13 Gwardyjska Dywizja Strzelecka

13 Gwardyjska Dywizja Strzelecka

13-я гвардейская стрелковая дивизия

Żołnierze 13 GwDS, 1942
Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	19 stycznia 1942
Rozformowanie	1989
Nazwa wyróżniająca	Połtawska
Tradycje
Rodowód	87 Dywizja Strzelecka
Dowódcy
Pierwszy	Aleksandr Rodimcew
Działania zbrojne
Front wschodni (II wojna światowa) operacja charkowska bitwa stalingradzka bitwa na łuku kurskim bitwa o Dniepr operacja wiślańsko-odrzańska operacja łużycka Stłumienie powstania węgierskiego
Organizacja
Formacja	Armia Czerwona, Armia Radziecka
Rodzaj wojsk	piechota, wojska zmechanizowane
Podległość	62 Armia → 5 Gwardyjska Armia
Odznaczenia

13 Połtawska Gwardyjska Dywizja Strzelecka odznaczona Orderem Lenina, dwukrotnie Orderem Czerwonego Sztandaru, Orderem Suworowa i Kutuzowa (ros. 13-я гвардейская стрелковая Полтавская ордена Ленина дважды Краснознамённая орденов Суворова и Кутузова дивизия) – związek taktyczny (dywizja) Armii Czerwonej i Armii Radzieckiej.

Utworzona w styczniu 1942 roku na bazie 87 Dywizji Strzeleckiej (drugiego formowania) pod dowództwem bohatera wojny hiszpańskiej gen.-mjra Aleksandra Rodimcewa. Dywizja poniosła ciężkie straty w drugiej bitwie o Charków. Odbudowana jednostka w ramach 62 Armii w połowie września przystąpiła do bitwy stalingradzkiej, w której wyróżniła się podczas kilkumiesięcznych walk miejskich w centrum miasta i pod Kurhanem Mamaja. Po zakończeniu bitwy na początku lutego dywizja została wycofana w celu reorganizacji i w lipcu 1943 roku dołączyła do 5 Gwardyjskiej Armii, z którą spędziła resztę wojny. Dywizja brała udział w bitwie pod Kurskiem i późniejszej ofensywie przez Ukrainę, gdzie pod dowództwem gen. Gleba Bakłanowa zdobyła Połtawę, za co otrzymała miano dywizji Połtawskiej. Następnie przeszła przez Polskę w ramach operacji wiślańsko-odrzańskiej i zdobyła Drezno w ostatnich dniach wojny.

Po zakończeniu wojny dywizja została zreorganizowana jako 13 Gwardyjska Dywizja Zmechanizowana. Weszła w skład sowieckich sił okupacyjnych w Austrii i służyła tam aż do wycofania sił radzieckich z tego kraju w 1955 roku. Następnie została rozwiązana i włączona do 39 Dywizji Zmechanizowanej, którą przemianowano na 39 Gwardyjską Dywizję Zmechanizowaną w celu kontynuowania tradycji 13 Gwardyjskiej Dywizji. Jednostka brała udział w stłumieniu powstania na Węgrzech w 1956 roku i stacjonowała tam przez resztę zimnej wojny. W 1957 roku przekształcono ją na 21 Gwardyjską Dywizję Pancerną, a w 1965 roku przywrócono jej wojenny numer jako 13 Gwardyjska Dywizja Pancerna. Po przemianach politycznych 1989 roku dywizja została wycofana na Krym i tam rozwiązana w ramach redukcji wojsk sowieckich.

• 13-я гвардейская стрелковая дивизия [online], Справочник на сайте клуба «Память» Воронежского госуниверситета  (ros.).
• 13-я гвардейская стрелковая дивизия [online]  (ros.).
• 13-я гвардейская стрелковая дивизия [online], Память народа  (ros.).
• Robert Poirier, Albert Conner: Red Army order of battle in the Great Patriotic War. 1985. (ang.). Brak numerów stron w książce