Marynarka Wojenna Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
![]() | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1918 |
| Data likwidacji |
14 lutego 1992 |
| Proporzec |
|
| Liczebność |
467 000 ludzi (1984) |
| Najwyższe dowództwa | |
| Cywilne |
Ludowy Komisariat Marynarki Wojennej ZSRR → Ministerstwo Obrony ZSRR |
.jpg)
Marynarka Wojenna Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ros. Военно-морской флот СССР) do 1937 roku Siły Morskie Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej ZSRR (ros. Морские силы Рабоче-Крестьянской Красной Армии СССР) lub Marynarka Wojenna Sił RKKA ZSRR (ros. Военно-Морские Силы РККА СССР) – jeden z rodzajów Sił Zbrojnych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Historia
Flota Czerwona
Poprzednikiem Marynarki Wojennej ZSRR była Flota Czerwona, powstała po rewolucji październikowej na skutek przejęcia większości okrętów Marynarki Wojennej Rosji przez nowe władze bolszewickie, które w toku wojny domowej objęły ostatecznie władzę w Rosji. Marynarze, zwłaszcza Floty Bałtyckiej, aktywnie wspierali dojście bolszewików do władzy, czego symbolicznym wyrazem stał się udział krążownika „Aurora” w wybuchu rewolucji w Piotrogrodzie. Utworzona została następnie Robotniczo-Chłopska Flota Czerwona (Rabocze-kriestjanskj Krasnyj Fłot, RKKF), podlegająca bezpośrednio Ludowemu Komisarzowi ds. wojskowych i morskich, obok Armii Czerwonej (RKKA)[1]. W marcu 1924 roku marynarka wojenna została podporządkowana Armii Czerwonej (RKKA), jako Siły Morskie Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej (Wojenno-morskije siły RKKA)[1]. Od lipca 1926 roku funkcje dowództwa marynarki pełnił II (morski) oddział sztabu RKKA[1].
Marynarka Wojenna ZSRR
Powstała na mocy Postanowienia Centralnego Komitetu Wykonawczego i Rady Komisarzy Ludowych z 30 grudnia 1937, powołującego ogólnozwiązkowy Ludowy Komisariat Marynarki Wojennej ZSRR. Przekazano mu wojskowe siły morskie Armii Czerwonej, dotychczas pozostające w podporządkowaniu Ludowemu Komisariatowi Obrony[2]. Początkowo stosowano wobec niej zamiennie nazwę Robotniczo-Chłopska Marynarka Wojenna[3].
Istniała do rozpadu ZSRR w grudniu 1991. Jej struktury zostały w dużym stopniu przejęte przez siły zbrojne państw – byłych republik radzieckich, tworząc m.in. Marynarkę Wojenną Federacji Rosyjskiej i Marynarkę Wojenną Ukrainy[4].
Insygnia
Proporce
Proporzec i flaga fortyfikacji obrony wybrzeża (1924–1932)
Proporzec i flaga fortyfikacji obrony wybrzeża (1932-1950)
Proporzec i flaga fortyfikacji marynarki wojennej (1950-1992)
Bandera wojenna w latach 1924-1935
Bandera wojenna w latach 1935-1950
Bandera wojenna w latach 1950-1991
Honorowa bandera z czerwonym sztandarem (1926-1935)
Honorowa bandera z czerwonym sztandarem (1935-1950)
Bandera z czerwonym sztandarem (1950-1992)
Bandera jednostek gwardii (1942-1950)
Bandera jednostek gwardii (1950-1992)
Bandera jednostek gwardii z czerwonym sztandarem (1942-1950)
Bandera jednostek gwardii z czerwonym sztandarem (1950-1992)
Bandery jednostek pomocniczych
Bandera jednostek pomocniczych, jeśli dowódca był oficerem marynarki wojennej (1924-1935)
Bandera jednostek pomocniczych, jeśli dowódca nie był oficerem marynarki (1924-1935)
Bandera jednostek szkolnych (1925-1940)
Bandera jednostek pomocniczych (1935-1950)
Bandera jednostek pomoczniczych (1950-1992)
Bandera jednostek nawodnych należących do fortów morskich, jeśli dowodził nimi oficer marynarki wojennej (1924-1935)
Bandera jednostek nawodnych należących do fortów morskich, jeśli nie dowodził nimi oficer marynarki wojennej (1924-1935)
Bandera jednostek hydrograficznych i latarniowców dowodzonych przez oficerów marynarki wojennej (1924-1935)
Bandera jednostek hydrograficznych i latarniowców, jeśli nie dowodził nimi oficer marynarki wojennej (1924-1935)
Bandera jednostek używanych do prac podwodnych
Bandera jednostek ratowniczych (1943-1950)
Bandera jednostek ratowniczych (1950-1992)
Bandera okrętów hydrograficznych i latarniowców (1935-1950)
Bandera okrętów hydrograficznych i latarniowców (1950-1992)
Bandery jednostek straży granicznej i ministerstwa spraw wewnętrznych
Dowództwo
Marynarką Wojenną ZSRR dowodził minister Marynarki Wojennej (ludowy komisarz), następnie naczelny dowódca (głównodowodzący), będący zastępcą ministra obrony ZSRR
- Piotr Smirnow – 1938 (ludowy komisarz Marynarki Wojennej ZSRR);
- Piotr Smirnow-Swietłowski – 1938 (p.o. ludowego komisarza Marynarki Wojennej ZSRR);
- komandarm 1 rangi Michaił Frinowski – 8 września 1938 – 6 kwietnia 1939 (ludowy komisarz Marynarki Wojennej ZSRR)[5];
- admirał floty Nikołaj Kuzniecow (admirał) – 1939 – 1947 (ludowy komisarz Marynarki Wojennej ZSRR)[6];
- admirał Iwan Jumaszew – 1947 – 1951;
- wiceadmirał Nikołaj Kuzniecow – 1951 – 1956[6];
- admirał/admirał floty/admirał floty Związku Radzieckiego Siergiej Gorszkow – 1956 – 1985;
- admirał floty Władimir Czernawin – 1985–1991.
Siedziba dowódcy Marynarki Wojennej mieściła się w Moskwie.
Podporządkowany mu był Główny Sztab Marynarki Wojennej i Zarządy Marynarki Wojennej.
I zastępca dowódcy Marynarki Wojennej ds. ogólnych:
- admirał Siergiej Gorszkow – do 1956;
- admirał Arsienij Gołowko – 1956-1962;
- admirał Witalij Fokin – 1962–1964;
- admirał/admirał floty Władimir Kasatonow – 1964-1974;
- admirał/admirał floty Nikołaj Smirnow – 1974-1988;
- admirał/admirał floty Iwan Kapitaniec – 1988–1991.
Szef Sztabu Głównego Marynarki Wojennej – I zastępca dowódcy Marynarki Wojennej
- admirał Witalij Fokin – 1953-1958;
- admirał Fiodor Zozulia – 1958–1964;
- admirał/admirał floty Nikołaj Siergiejew – 1964-1977;
- admirał floty Gieorgij Jegorow – 1977–1981;
- admirał/admirał floty Władimir Czernawin – 1981–1985;
- admirał/admirał floty Konstantin Makarow – 1985–1991.
Szef Zarządu Wyszkolenia Bojowego – zastępca dowódcy Marynarki Wojennej
- admirał Lew Władimirski – 1952-1955;
- admirał Wasilij Płatonow – 1955–1956;
- admirał Gordiej Lewczenko – 1956-1958;
- wiceadmirał Władimir Iwanow – 1958-1966;
- wiceadmirał/admirał Gieorgij Jegorow – 1966-1972;
- admirał Grigorij Bondarienko – 1973-1988;
- wiceadmirał Władimir Kuźmin – 1988–1991.
Dowódca Lotnictwa Marynarki Wojennej
- generał porucznik/pułkownik lotnictwa Jewgienij Prieobrażeński – 1950-1962;
- generał porucznik/pułkownik/marszałek lotnictwa Iwan Borzow – 1962-1974;
- generał porucznik/pułkownik lotnictwa Aleksandr Mironienko – 1974–1982;
- generał pułkownik lotnictwa Gieorgij Kuzniecow – 1982–1988;
- generał pułkownik lotnictwa Władimir Potapow – 1988–1991.
Przypisy
- 1 2 3 Aleksiej Skworcow: Kriejsier «Awrora» i jejo «sisterszypy» «Diana» i «Pałłada». «Fłag podniat′!». Moskwa: Jauza / Eksmo / Gangut, 2016, s. 232. ISBN 978-5-699-88643-2. (ros.).
- ↑ ПРИКАЗ НАРОДНОГО КОМИССАРА ОБОРОНЫ СОЮЗА ССР С объявлением постановления ЦИК и СНК СССР «Об образовании народного комиссариата военно-морского флота СССР». [dostęp 2016-05-14]. (ros.).
- ↑ Rozporządzenie Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 3 stycznia 1939.
- ↑ Władimir Kuzin, Władisław Nikolski, Военно-Морской флот СССР 1945–1991. Petersburg 1996, Wydawnictwo Istoriczeskoje Morskoje Obszczestwo, UDK 623.823.1. Stron 653.
- ↑ N. Pietrow, K. Skorkin: Кто руководил НКВД. 1934-1941.
- 1 2 B. Potyrała, W. Szlufik: Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940–1991. Częstochowa: Wyd. WSP, 2001. ISBN 83-7098-662-5.




