PZL-102 Kos
![]() | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot szkolno-sportowy |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
16 czerwca 1960 |
| Lata produkcji |
1959–1962 |
| Liczba egz. |
8 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 x silnik tłokowy Continental C90-12F |
| Moc |
71 kW |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
8,49 m |
| Długość |
6,97 m |
| Wysokość |
1,89 m |
| Powierzchnia nośna |
11 m² |
| Masa | |
| Własna |
418 kg |
| Startowa |
655 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
193 km/h |
| Prędkość przelotowa |
174 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3,5 m/s |
| Pułap |
3 800 m |
| Zasięg |
640 km |
| Rozbieg |
173 m |
| Dobieg |
120 m |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 1 | |
| Użytkownicy | |
| Polska, Austria, Brazylia, Finlandia, Liban, Południowa Afryka | |
PZL-102 Kos – polski samolot sportowy wybudowany w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego WSK-Okęcie pod koniec lat 50. Z wybudowanych 8 samolotów seryjnych 7 wyeksportowano.
Historia

Pracę nad samolotem rozpoczęto w 1957 roku. Samolot został zaprojektowany w zespole inżyniera Stanisława Lassoty przy współudziale inżynierów: Janusza Drozdowskiego i Ryszarda Orłowskiego. W grudniu tego samego roku rozpoczęto budowę prototypu, który był gotowy w maju 1960 roku. 16 czerwca samolot (SP-PAD) wzbił się po raz pierwszy w powietrze, za sterami maszyny siedział pilot doświadczalny WSK-PZL Mieczysław Miłosz. Podczas pierwszego lotu ujawniła się niewystarczająca stateczność kierunkowa i niewłaściwa sterowność samolotu. Poradzono sobie z tym problemem przedłużając kadłub, obniżając osłonę kabiny i zwiększając powierzchnię usterzenia pionowego. Drugi prototyp (SP-PBC) przeszedł próby fabryczne, następnie uzyskał homologację w Instytucie Lotnictwa w Warszawie. W wersji seryjnej płaty pokryto częściowo płótnem w celu obniżenia masy samolotu. Pomiędzy rokiem 1959 a 1962 wybudowano 8 samolotów, z których siedem wyeksportowano.
Na samolocie tym pilot doświadczalny Antoni Szymański oraz inż. Romuald Gudel dokonali lotu akwizycyjno-reklamowego po Europie Zachodniej.
Konstrukcja
PZL-102 był dwumiejscowym samolotem sportowym i turystycznym o konstrukcji metalowej. W odmianie przeznaczonej do treningu pilotów, fotele miały zagłębienia na spadochrony i drążki sterownicze zamiast wolantów, które zamontowano w odmianie turystyczno sportowej. W odmianie seryjnej samolot napędzany był chłodzonym powietrzem, czterocylindrowym silnikiem tłokowym Continental C90-12F. Zbiornik paliwa miał pojemność 75 dm³ i umieszczony był w kadłubie. Podwozie klasyczne, stałe z kółkiem ogonowym.
Bibliografia
- Samolot sportowy PZL-102 Kos, "Skrzydlata Polska", nr 4 (1985), s. 10, ISSN 0137-866x.
- Antoni Szymański, Całe życie za sterami, Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1988, ISBN 83-11-07499-2, OCLC 169942198.
