Theta

Theta
Θ θ
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

Θ, ϴ

Minuskuła

θ, ϑ

Podstawowy alfabet

grecki

Wartość liczbowa

9

Pochodzenie
Oparty na grafemie

Tet (𐤈)

Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Theta (thita, θῆτα, pisana Θθ lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną „t” (czyli „th”). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Użycie jako symbolu

Θ

θ

  • W biologii molekularnej sposób replikacji kolistej cząsteczki DNA. W miejscu origin następuje rozplecenie podwójnej helisy i powstają dwie pary widełek replikacyjnych wędrujących w przeciwnych kierunkach. Około połowy procesu cząsteczka przybiera kształt θ (stąd nazwa).
  • Theta – w brydżu, konwencja licytacyjna, część systemu Precision.
  • Fale theta – rodzaj fal mózgowych
  • θ – mezon

ϑ

  • W fizyce stosowane czasami jako oznaczenie temperatury (gdy litera "T" jest już w użyciu).

Użycie w alfabecie łacińskim

W zmodyfikowanym alfabecie łacińskim theta zaczęła się pojawiać w sugerowanym przez Jana Kochanowskiego zapisie, dla języka średniopolskiego[2] do oznaczenia dźwięku dz od wieku XVI do XVIII[3]. W języku średniopolskim zaczęły się także pojawiać litery θ ze znakami diakrytycznymi, takie jak akut i kropka, które wyglądały następująco θ´ θ˙, oznaczały dźwięk i , poniżej są wymienione ich fonetyczne części:

  • θ´ – [dʑ]
  • θ˙ – [ʤ]

Theta oznacza też w IPA spółgłoskę szczelinową międzyzębową bezdźwięczną [θ].

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

ZnakUnicodeKod HTMLNazwa unikodowaNazwa polska
Θ U+0398Θ lub Θ lub Θ GREEK CAPITAL LETTER THETAwielka litera grecka theta
θ U+03B8θ lub θ lub θ GREEK SMALL LETTER THETAmała litera grecka theta
ϑ U+03D1ϑ lub ϑ lub ϑ GREEK THETA SYMBOLgrecki znak theta ϑ

W LaTeX-u używa się znacznika:

ZnakLaTeX
\Theta
\theta
\vartheta

Zobacz też

Przypisy

  1. Ronald L Graham, Donald Ervin Knuth, Oren Patashnik: Matematyka konkretna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 489. ISBN 83-01-13906-4.
  2. Petra Černe Oven, Typografia. Skąd się wzięły znaki diakrytyczne?, 2+3D, 7 listopada 2012 [dostęp 2021-03-01] [zarchiwizowane 2021-04-23].
  3. średniopolski – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2021-04-21] (pol.).