Koszary w Wojciechowicach
 Były kościół garnizonowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
koszary |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
Koszary w Wojciechowicach – kompleks koszarowy znajdujący się na terenie Wojciechowic (Ostrołęki).
Charakterystyka
Kompleks koszarowy w Wojciechowicach wybudowany został w latach 1886–1900 jako Obóz Niżegorodzki[1]. Koszary obejmowały rejon dzisiejszych (2019) ulic w Ostrołęce: Wojska Polskiego – 5 pułku ułanów – Pięknej – Partyzantów – Koszarowej – Czwartaków. Dominowała w nich zabudowa murowana, choć część budynków była drewniana, a kilka z nich to obiekty drewniane z murowanymi klatkami schodowymi. Szacowano, że kompleks mógł pomieścić około 1500 ludzi i 888 koni[2]. Jego południowo-zachodnią część zajmował 22 Niżegorodzki pułk piechoty, część południowo-wschodnią 6 Głuchowski pułk dragonów, a północną – 10 batalion saperów[3][4].
Kompleks w Wojciechowicach w przededniu I wojny światowej posiadał 21 budynków murowanych, w tym: 8 koszarowych, 7 mieszkalnych, pralnię, lecznicę dla koni i magazyn. Wyposażony był w instalacje kanalizacyjne i grzewcze, oświetlenie zapewniały lampy naftowe. W kompleksie znajdowały się dwie cerkwie, jedna wyświęcona w 1904[a], a druga, wybudowana w czasach carskich w 1890, w czasie wojny służyła jako lazaret, a po odzyskaniu niepodległości jako kościół parafialny św. Wojciecha Biskupa[b][6].
W okresie I wojny światowej, od listopada 1916 do lipca 1917, stacjonował w Wojciechowicach1 pułk ułanów Legionów Polskich[3].
Po wojnie polsko-bolszewickiej kompleks przejęło Wojsko Polskie, a pierwotne przeznaczenie wielu obiektów uległo zmianie. Budynek dowództwa rosyjskiej dywizji został adaptowany na kasyno podoficerskie, obszerny budynek mieszkalny zajęły: dowództwo pułku, kasyno oficerskie, a część przeznaczono na mieszkania kadry. Drewniane baraki stały się koszarowcami i magazynami, murowane budynki po rosyjskiej kawalerii i piechocie dostosowano do potrzeb szwadronów liniowych[7].
26 maja 1921 do zabudowań po południowej stronie szosy wprowadził się 5 pułk Ułanów Zasławskich, a po stronie północnej zakwaterowały się baterie 12 dywizjonu artylerii konnej. Po rozformowaniu 12 dak, w 1937 jego miejsce zajął 1 szwadron pionierów oraz 3 bateria 14 dywizjonu artylerii konnej (była 2/12 dak)[8]. Stacjonowało tu także dowództwo XII Brygady Kawalerii i komenda placu. Willa dowódcy pułku i część mieszkań kadry mieściła się poza obrębem koszar[7].
Po II wojnie światowej koszary początkowo pozostawały w użytkowaniu wojska. W 1950 cały kompleks przekazano Centralnemu Zarządowi Przemysłu Papierniczego i wybudowano na nim Fabrykę Celulozy i Papieru[5].
Do dziś (2019) najlepiej zachowała się część północna kompleksu (ul. Fabryczna). Po stronie południowej (ul. Wojska Polskiego) stoi były kościół garnizonowy oraz budynek dowództwa pułku i kasyna. W tym ostatnim znajduje się poczta, urząd miar i mieszkania. Przy ulicy Pułaskiego zachował się też mniejszy koszarowiec byłej szkoły podoficerskiej 5 puł. i plutonów: łączności i trębaczy, oraz budynek plutonu gospodarczego, łaźnia i inne mniejsze[5]. Zagrożony całkowitym zniszczeniem jest jedyny zachowany budynek drewniano-ceglany – dawne mieszkania podoficerskie[9].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Radulski 2020 ↓, s. 190.
- ↑ Kucharski i Tym 2019 ↓, s. 29–30.
- 1 2 Kucharski i Tym 2019 ↓, s. 29.
- ↑ Radulski 2020 ↓, s. 191.
- 1 2 3 Kucharski i Tym 2019 ↓, s. 31.
- ↑ Radulski 2020 ↓, s. 192.
- 1 2 Radulski 2020 ↓, s. 193.
- ↑ Kucharski i Tym 2019 ↓, s. 30–31.
- ↑ Kucharski i Tym 2019 ↓, s. 34.
Bibliografia
- Szymon Kucharski, Juliusz Tym: 5 pułk ułanów. T. 16. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2019, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. Odznaki kawalerii. ISBN 978-83-8164-151-7.
- Łukasz Radulski. Koszary i infrastruktura szkoleniowa Podlaskiej Brygady Kawalerii 1937–1939. „Studia Podlaskie”. 28, s. 163-209, 2020. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. DOI: 10.15290/sp.2020.28.07. ISSN 0867-1370. [dostęp 2024-11-30]. (pol.).