1 W12 Maszyna

1W12 Maszyna

Wóz dowodzenia artylerią samobieżną
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Zakład Budowy Maszyn w Permie
Typ pojazdu	transporter opancerzony
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	6
Historia
Prototypy	1972
Produkcja	od 1972
Dane techniczne
Silnik	V 8 turbodoładowany, silnik wysokoprężny JMZ-238BN o mocy 300 KM
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	450 l
Pancerz	3–14 mm
Długość	7210 mm
Szerokość	2850 mm
Wysokość	2025 mm
Prześwit	0,4 m
Masa	ok. 14 000 kg
Moc jedn.	20,16 KM/t
Nacisk jedn.	0,46 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	61,5 km/h w wodzie:5,0 km/h
Zasięg pojazdu	ok. 500 km
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	pływający
Rowy (szer.)	2,41 m
Ściany (wys.)	0,61 m
Kąt podjazdu	35°
Przechył boczny	25°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Karabin maszynowy PKM, zapas amunicji 1250 szt. lub NSW kalibru 12,7 mm
Użytkownicy
m.in.  Polska

1W12 Maszyna (ros.Машина 1В12) – system pojazdów automatycznego kierowania ogniem artylerii samobieżnej w skład którego wchodzą cztery artyleryjskie wozy kierowania^[1].

Wozy systemu kierowania ogniem artylerii 1W12 Maszyna pełnią rolę mobilnych stanowisk dowodzenia, współdziałają z jednostkami piechoty zmotoryzowanej i czołgów zapewniając rozpoznanie i kierowanie ogniem artylerii^[2]. System 1W12 Maszyna, obejmuje wozy kierowania artylerią: 1W13, 1W14, 1W15 i 1W16, o różnych modyfikacjach i różniących się wyposażeniem^[3]. Pojazdy zapewniają kierowanie ogniem artylerii, o każdej porze roku i dnia w każdych warunkach pogodowych, w temperaturze od - 40 °C do + 45 °C, przy wilgotności względnej 98%, zawartości pyłu w powietrzu do 2 g/m3, i w warunkach górskich do wysokości 3000 m n.p.m.^[4].

Pojazdy zostały zbudowane na bazie pływającego i opancerzonego podwozia uniwersalnego transportera MT-LBu, które jest konstrukcją spawaną ze stalowych płyt pancernych. Kadłub jest całkowicie szczelny i chroni załogę pojazdu przed pociskami karabinowymi 7,62 mm, odłamkami i radioaktywnym pyłem. Silnik jest zainstalowany w środku kadłuba, który jest podzielony na pomieszczenie sprzętowe i przedział sterowniczy. W kabinie sterowniczej zamontowane są dwa rzędy siedzeń. Pierwszy rząd przeznaczony jest dla kierowcy, radiotelegrafisty i dowódcy załogi wozu, drugi rząd jest zapasowy. W pomieszczeniu sprzętowym znajdują się dwa siedzenia ze składanymi stolikami^[4].

Urządzenia obserwacyjne znajdują się w małej wieży na kadłubie, są chronione przez pancerne obudowy i szkło pancerne. Wieża obraca się na obrotniku, który jest zamocowany na górnej części kadłuba. Mechanizm obrotu wieży ma tryb ręczny i automatyczny zasilany silnikiem elektrycznym^[4].

Zainstalowano generator prądu z autonomiczną jednostkę napędową o mocy 30 koni mechanicznych, który dostarcza energię elektryczną do zasilania specjalistycznego wyposażenia umieszczonego w pojeździe, bez uruchamiania silnika głównego na postoju. Aby ułatwić jego obsługę, zmieniono położenie włazów serwisowych kadłuba^[1].

Karabin maszynowy PKM kalibru 7,62 mm używany jako główne uzbrojenie. Karabin jest transportowany wewnątrz pojazdu, a podczas strzelania montowany w specjalnym opancerzonym uchwycie, który znajduje się na dachu wieży. Przewożony ładunek amunicji wynosi 1250 nabojów. Dodatkowo możliwe jest prowadzenie ognia z broni osobistej załogi poprzez specjalne otwory strzelnicze w kadłubie^[4].

Biorąc pod uwagę doświadczenia wojny w Afganistanie, w niektórych pojazdach wzmocniono uzbrojenie: karabin maszynowy PKM kalibru 7,62 mm, zastąpiono wielkokalibrowym NSW kalibru 12,7 mm, który umożliwiał ostrzeliwanie zarówno celów naziemnych, jak i powietrznych^[1].

1W13 Maszyna

Pojazd przeznaczony jest do kierowania ogniem baterii armat (wysunięte stanowisko dowodzenia)^[7]. Zapewnia:

• określenie współrzędnych stanowiska strzeleckiego;
• orientację dział w kierunku ostrzału;
• automatyczny odbiór danych z komputera wozu dowodzenia dowódcy baterii armat do prowadzenia ognia i nastaw urządzeń celowniczych armat za pośrednictwem kanałów komunikacji przewodowej i radiowej;
• utrzymywanie łączności z dowódcą dywizjonu, baterii i dowódcą działa.

Załoga składa się ze oficera, dowódcy drużyny (operatora - geodety topograficznego), radiotelegrafisty, operatora sprzętu pokładowego i mechanika - kierowcy^[4].

1W14 Maszyna

Stanowisko dowodzenia i obserwacji dowódcy baterii armat, przeznaczone do rozpoznania i kierowania ogniem baterii w ścisłej współpracy z jednostkami piechoty zmotoryzowanej i czołgów podczas walki. Zapewnia realizację zadań z zakresu:

• rozpoznania położenia jednostek wroga i terenu;

• określanie współrzędnych celów;
• poprawki prowadzenia ognia;
• utrzymywanie łączności z dowództwem, wspieranych jednostek.

Załoga składa się z oficera, dowódcy drużyny (geodety topograficznego), radiotelegrafisty, operatora dalmierza, operatora urządzeń zwiadu elektronicznego i mechanika- kierowcy^[4].

1W15 Maszyna

Stanowisko dowodzenia i obserwacji dywizjonu armat, (wysunięte stanowisko dowodzenia), jest przeznaczone do prowadzenia rozpoznania i kierowania ogniem artylerii na szczeblu dywizjonu. Współdziała w bezpośrednim kontakcie z jednostkami oddziałów zmotoryzowanych i czołgów podczas walki. Maszyna zapewnia realizację tych samych zadań, co pojazd dowódcy baterii^[4].

1W16 Maszyna

Wóz dowodzenia dowódcy dywizjonu, realizuje następujące zadania:

• obliczanie danych do prowadzenia ognia, określania metod strzelania do celu i automatycznego ich przenoszenia na stanowiska strzeleckie;
• przetwarzanie wyników odniesień topograficznych i geodezyjnych;
• pomiar naziemnych danych meteorologicznych;
• utrzymywanie łączności ze sztabem pułku, oraz z dowódcami poszczególnych dywizjonów w wozach artyleryjskiego rozpoznania i dowodzenia^[4].

Na wyposażeniu Wojska Polskiego po wprowadzeniu na uzbrojenie armatohaubicy 2S1 Goździk w latach 80. XX wieku, były używane wozy automatycznego systemu dowodzenia artylerią 1W12 Maszyna^[8].

• A.W. Karpenko. "Broń Rosji". Nowoczesne działa artyleryjskie samobieżne. Sankt Petersburg: "Bastion", 2009.