Pałac w Modle

Pałac w Modle
Schloss Modlau
 Zabytek: nr rej. pałac A/3115/453 z 3.06.1957 (brak dec.NID), park, A/3116/659/L z 15.06.1985
Ilustracja
Słupy bramy m.in. z herbami Bibran-Modlau i folwark
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Modła

Typ budynku

pałac

Rozpoczęcie budowy

1564

Ukończenie budowy

1567

Ważniejsze przebudowy

1767, 1869

Zniszczono

po 1945 r.

Pierwszy właściciel

Mikołaj von Bibran

Kolejni właściciele

David von Bibran (1758-1828), Fryderyka von Block (zm. 1850), Wilhelmina Bibran und Modlau, Gr. v. Rittberg

Położenie na mapie gminy Gromadka
Mapa konturowa gminy Gromadka, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac w Modle”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Modle”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac w Modle”
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego
Mapa konturowa powiatu bolesławieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Modle”
Ziemia51°21′18,89″N 15°48′17,75″E/51,355247 15,804931

Pałac w Modle (niem. Schloss Modlau)[1]pałac z XVI w. we wsi Modła (powiat bolesławiecki)[2], wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa dolnośląskiego[3]; położony w centrum wsi, na terenie byłego PGR-u.

Historia

Wieś w latach 1475-1828 stanowiła własność rodu Bibran. Zabytkowy[4] pałac został wybudowany w latach 1564–1567 z inicjatywy Mikołaja von Bibrana[5][6], którego potomkowie w 1767[5] rozbudowali obiekt. Po śmierci Davida Heinricha (Henryka) von Bibrana (1758-1828)[7], od 1782 żonatego z Marią Otylią von Schönberg, własność jego córki Fryderyki Henrietty Wilhelminy von Block (zm. 1850)[8], od 1811 żony generała Johanna Benedikta (Jana Benedykta) von Block (1836-1861)[9][10]. Ich córką była Wilhelmina von Block zwana Bibran und Modlau, Gräfin von Rittberg (1821–1864), od 1858 żona Aurela Hugona Rittberga (1827–1902)[11][12].

Budowla założona była na planie prostokąta. W jej skład wchodziły trzy- i czterokondygnacyjne budynki mieszkalne z okrągłymi wieżyczkami w narożach[5]. W 1869[5] następni właściciele z rodu von Ritterberg dokonali kolejnej adaptacji i przebudowy pałacu. W dobrym stanie przetrwał II wojnę światową. Następnie przejęty przez PGR ulegał sukcesywnej dewastacji i grabieży, w konsekwencji czego popadł w totalną ruinę. Obecnie pozostało po nim gruzowisko porośnięte samosiewami.

Na słupach bram północnej i południowej znajdują się herby von: Bibran-Modlau[13][14][15], Marii von Schönberg (żony Davida)[7], Marii Elizabeth von Schweinitz (1698-1725, babki Davida); von Rittberg z rokiem 1861; von Rittberg i Bibran-Modlau z inicjałami W.G.R. (Wilhelminy Gräfin von Rittberg), oraz inskrypcja na tarczy (zniszczona)[16][17][18].

Przypisy

  1. Pałac Modła Schloss Modlau. [dostęp 2025-04-08].
  2. Wwojewództwie dolnośląskim, w gminie Gromadka
  3. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
  5. 1 2 3 4 Modła. Modlau. [dostęp 2023-12-19].
  6. Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
  7. 1 2 von Bibran i Mödlau David Heinrich. [dostęp 2025-04-08].
  8. Roman Sękowski (1931-2023): Herbarz szlachty śląskiej : informator genealogiczno-heraldyczny.. T. tom 1. Katowice: Fundacja „Zamek Chudów” ; Videograf II, 2002, s. 182.
  9. Roman Sękowski (1931-2023): Herbarz szlachty śląskiej: informator genealogiczno-heraldyczny.. T. tom 1. Katowice: Fundacja „Zamek Chudów” ; Videograf II, 2002, s. 225.
  10. Johann Benedikt von Block. [dostęp 2025-04-08].
  11. Dokumenty NID 2. [dostęp 2025-04-08].
  12. Wilhelmine Freiin von Block. [dostęp 2025-04-08].
  13. Brama południowa. [dostęp 2025-04-08].
  14. Brama północna. [dostęp 2025-04-08].
  15. Dokumenty NID. [dostęp 2025-04-08].
  16. Dokumenty NID 1. [dostęp 2025-04-08].
  17. Modła. [dostęp 2025-04-08].
  18. Bibran und Modlau, David Heinrich Freiherr von. [dostęp 2025-04-08].

Linki zewnętrzne