Nashorn

8,8cm PaK 43/1 L/71 auf Gsw III/IV (Sf)
SdKfz 164 „Nashorn – Hornisse”

Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Producent	Deutsche-Eisenwerke
Typ pojazdu	niszczyciel czołgów
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	5 (dowódca, celowniczy, dwóch ładowniczych, kierowca)
Historia
Prototypy	1942
Produkcja	luty 1943 – marzec 1945
Egzemplarze	494
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, 12-cylindrowy Maybach HL120 TRM o mocy 300 KM (221 kW) przy 3000 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	470 l
Pancerz	spawany z płyt walcowanych, grubość: 10–30 mm
Długość	8,44 m
Szerokość	2,86 m
Wysokość	2,65 m
Prześwit	0,40 m
Masa	24 000 kg (bojowa)
Nacisk jedn.	0,85 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	42 km/h (po drodze) 20–24 km/h (w terenie)
Zasięg pojazdu	260 km (na drodze) 130 km (w terenie)
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,00 m
Rowy (szer.)	2,30 m
Ściany (wys.)	0,60 m
Kąt podjazdu	30°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armata przeciwpancerna 8,8 cm Pak 43 L/71 kal. 88 mm (zapas amunicji – 18 szt.) 1 karabin maszynowy MG 34 (zapas amunicji – 600 szt.)
Użytkownicy
Niemcy

Nashorn (niem. „nosorożec”) – niemiecki niszczyciel czołgów z okresu II wojny światowej (wczesne wersje tego pojazdu znane były także jako Hornisse – „szerszeń”). Powstał w 1942 roku i miał stanowić jedynie tymczasowe rozwiązanie do momentu wejścia do służby projektowanych wtedy innych konstrukcji, ale pomimo słabego opancerzenia i dość wysokiej sylwetki pozostał w użyciu do końca wojny.

Po rozpoczęciu operacji Barbarossa i po pojawieniu się w większej liczbie radzieckich czołgów T-34 i KW-1, już pod koniec 1941 roku niemieckie wojska zaczęły odczuwać brak mobilnej i skutecznej broni przeciwpancernej – holowane działa przeciwpancerne były zbyt mało mobilne, a istniejące niszczyciele czołgów typu Panzerjäger I nie były wystarczająco silnie uzbrojone.

W lutym 1942 roku zakłady zbrojeniowe Alkett opracowały podwozie na nowy niszczyciel czołgów Geschützwagen III/IV wykorzystujący części z czołgów PzKpfw III i PzKpfw IV, który postanowiono uzbroić w armatę przeciwpancerną 8,8 cm Panzerabwehrkanone (PaK) 43 L/71 – odmianę słynnej niemieckiej „osiemdziesiątki ósemki”. Wybór uzbrojenia wymusił jednak pewne zmiany w konstrukcji podwozia – przedłużono je, a silnik został przeniesiony z tyłu na środek pojazdu. Sama armata była na tyle ciężka, że w celu zmniejszenia masy nowej konstrukcji opancerzenie zostało zredukowane do absolutnego minimum.

Nowy pojazd został pokazany Adolfowi Hitlerowi w październiku 1942 i po jego akceptacji wszedł do produkcji na początku 1943. Pełna, oficjalna nazwa brzmiała 8.8cm PaK43 (L/71) auf Geschützwagen III/IV (Sd. Kfz. 164), ale ogólnie znany był jako Panzerjäger Hornisse.

Pod koniec 1943 lub na początku 1944 powstał nowy model „Szerszenia” uzbrojony w zmodernizowane działo 8.8cm PaK43/1 (L/71). W tej wersji zmodyfikowano także nieco opancerzenie z przodu pojazdu. Różnice pomiędzy nowym a starym modelem były jednak minimalne, praktycznie można je było tylko odróżnić po działach. Ta wersja otrzymała nazwę Nashorn.

Łącznie wyprodukowano 494 pojazdy w obu wersjach, większość z nich została wyprodukowana w 1943.

Szerszenie/Nosorożce stanowiły uzbrojenie oddziałów ciężkich niszczycieli czołgów (schwere Panzerjäger Abteilungen). Każdy oddział wyposażony był w 30 pojazdów tego typu, łącznie powstało sześć tego typu formacji – schwere Panzerjäger Abteilung 560, 655, 525, 93, 519 i 88. Jednostki wyposażone w Nashorny walczyły do końca wojny na wszystkich frontach.

Ich debiut bojowy przypadł w czasie bitwy na łuku kurskim, gdzie spisały się bardzo dobrze. Znakomite, dalekonośne i skuteczne działo, pozwalające na zniszczenie przeciwnika na znacznej odległości, skutecznie niwelowało słabe strony tego pojazdu, jakimi było cienkie opancerzenie i dość wysoki profil. Pojazdy tego typu znakomicie nadawały się do prowadzenia walki na płaskich, otwartych terenach, jakimi były stepy południowej Rosji. Niepotwierdzonym rekordem jest zniszczenie przez Nashorna sowieckiego czołgu z odległości 4600 m.

• Janusz Ledwoch, 1997, Niemieckie wozy bojowe 1933–1945, Warszawa, Militaria, ISBN 83-86209-57-7.

• Panzerwaffe
• OnWar. onwar.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-26)].