadzono poważniejsze prace remontowe, a na budowie pod dowództwem braci Gorišek pomagali pracownicy armii jugosłowiańskiej, ochotnicy i różne organizacje robocze. Wykopano 1500 metrów sześciennych materiału i wprowadzono do strefy lądowania. Wydobyli również 300 metrów sześciennych materiału z najazdu. Starą drewnianą wieżę zastąpiono stalową, a stół startowy cofnięto o pięć metrów[3].

W 1985 r. w Planicy odbyły się ósme Mistrzostwa Świata w lotach narciarskich, z najwyższym w historii rekordem frekwencji na poziomie 150 000 osób i rekordem 80 000 osób w jednym wydarzeniu[4]. Podczas imprezy zostały ustanowione trzy rekordy świata: Mike Holland (186 metrów) i Matti Nykänen (187 i 191 metrów). Nykänen zdobył również mistrzostwo świata[5].

1987: Ostatni rekord świata w stylu równoległym

13 marca 1987 Andreas Felder na oficjalnym treningu skoczył 192 metrów, ale przy okazji poślizgnął ręką na śniegu[6][7]. Następnego dnia, podczas zawodów Pucharu Świata na Velikance, rekord świata 194 metrów w długości skoku ustanowił Polak – Piotr Fijas, runda została odwołana i powtórzona zaraz po tym skoku, w którym Felder skoczył 191 metrów[8][9][10]. Rezultat ten nie został pobity przez następne siedem lat. Jest to zarazem do dziś najdłuższy skok w historii tej dyscypliny oddany w stylu klasycznym[11] 15 marca 1987 roku, ostatniego dnia, Vegard Opaas skoczył 193 metry, runda została odwołana zaraz po tym skoku[12].

1991: Najdłuższy skok w stylu równoległym w historii

23 marca 1991 André Kiesewetter skoczył 196 metrów, ale dotknął ziemi. Jest to najdłuższy skok w stylu równoległym w historii[13][14]. Następnego dnia, 24 marca 1991 Ralf Gebstedt skoczył 190 metrów i wygrał zawody[15][16]. Były to ostatnie zawody w Jugosławii, ponieważ 25 czerwca 1991 Słowenia ogłosiła niepodległość.

1994: Przerwana 200-metrowa bariera

Przed Mistrzostwami Świata w Lotach 1994 skocznia została przebudowana (podniesiono i cofnięto próg skoczni o 10 metrów). Przebudowa ta umożliwiła przekroczenie nieosiągalnej dotychczas bariery 200 metrów. 17 marca 1994 pierwszy ustany skok powyżej 200 metrów oddał Toni Nieminen, lądując na 203 metrze (wcześniej Austriak Andreas Goldberger skoczył 202 metry, jednak upadł przy lądowaniu)[17][18].

Następnego dnia Christof Duffner podczas oficjalnego treningu osiągnął 207 metrów, jednak skoku nie ustał. Później tego samego dnia Espen Bredesen ustanowił trzeci rekord świata lądując na 209 metrze[19].

1997: Peterka spowodował manię skoków narciarskich w Słowenii

W 1997 r. Słowenię ogarnęło wielkie poruszenie, ponieważ Primož Peterka walczył o pierwszą w historii tego kraju wygraną w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. W sumie w ciągu trzech dni na obiekcie zgromadziło się 130 000 osób, z czego ponad 70 000 tylko w decydującą sobotę, kiedy to Espen Bredesen i Lasse Ottesen ustanowili odpowiednio dwa rekordy świata (210 i 212 metrów). Peterka zdobył Kryształową Kulę za sezon 1996/97[20][21][22]. Impreza ta zgromadziła drugą pod względem liczebności widownię w historii Planicy i otrzymała najwyższe oceny telewizyjne w historii Słowenii.

W 2000 r. w Planicy odbyły się pierwsze w historii zawody drużynowe w lotach narciarskich. Ustanowiono także dwa rekordy świata; Thomas Hörl osiągnął 224,5 metra, a Andreas Goldberger 225 metrów[23][24].

2005: Super niedziela z czterema rekordami świata

20 marca 2005 rekord skoczni był bity czterokrotnie. Ostatecznie skokiem na odległość 239 metrów nowy rekord ustanowił Bjørn Einar Romøren. Jednak najdłuższy skok na tym obiekcie oddał Janne Ahonen, który tego samego dnia uzyskał 240 metrów, jednak upadł i próba ta nie została zaliczona jako skok rekordowy. Zawody te zostały uznane przez obserwatorów, a w szczególności przez media, za jedne z najbardziej emocjonujących zawodów w historii skoków narciarskich[25].

W 2009 r., przed Mistrzostwami Świata w Lotach 2010, profil zeskoku został zmodernizowany[26].

Skocznia, widok z góry
Zeskok skoczni

Do przebudowy Vikersundbakken w 2011 r. Letalnica była największą skocznią narciarską i jednocześnie jedyną skocznią na świecie umożliwiającą oddawanie skoków na odległości przekraczające 230 metrów.

W sezonie 2013/14 po raz pierwszy od 16 lat nie został zorganizowany konkurs na tej skoczni, zawody zostały przeniesione na Bloudkovą velikankę, gdzie po raz ostatni zawody PŚ odbywały się w sezonie 1997/98.

Przebudowa (2013/2015) / Nordijski center Planica

Latem 2013 r. rozpoczęła się kolejna przebudowa Letalnicy w ramach powstającego kompleksu sportowego Nordijski center Planica, otwartego 11 grudnia 2015. Przebudowa tej skoczni objęła budowę nowej wieży najazdowej (próg jest umiejscowiony 5 metrów wyżej i cofnięty o ok. 10 metrów), zmianę profilu zeskoku oraz budowę nowej wieży dla kamer. Przebudowę zakończono w lutym 2015 r., a w jej wyniku możliwe są skoki 250-metrowe[27]. Po przebudowie punkt konstrukcyjny wynosi 200 metrów, a rozmiar skoczni – 240 metrów.

Pierwsze zawody na przebudowanej Letalnicy odbyły się w dniach 20–22 marca 2015. 20 marca 2015 nowy rekord skoczni ustanowił Peter Prevc, uzyskując 248,5 m. 25 marca 2017 Stefan Kraft ustanowił rekord skoczni, skacząc na odległość 251 m. W następnym skoku Kamil Stoch poprawił ten rekord o pół metra, jednocześnie ustanawiając nieoficjalny rekord Polski w długości lotu.

W związku z nowymi przepisami Międzynarodowej Federacji Narciarskiej w sezonie 2017/18 został zmieniony rozmiar skoczni z 225 na 240 m[28][29].

Mistrzostwa świata w lotach narciarskich 2020 były pierwszymi zawodami na Letalnicy rozgrywanymi przy sztucznym oświetleniu.

Od 30 marca 2025 rekordzistą skoczni jest Domen Prevc, który uzyskał 254,5 m. Skokiem tym ustanowił rekord świata FIS w długości lotu narciarskiego.

Parametry skoczni

  • Punkt konstrukcyjny: 200 m
  • Wielkość skoczni (HS): 240 m
  • Długość najazdu: 133.8 m
  • Nachylenie najazdu: 35.1°
  • Nachylenie progu: 11°-11.5°
  • Długość progu: 8.00 m
  • Wysokość progu: 2.93 m
  • Nachylenie zeskoku: 35.6°/33.2°/30.6°

Lista triumfatorów konkursów TLN, PŚ i MŚwLN

Data Rok Skocznia 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce
↓ K.O.P. Tydzień Lotów Narciarskich
21–23 marca 1969K153Czechosłowacja Jiří RaškaNorwegia Bjorn Wirkola Manfred Wolf
1. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
26 marca 1972  1972K165Szwajcaria Walter Steiner Heinz WosipiwoCzechosłowacja Jiří Raška
↓ K.O.P. Tydzień Lotów Narciarskich
15–17 marca  1974K165Szwajcaria Walter SteinerFinlandia Esko RautionahoNorwegia Dag Fossum
18–20 marca  1977K165Austria Reinhold Bachler Thomas MeisingerCzechosłowacja Ladislav Jirásko
5. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
17–18 marca  1979K165Austria Armin Kogler Axel ZitzmannPolska Piotr Fijas
8. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
16–17 marca  1985K185Finlandia Matti Nykänen Jens WeißflogCzechosłowacja Pavel Ploc
Puchar Świata
14 marca  1987K185Austria Andreas FelderNorwegia Ole Gunnar Fidjestol Thomas Klauser
15 marca  Norwegia Ole Gunnar Fidjestol Matjaž ZupanPolska Piotr Fijas
23 marca  1991K185Szwecja Staffan TällbergSzwajcaria Stefan ZündNiemcy André Kiesewetter
24 marca  Niemcy Ralf GebstedtAustria Stefan HorngacherNiemcy Dieter Thoma
12. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich = Puchar Świata
19 marca  1994K185zawody odwołane z powodu zbyt silnego wiatru
20 marca  Czechy Jaroslav SakalaNorwegia Espen BredesenWłochy Roberto Cecon
Mistrzostwa Świata (19–20 marca)Czechy Jaroslav SakalaNorwegia Espen BredesenWłochy Roberto Cecon
Puchar Świata
22 marca  1997K185Japonia Takanobu OkabeJaponia Kazuyoshi FunakiFinlandia Jani Soininen
23 marca  Japonia Akira HigashiSłowenia Primož PeterkaNorwegia Lasse Ottesen
19 marca  1999K185Niemcy Martin SchmittJaponia Kazuyoshi FunakiNiemcy Christof Duffner
20 marca  Japonia Hideharu MiyahiraNiemcy Martin SchmittJaponia Noriaki Kasai
21 marca  Japonia Noriaki KasaiJaponia Hideharu MiyahiraNiemcy Martin Schmitt
18 marca  2000K185Niemcy NiemcyFinlandia FinlandiaJaponia Japonia
19 marca  Niemcy Sven HannawaldFinlandia Janne AhonenAustria Andreas Goldberger
17 marca  2001K185Finlandia FinlandiaAustria AustriaJaponia Japonia
18 marca  Niemcy Martin SchmittFinlandia Risto JussilainenNorwegia Tommy Ingebrigtsen
23 marca  2002K185Finlandia FinlandiaNiemcy NiemcyAustria Austria
24 marca  zawody odwołane z powodu złych warunków pogodowych
21 marca  2003K185Finlandia FinlandiaNorwegia NorwegiaAustria Austria
22 marca  Finlandia Matti HautamäkiPolska Adam MałyszAustria Martin Höllwarth
23 marca  Finlandia Matti HautamäkiNiemcy Sven HannawaldJaponia Hideharu Miyahira
17. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
20–21 lutego  2004K185Norwegia Roar LjokelsoyFinlandia Janne AhonenFinlandia Tami Kiuru
22 lutego  Norwegia NorwegiaFinlandia FinlandiaAustria Austria
Puchar Świata
19 marca  2005HS215Finlandia Matti HautamäkiAustria Andreas WidhölzlNorwegia Bjorn Einar Romoren
20 marca  Norwegia Bjorn Einar RomorenNorwegia Roar LjokelsoyAustria Andreas Widhölzl
18 marca  2006HS215Norwegia Bjorn Einar RomorenNorwegia Roar LjokelsoyAustria Martin Koch
19 marca  Finlandia Janne HapponenAustria Martin KochSłowenia Robert Kranjec
23 marca  2007HS215Polska Adam MałyszSzwajcaria Simon AmmannSłowenia Jernej Damjan
24 marca  Polska Adam MałyszNorwegia Anders JacobsenAustria Martin Koch
25 marca  Polska Adam MałyszSzwajcaria Simon AmmannAustria Martin Koch
14 marca  2008HS215Austria Gregor SchlierenzauerFinlandia Janne AhonenNorwegia Bjorn Einar Romoren
15 marca  Norwegia NorwegiaFinlandia FinlandiaAustria Austria
16 marca  Austria Gregor SchlierenzauerAustria Martin KochFinlandia Janne Happonen
20 marca  2009HS215Austria Gregor SchlierenzauerPolska Adam MałyszRosja Dmitrij Wasiljew
21 marca  Norwegia NorwegiaPolska PolskaRosja Rosja
22 marca  Finlandia Harri OlliPolska Adam MałyszSzwajcaria Simon Ammann
Słowenia Robert Kranjec
21. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
19–20 marca  2010HS215Szwajcaria Simon AmmannAustria Gregor SchlierenzauerNorwegia Anders Jacobsen
21 marca  Austria AustriaNorwegia NorwegiaFinlandia Finlandia
Puchar Świata
18 marca  2011HS215Austria Gregor SchlierenzauerAustria Thomas MorgensternAustria Martin Koch
19 marca  Austria AustriaNorwegia NorwegiaSłowenia Słowenia
20 marca  Polska Kamil StochSłowenia Robert KranjecPolska Adam Małysz
16 marca  2012HS215Słowenia Robert KranjecSzwajcaria Simon AmmannAustria Martin Koch
17 marca  Austria AustriaNorwegia NorwegiaNiemcy Niemcy
18 marca  Austria Martin KochSzwajcaria Simon AmmannSłowenia Robert Kranjec
22 marca  2013HS215Austria Gregor SchlierenzauerSłowenia Peter PrevcPolska Piotr Żyła
23 marca  Słowenia SłoweniaNorwegia NorwegiaAustria Austria
24 marca  Słowenia Jurij TepešNorwegia Rune VeltaSłowenia Peter Prevc
20 marca  2015HS225Słowenia Peter PrevcSłowenia Jurij TepešAustria Stefan Kraft
21 marca  Słowenia SłoweniaAustria AustriaNorwegia Norwegia
22 marca  Słowenia Jurij TepešSłowenia Peter PrevcNorwegia Rune Velta
17 marca  2016HS225Słowenia Peter PrevcNorwegia Johann André ForfangSłowenia Robert Kranjec
18 marca  Słowenia Robert KranjecSłowenia Peter PrevcNorwegia Johann André Forfang
19 marca  Norwegia NorwegiaSłowenia SłoweniaAustria Austria
20 marca  Słowenia Peter PrevcSłowenia Robert KranjecNorwegia Johann André Forfang
24 marca  2017HS225Austria Stefan KraftNiemcy Andreas WellingerNiemcy Markus Eisenbichler
25 marca  Norwegia NorwegiaNiemcy NiemcyPolska Polska
26 marca  Austria Stefan KraftNiemcy Andreas WellingerJaponia Noriaki Kasai
23 marca  2018HS240Polska Kamil StochNorwegia Johann André ForfangAustria Stefan Kraft
24 marca  Norwegia NorwegiaNiemcy NiemcySłowenia Słowenia
25 marca  Polska Kamil StochAustria Stefan KraftNorwegia Daniel-André Tande
22 marca  2019HS240Niemcy Markus EisenbichlerJaponia Ryōyū KobayashiPolska Piotr Żyła
23 marca  Polska PolskaNiemcy NiemcySłowenia Słowenia
24 marca  Japonia Ryōyū KobayashiSłowenia Domen PrevcNiemcy Markus Eisenbichler
26. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
20–21 marca  2020 HS240 COVID-19; przeniesione na 11–12 grudnia 2020 r.[30]
22 marca   COVID-19; przeniesione na 13 grudnia 2020 r.[30]
11–12 grudnia   Niemcy Karl Geiger Norwegia Halvor Egner Granerud Niemcy Markus Eisenbichler
13 grudnia   Norwegia Norwegia Niemcy Niemcy Polska Polska
Puchar Świata
25 marca  2021HS240Japonia Ryōyū KobayashiNiemcy Markus EisenbichlerNiemcy Karl Geiger
26 marca  Niemcy Karl GeigerJaponia Ryōyū KobayashiSłowenia Bor Pavlovčič
27 marca   silny wiatr; anulowane w połowie pierwszej rundy, wymieniony 28 marca
28 marca   Niemcy Niemcy Japonia Japonia Austria Austria
28 marca  Niemcy Karl GeigerJaponia Ryōyū KobayashiNiemcy Markus Eisenbichler
25 marca  2022 HS240 Słowenia Žiga Jelar Słowenia Peter Prevc Słowenia Anže Lanišek
26 marca   Słowenia Słowenia Norwegia Norwegia Austria Austria
27 marca   Norwegia Marius Lindvik Japonia Yukiya Sato Słowenia Peter Prevc
31 marca  2023 HS240 impreza indywidualna przełożona na 1 kwietnia z powodu silnego wiatru
1 kwietnia   Austria Stefan Kraft Słowenia Anže Lanišek Polska Piotr Żyła
1 kwietnia   Austria Austria Słowenia Słowenia Norwegia Norwegia
2 kwietnia   Słowenia Timi Zajc Słowenia Anže Lanišek Austria Stefan Kraft
22 marca  2024 HS240 Słowenia Peter Prevc Austria Daniel Huber Norwegia Johann André Forfang
23 marca    Austria
1. Daniel Tschofenig
2. Michael Hayböck
3. Stefan Kraft
4. Daniel Huber
 Słowenia
1. Lovro Kos
2. Domen Prevc
3. Timi Zajc
4. Peter Prevc
 Norwegia
1. Robert Johansson
2. Benjamin Østvold
3. Marius Lindvik
4. Johann André Forfang
24 marca   Austria Daniel Huber Słowenia Domen Prevc Polska Aleksander Zniszczoł
28 marca  2025 HS240 Słowenia Domen Prevc Słowenia Anže Lanišek Japonia Ryōyū Kobayashi
29 marca   Austria Austria Niemcy Niemcy Słowenia Słowenia
30 marca   Słowenia Anže Lanišek Słowenia Domen Prevc Niemcy Andreas Wellinger

     Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich (Zawody z 1994 roku liczone jednocześnie do Pucharu Świata)

Rekordziści skoczni

Pełna lista wszystkich rekordów skoczni i świata. W porządku chronologicznym:

Data Zawodnik Odległość
6 marca 1969   Miro Oman (premiera)135.0 m  
21 marca 1969   Jürgen Dommerich137,0 m  
21 marca 1969  Norwegia Lars Grini146,0 m  
21 marca 1969  Czechosłowacja Jiří Raška148,0 m  
21 marca 1969   Horst Queck149,0 m  
21 marca 1969  Czechosłowacja Josef Matouš151.0 m
21 marca 1969  Norwegia Bjørn Wirkola156,0 m Rekord świata
22 marca 1969  Czechosłowacja Jiří Raška156,0 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Wirkola160,0 m Rekord świata
Czechosłowacja Jiří Raška164,0 m Rekord świata
23 marca 1969   Manfred Wolf165,0 m Rekord świata
15 marca 1974  Szwajcaria Walter Steiner169,0 m Rekord świata
Szwajcaria Walter Steiner177,0 m
18 marca 1977  Austria Reinhold Bachler169,0 m  
19 marca 1977  Austria Reinhold Bachler172,0 m  
20 marca 1977   Bogdan Norčič181,0 m  
17 marca 1979   Axel Zitzmann179,0 m  
18 marca 1979   Klaus Ostwald175,0 m  
Klaus Ostwald176,0 m Rekord świata
15 marca 1985  Stany Zjednoczone Mike Holland186,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Nykänen187,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Nykänen191,0 m Rekord świata
13 marca 1987  Austria Andreas Felder192,0 m  
14 marca 1987  Polska Piotr Fijas194,0 m Rekord świata
23 marca 1991  Niemcy André Kiesewetter196,0 m  
17 marca 1994  Austria Martin Höllwarth196,0 m Rekord świata
Austria Andreas Goldberger202,0 m  
Finlandia Toni Nieminen203,0 m Rekord świata
18 marca 1994  Niemcy Christof Duffner207,0 m  
18 marca 1994  Norwegia Espen Bredesen209,0 m Rekord świata
Data Zawodnik Odległość
22 marca 1997  Norwegia Espen Bredesen210,0 m Rekord świata
Norwegia Lasse Ottesen212,0 m Rekord świata
Niemcy Dieter Thoma213,0 m  
19 marca 1999  Niemcy Martin Schmitt219,0 m
Niemcy Martin Schmitt214,5 m Rekord świata
20 marca 1999  Norwegia Tommy Ingebrigtsen219,5 m Rekord świata
16 marca 2000  Austria Thomas Hörl224,5 m Rekord świata
18 marca 2000  Austria Andreas Goldberger225,0 m Rekord świata
20 marca 2003  Polska Adam Małysz225,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Hautamäki227,5 m Rekord świata
21 marca 2003  Finlandia Veli-Matti Lindström232,5 m
22 marca 2003  Finlandia Matti Hautamäki228,5 m Rekord świata
23 marca 2003  Finlandia Matti Hautamäki231,0 m Rekord świata
17 marca 2005  Austria Andreas Widhölzl234,5 m
20 marca 2005  Norwegia Tommy Ingebrigtsen231,0 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Einar Romøren234,5 m Rekord świata
Finlandia Matti Hautamäki235,5 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Einar Romøren239,0 m Rekord świata
Finlandia Janne Ahonen240,0 m
20 marca 2015  Austria Michael Hayböck241,5 m
Austria Michael Hayböck242.0 m
Słowenia Peter Prevc248,5 m
16 marca 2016  Słowenia Tilen Bartol252,0 m
25 marca 2017  Norwegia Robert Johansson250,0 m
Austria Stefan Kraft251,0 m
Polska Kamil Stoch251,5 m
22 marca 2018  Austria Gregor Schlierenzauer253,5 m
24 marca 2019  Japonia Ryōyū Kobayashi252,0 m
30 marca 2025  Słowenia Domen Prevc254,5 m Rekord świata

     Rekord świata z upadkiem lub podpórką

     Rekord skoczni z upadkiem lub podpórką

Pozostałe rekordy

  • Po raz pierwszy w historii zostały przeprowadzone Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich na tej skoczni w 1972 roku.
  • Pomiędzy 80 tys. kibiców zgromadziło się w czasie sobotniego konkursu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich w roku 1985, co jest największą widownią pojedynczego konkursu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich w historii.
  • 17 marca 1994 roku Andreas Goldberger osiągnął 202 m, zostając pierwszym człowiekiem w historii, który skoczył ponad 200 metrów; skoku nie uznano, ponieważ Goldberger podparł skok przy lądowaniu.
  • 17 marca 1994 roku Toni Nieminen osiągnął 203 m ustając skok bez podpórki i oficjalnie został pierwszym człowiekiem w historii, który skoczył ponad 200 metrów.
  • 22 marca 1997 roku na skoczni zgromadziło się 70 tys. kibiców, co jest największą widownią pojedynczego konkursu Pucharu Świata.
  • 18 marca 2000 roku, po raz pierwszy w historii został przeprowadzony konkurs Drużynowego Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 28 oficjalnych rekordów było ustanawianych na tej skoczni.
  • 14 nieuznanych rekordów świata (przez upadek, podpórkę przy lądowaniu) było ustanawianych na tej skoczni.
  • 7-krotnie zorganizowano Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich.
  • 41-krotnie zorganizowano indywidualne konkursy Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 14-krotnie zorganizowano drużynowe konkursy Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 22 marca 2018 Gregor Schlierenzauer osiągnął odległość 253,5 metra, ale podparł skok.

Skocznia w kulturze

Jani Golob, słoweński kompozytor, napisał utwór instrumentalny w zwolnionym tempie w 1997 roku[31].
  • „Planiške fanfare” (1954) – dżingiel z muzyką intro i outro, został napisany przez słoweńskiego kompozytora Bojana Adamiča specjalnie na konkurs w Planicy 1954.[32] Uroš Krek, inny słoweński kompozytor, napisał drugą wersję trzy lata później[33][34].
  • „Planica, Planica” (1979) – to piosenka słoweńskiego zespołu Ansambel bratov Avsenik, zagrana po raz pierwszy 15 marca na otwarciu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich 1979. Muzykę napisał Slavko Avsenik, a teksty na nowo napisał Marjan Stare. Ale to właściwie samplowany utwór, który Avsenik wydał w 1965 roku pod roboczym tytułem „Na morje, na morje”, później przemianowanym na „Smučarska”, do którego tekst został napisany przez Ferry Souvan[35][36][37].
  • „Andromeda” (1980) – Piosenka napisana i wykonana przez Mihę Kralja, pioniera słoweńskiej muzyki elektronicznej, została wybrana przez reżysera telewizyjnego Planicy Stane’a Škodlara i została odtworzona w zwolnionym tempie w latach 1985–1994.[38][39]
  • „Slow Motion Replays” (1997) – Na prośbę Stane’a Škodlara, ówczesnego i długoletniego reżysera telewizyjnego Planicy, słoweński kompozytor Jani Golob napisał prawie dwie minuty instrumentalne do powtórek w zwolnionym tempie w 1997 roku. Planowano grać i nagrywać również z orkiestrą, dla której pisał (Golob) nuty, ale sesja nagraniowa nie została zrealizowana[31].

Zobacz też

Przypisy

  1. Preizkusni skok 135 metrov (strona 1). Delo, 7 marca 1969. (słoweń.).
  2. Planica je nared (strona 17). Delo, 7 marca 1969. (słoweń.).
  3. TV Dnevnik 13/10/1984 (wywiad z Janezem Goriškiem). RTV Slovenija, 13 października 1984. (słoweń.).
  4. Mikavnost Planice je že večja od njenih realnih zmogljivosti (strona 9). Delo, 18 marca 1985. (słoweń.).
  5. V manj kot dveh urah trije svetovni in vrsta državnih rekordov (strona 5). Delo, 16 marca 1985. (słoweń.).
  6. Felder ze znamenjem, ki ne velja (strona 1). Delo, 14 marca 1987. (słoweń.).
  7. Andreas Felder na treningu pod Poncami poletel 192m (strona 5). Delo, 14 marca 1987. (słoweń.).
  8. Felderju sobotna tekma, Fijasu pa svetovni rekord (strona 11). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  9. Planica 1987: galeria zdjęć (strona 16). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  10. Wirtualna Polska Media, Polak przez 7 lat był rekordzistą świata. Piotr Fijas zatrzymał rewolucję – WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 19 stycznia 2018 [dostęp 2019-02-15] (pol.).
  11. Adam Bucholz: Historia konkursów Pucharu Świata na Letalnicy. skijumping.pl. [dostęp 2013-03-20].
  12. Planiška nedelja Fidjestolu, drugi Zupan, četrti Tepeš (strona 9). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  13. Tudi Kiessewetter je bil ob sapo, zato je nekoliko segel v sneg (strona 9). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  14. Zgodovinski let – André Kiesewetter po 196 metrih z dotikom (strona 16). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  15. Rezultati iz Planice: LETALNICA – DRUGI DAN (strona 9). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  16. Rekord osobisty Ralpha Gebstedta: 190 metrów – Planica 1997 (spójrz na 10:46). YouTube, 22 marca 1997.
  17. V Planici tudi preko magičnih 200 metrov (strona 8). Delo, 18 marca 1994. (słoweń.).
  18. Toni Nieminen poletel 203 m (strona 1). Delo, 18 marca 1994. (słoweń.).
  19. Planica ne pozna nobenih meja; Espen Bredesen poletel 209 metrov (strona 8). Delo, 19 marca 1994. (słoweń.).
  20. Planica – L. Ottesen 212 m, Peterka skupni zmagovalec (strona 11). Delo, 24 marca 1997. (słoweń.).
  21. Japonski zmagi v Planici, P. Peterki tudi piramida (strona 1). Delo, 24 marca 1997. (słoweń.).
  22. Primoža v nebesa, Dietra pa v pekel (strona 9). Gorenjski glas, 25 marca 1997. (słoweń.).
  23. Velikanka čaka na rekorde (strona 22). Gorenjski glas, 17 marca 2000. (słoweń.).
  24. Rekordi padali kot zrele hruške (strona 19). Gorenjski glas, 21 marca 2000. (słoweń.).
  25. Finał PŚ Drama i rekordy. skokinarciarskie.pl. [dostęp 2014-09-24].
  26. Łukasz Kruczek – miałem problem z wyborem. skijumping.pl. [dostęp 2010-03-27].
  27. Konkursy skoków narciarskich w Planicy. [dostęp 2013-07-25].
  28. Adam Bucholz: Planica i Vikersund z HS240. FIS ujednolica przepisy o rozmiarach obiektów. skijumping.pl, 2017-11-16. [dostęp 2017-11-21].
  29. Homologated Jumping Hills. fis-ski.com, 2017-11-19. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).
  30. 1 2 MŚ w Planicy odbędą się w przyszłym sezonie. Zawody przełożone przez koronawirusa – Sport [online], sport.radiozet.pl [dostęp 2020-03-12] (pol.).
  31. 1 2 Ustrašil bi se, če bi bil vsem všeč. Večer, 24 stycznia 2016.
  32. 15 skokov nad 100 metrov: Slovesna otvoritev 120-metrske (strona 6, kolumna 5). Slovenski poročevalec, 13 marca 1954. (słoweń.).
  33. Naše misli so v Planici... (strona 6, podtytuł). Slovenski poročevalec, 8 marca 1957. (słoweń.).
  34. Planiške fanfare (intro and outro song). YouTube, 10 grudnia 2020.
  35. Skrivnostne poti skladbe, ki jo pozna vsak Slovenec. siol.net, 17 marca 2018. (słoweń.).
  36. Lepe Ste Ve Karavanke, 1966 (album). discgogs.com, 10 grudnia 2020. (słoweń.).
  37. Smučarska by Ansambel bratov Avsenik (1965). YouTube, 10 grudnia 2020. (słoweń.).
  38. Andromeda by Miha Kralj (1980). YouTube, 10 grudnia 2020.
  39. Električne sanje: film o Mihu Kralju, ki je dal kultni kozmični zven poletom v Planici. Radiotelevizija Slovenija, 25 maja 2018. (słoweń.).

Linki zewnętrzne