PWS-6

PWS-6
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Podlaska Wytwórnia Samolotów
Typ	samolot towarzyszący
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji drewnianej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	2 (pilot, obserwator)
	Historia
Data oblotu	1930
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Škoda-Wright Whirlwind J5
Moc	220 KM (162 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	9,60 m
Długość	6,98 m
Wysokość	2,95 m
Powierzchnia nośna	25,00 m²
	Masa
Własna	800 kg
Startowa	1 175 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	186 km/h
Prędkość wznoszenia	5,85 m/s
Pułap	4 530 m
Zasięg	640 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	nie zamontowano
	Użytkownicy
	Polska

PWS-6 – polski samolot towarzyszący. Opracowany i zbudowany w 1930 roku w Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej.

Historia

Pod koniec 1929 roku inżynierowie Aleksander Grzędzielski i August Bobek-Zdaniewski z Podlaskiej Wytwórni Samolotów rozpoczęli projektowanie udoskonalonej wersji samolotu PWS-5t2. Układ nowej konstrukcji oparli na doświadczeniach uzyskanych przy samolotach PWS-5 i PWS-12. Projekt został ukończony na początku 1930 roku, otrzymał on nazwę PWS-6. Na polecenie dyrektora wytwórni rozpoczęto budowę prototypu, który ukończono jesienią 1930 roku.

Prototyp samolotu PWS-6 był samolotem dwupłatowym o konstrukcji drewnianej. W odróżnieniu od samolotu PWS-5t2 miał grubszy kadłub i zaokrąglone końce płatów i usterzenia. Samolot ten jako pierwszy w Polsce posiadał skrzela (sloty) i to automatyczne. Podczas lotu skrzela szczelnie przylegały do płata nie wystając poza jego obrys. Przy zwiększeniu kąta natarcia płata (zadzieranie przodu kadłuba do góry), co ma miejsce w trakcie lądowania, wyssane skrzela otwierały się samoistnie przeciwdziałając przepadnięciu.

Pod koniec 1930 roku pilot fabryczny Franciszek Rutkowski dokonał oblotu prototypu samolotu PWS-6. Podczas prób w locie prototyp spisywał się bardzo dobrze. W połowie 1931 roku został poddany próbom w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie, gdzie uzyskał dobrą opinię, znacznie przewyższającą ocenę samolotu PWS-5t2. Dzięki dobrej wytrzymałości konstrukcji samolot PWS-6 mógł wykonywać akrobację. Z wyłączonym silnikiem samolot łagodnie opadał w locie ślizgowym, a krótki rozbieg i dobieg wymagały zaledwie 50 m.

Mimo udanej konstrukcji i dobrych właściwości pilotażowych, nie podjęto produkcji seryjnej samolotu PWS-6. Wcześniej bowiem podjęto decyzję o seryjnej produkcji dla wojska samolotu Lublin R.XIII, który był przeznaczony do takich samych zadań.

Wyprodukowano tylko jeden prototypowy egzemplarz samolotu PWS-6.

Użycie w lotnictwie polskim

W związku z nie podjęciem produkcji seryjnej samolot ten nie był używany przez lotnictwo polskie, choć jego projekt był opracowany pod kątem zastosowania w lotnictwie wojskowym.

Opis techniczny

Samolot PWS-6 był dwumiejscowym samolotem towarzyszącym, dwupłatem o konstrukcji drewnianej.

Kadłub o przekroju owalnym miał konstrukcję kratownicową, drewnianą. Pokrycie kadłuba od silnika do ściany ogniowej stanowiła blacha duralowa, dalej do końca pokryty był on płótnem. Z przodu kadłuba na łożu ze spawanych rur stalowych umieszczony był silnik gwiazdowy, osłonięty pierścieniem Townenda, napędzający śmigło dwułopatowe początkowo drewniane, później metalowe. Za ścianą ogniową w kadłubie znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 210 litrów. Dalej usytuowane były kolejno odkryte kabiny: najpierw pilota, potem obserwatora. W obu kabinach zamontowano sterownice. Kabinę pilota wyposażono w niezbędny zestaw przyrządów pokładowych, w kabinie obserwatora przewidziano umieszczenie radiostacji i obrotnicy dla karabinu maszynowego. Na końcu kadłuba zamontowane był usterzenie klasyczne o konstrukcji drewnianej, kryte sklejką i płótnem. Statecznik poziomy podparty był zastrzałami, a pionowy usztywniony drutem. Do spodu kadłuba zamocowano trójgoleniowe stałe podwozie główne z amortyzatorami olejowo-powietrznymi. Płozę ogonową wykonano ze stalowej sprężyny piórkowej. Płaty miały kształt prostokątny i zaokrąglone końcówki. Były one dwudźwigarowe, o konstrukcji drewnianej. Pokrycie do pierwszego dźwigara stanowiła sklejka, dalej płótno. Z przodu na górnym płacie znajdowały się wąskie skrzela (sloty) automatyczne angielskiej firmy Handley Page, a na krawędzi spływu powietrza płata dolnego klapolotki.

Bibliografia

Tadeusz Chwałczyk, Andrzej Glass: Samoloty PWS. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970, s. 144-145, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 50. ISBN 83-206-0899-6. OCLC 69481850.
Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971, s. 394-400. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 182-183. OCLC 830596725.

[:1-1] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R.XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-23 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43