Karłosuseł
| Xerospermophilus | |||
| C.H. Merriam, 1892[1] | |||
 Karłosuseł okrągłoogonowy (X. tereticaudus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
karłosuseł | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Spermophilus mohavensis C.H. Merriam, 1889 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Karłosuseł[2] (Xerospermophilus) – rodzaj ssaków z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na pustynnych i stepowych terenach w Kalifornii oraz Meksyku[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 185–278 mm, długość ogona 55–112 mm; masa ciała 70–300 g[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1892 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam w artykule zatytułowanym Rozmieszczenie geograficzne życia w Ameryce Północnej ze szczególnym uwzględnieniem ssaków, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the Biological Society of Washington”[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) karłosuseł okrągłoogonowy (X. tereticaudus).
Etymologia
Xerospermophilus: gr. ξηρος xēros ‘suchy’; rodzaj Spermophilus F. Cuvier, 1825 (suseł)[7].
Podział systematyczny
Na podstawie badań filogenetycznych (2009) z rodzaju Spermophilus[5] wydzielono nowy rodzaj Xerospermophilus[8] i zgrupowano w nim cztery gatunki[9][6][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[10] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) |
Xerospermophilus mohavensis | (C.H. Merriam, 1889) | karłosuseł pustynny | gatunek monotypowy | endemit Stanów Zjednoczonych: północno-zachodnia pustynia Mohave i Owens Valley; zakres wysokości: 610–1800 m n.p.m. | DC: 21–23 cm DO: 5,7–7,2 cm MC: 70–300 g |
NT |
 |
Xerospermophilus tereticaudus | (S.F. Baird, 1858) | karłosuseł okrągłoogonowy | 2 podgatunki | ;południowe Stany Zjednoczone (południowa Nevada, południowa Kalifornia oraz zachodnia i południowa Arizona) i Meksyk (północna Kalifornia Dolna, Sonora i skrajnie północno-zachodnia Sinaloa) | DC: 20–28 cm DO: 6–11,2 cm MC: 110–170 g |
LC |
 |
Xerospermophilus spilosoma | (E.T. Bennett, 1833) | karłosuseł nakrapiany | 13 podgatunków | Stany Zjednoczone (na południe od południowo-wschodniego Wyomingu i południowej Dakoty Południowej) do Meksyku (na południe do Jalisco i Guanajuato); zakres wysokości: do 2100 m n.p.m. | DC: 18,5–25 cm DO: 5,5–9,2 cm MC: 100–200 g |
LC |
 |
Xerospermophilus perotensis | (C.H. Merriam, 1893) | karłosuseł znakowany | gatunek monotypowy | endemit Meksyku: północno-wschodnie Puebla oraz skrajnie zachodni Veracruz; zakres wysokości: 2000–2700 m n.p.m. | DC: 24–26 cm DO: 5,7–7,8 cm MC: brak danych |
EN |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, EN – gatunek zagrożony.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- 1 2 C.H. Merriam. The geographic distribution of life in North America with special reference to the Mammalia. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 7, s. 27, 1892. (ang.).
- 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 213, 214. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 618. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 809–810. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- 1 2 D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subgenus Xerospermophilus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].
- 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 396. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 710, 1904. (ang.).
- ↑ K.M. Helgen, F.R. Cole, L. Helgen & D.E. Wilson. Generic revision in the Holarctic ground squirrel genus Spermophilus. „Journal of Mammalogy”. 90 (2), s. 294–296, 2009. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-29]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Xerospermophilus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-29]. (ang.).