Entoloma

Dzwonkówka
Ilustracja
Dzwonkówka wiosenna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Nazwa systematyczna
Entoloma P. Kumm
Führer für Pilzfreunde (Zwickau): 23, 97 (1871)
Typ nomenklatoryczny

Entoloma sinuatum (Bull.) P. Kumm. 1871

Dzwonkówka ochrowa
Dzwonkówka gwiaździstozarodnikowa
Dzwonkówka jedwabista
Dzwonkówka kwietniowa
Dzwonkówka tarczowata
Dzwonkówka szara
Dzwonkówka szaroniebieskawa

Entoloma P. Kumm. (dzwonkówka) – rodzaj grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Cechy charakterystyczne

Grzyby kapeluszowe. Kapelusze nagie, rzadziej łuseczkowate lub włókniste, przeważnie higrofaniczne. Trzon przeważnie osadzony w środku. Blaszki w stanie dojrzałym różowo połyskujące, różnie przyrośnięte[2]. Często występują cheilocystydy. Wysyp zarodników cielistoróżowy. Zarodniki kanciaste ze wszystkich stron, cienkościenne lub stosunkowo grubościenne, o barwie od różowej do różowobrązowej. Podstawki 2- lub 4-zarodnikowe. Krawędź blaszki płodna, sterylna lub niejednorodna. Strzępki skórki typu cutis, trichoderm lub hymeniderma ze wszystkimi możliwymi kombinacjami, z pigmentem w ścianie komórkowej lub wewnątrzkomórkowym. Trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle). U niektórych gatunków występują cheilocystydy, u innych brak cystyd. Część strzępek (zwłaszcza w skórce i bezpośrednio pod nią) wybarwiona – zawierają pigment wewnątrzkomórkowy lub w ścianie komórkowej, czasami inkrustacje[3]. Wiele gatunków trujących[2].

Większość gatunków to grzyby saprotroficzne, ale ostatnio stwierdzono, że niektóre tworzą ektomykoryzę[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi według Index Fungorum[1].

Nazwę polską (zwyczajową) podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były pod takimi nazwami zwyczajowymi jak: delikatka, rumieniak, wieruszka, bedłka, kołpak, rumieniaczek, dzwoniak[4]. Posiada 25 synonimów naukowych[5].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum (pominięto gatunki wątpliwe)[14]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody (bez przypisów)[4] i innych (oznaczone przypisami)[7][13][8].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
  2. 1 2 E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  3. 1 2 Entolomataceae, [w:] Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands, „Flora Agaricina Neerlandica” (1), 1988, s. 1–192.
  4. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 221–240, ISBN 83-89648-09-1.
  5. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
  6. ↑ M. Halama, Entoloma albotomentosum (Agaricales, Basidiomycota), a species new to Poland, „Acta Mycologica”, 46, 2011, s. 129–136 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] (ang.).
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-27].
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 28 stycznia 2025 (pol.).
  9. ↑ Projektowany Turnicki Park Narodowy [online] [dostęp 2018-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-17].
  10. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Entoloma (dzwonkówka) [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-30] (pol.).
  11. ↑ Marcin Stanisław Wilga, Mirosław Wantoch-Rekowski, Nowe stanowisko Entoloma chytrophilum w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy, Pomorze Gdańskie), „Przegląd Przyrodniczy”, 2, XXIV, Klub Przyrodników, 2013, s. 43–48 (pol.).
  12. ↑ J. Nita, M. Stefaniak, Entoloma jahnii, a rare species in Europe, „Acta Mycologica”, 45, 2010, s. 157–162 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] (ang.).
  13. 1 2 Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-16].
  14. ↑ Index Fungorum (wyszukiwarka taksonów) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.