Pałac w Piotrkowicach (gmina Prusice)

Pałac w Piotrkowicach

Schloss Groß Peterwitz

nr rej. pałac A/3926/1039 z 23.01.1964, park A/3929/403/W z 24.05.1978
Pałac
Państwo	Polska
Miejscowość	Piotrkowice
Typ budynku	Pałac
Styl architektoniczny	Renesans, barok
Ukończenie budowy	1693 r.
Pierwszy właściciel	1340 r. Mikołaj Parciwal z Piotrkowic, w 1349 r. Janko z Piotrkowic, rodzina von Prittwitz (1392 r.)
Kolejni właściciele	Kolejni znani z nazwiska właściciele to: Czesław (1447 r.), Melchior Slopot (1472 r.), Henryk von Dohna (1482 r.), von Nostitz (1599 r.), Leonard von Skopp (1656 r.), Jan von Studnitz/Sturnitz, jego żona Anna Maria hrabina von Colonna (po drugim mężu), rodzina von Maltzan (1720 r.), rodzina von Danckelmann (od 1787 r. do 1945 r.)
Obecny właściciel	Arkadiusz Michoński (2015)
Położenie na mapie gminy Prusice Pałac w Piotrkowicach
Położenie na mapie Polski Pałac w Piotrkowicach
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Piotrkowicach
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego Pałac w Piotrkowicach
51°24′46,5″N 16°50′11,7″E/51,412917 16,836583

Pałac w Piotrkowicach – renesansowy pałac, poddany barokizacji w 1693 r.^[1] w Piotrkowicach – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice.

W średniowieczu wieś należała do rodziny von Prittwitz (1392 r.), która od nazwy wsi przyjęła nazwisko. Założenie pałacowe w Piotrkowicach było własnością znanych rodzin arystokratycznych m.in. Kosligów, Nostitzów (od 1574 r.), von Maltzanów (właścicieli księstwa stanowego w Miliczu od 1684 r.), Colonna, von Danckelmanów (od 1787 r.)^[2][3]

Trzypiętrowy pałac wybudowany na planie prostokąta, kryty wysokim czterospadowym dachem mansardowym. Pierwotny obiekt z połowy XVI w. (posiadający gotyckie piwnice) na co wskazują zachowane detale architektoniczne (opaski okienne i drzwiowe) oraz konstrukcyjne (bogato zdobione belki stropowe datowane na ok. 1565 r.), również nieregularność podziałów fasad^[4]. Na parterze sklepienia z manierystyczną dekoracją rollwerkową oraz sala z barokowymi stiukami z herbem von Maltzanów. Obecny kształt fasady nadany w okresie baroku ok. 1693 r. Dekoracja stiukowa unikalna w Europie Środkowej o proweniencji północno-włoskiej (autor Giovanni Simonetti^[5] aktywny m.in. we Wrocławiu, Lipsku, Berlinie)^[6]. Fasada pałacu wykazuje stylistyczne podobieństwa do wystroju Pałacu opatów klasztoru cysterskiego w Lubiążu (1690-92) uznanego za jedno z największych i najcenniejszych artystycznie realizacji barokowych w Europie^[7]. Elewacje pokrywa bogaty program sztukatorski, zamieniający podziały architektoniczne na ramy dla dekoracji groteskowej i roślinnej. Na wyższych kondygnacjach artykulacja pilastrami o toskańsko-kompozytowych kapitelach zwieńczonymi koroną hrabiowską. Powiązania stylistyczne ze Starą Giełdą w Lipsku (Alte Borse) mogą wskazywać na aktywność w Piotrkowicach architekta Giełdy Johann Georg Starcke.

Pałac restaurowany w XIX w. przez rodzinę Danckelmanów bez zatarcia cech stylowych. Wyjątkowej urody fasada o dekoracji sztukatorskiej stawiająca obiekt wśród najwybitniejszych realizacji barokowych w Europie Środkowej. Dekoracja Pałacu wykazuje silne pokrewieństwo stylistyczne z barokowym wystrojem Opactwa Cystersów w Lubiążu uznawanym za arcydzieło sztuki barokowej na Śląsku.

Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, na który składają się: park, mauzoleum rodziny von Danckelman z 1850 r.^[8] oraz założenie folwarczne w skład którego wchodzą: spichrz z pierwszej połowy XIX w. oraz ujeżdżalnia o bogatej dekoracji fryzu, stajnia z mieszkaniami służby oraz rządcówka, wszystkie w jednolitym eleganckim stylu neogotyckim z poł. XIX w. Ogród barokowy przekształcony w XIX w. w park krajobrazowy z dwoma stawami i romantycznym Mauzoleum rodowym. W parku dęby o charakterystyce pomników przyrody, ponad 500-letnie.