Shahed 131
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
HESA |
| Typ | |
| Załoga |
0 |
| Historia | |
| Lata produkcji |
od 2019 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 × silnik Wankla Serat-1 |
| Moc |
39 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
2,2 m |
| Długość |
2,6 m |
| Masa | |
| Startowa |
125 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość przelotowa |
185 km/h |
| Zasięg |
900 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
 Iran,  Rosja | |
| Rzuty | |
_drawing_by_Defense_Intelligence_Agency.jpg) | |
Shahed 131 – irański uderzeniowy bezzałogowy statek powietrzny o charakterze amunicji krążącej produkowany przez koncern HESA. Używany także przez Rosję pod nazwą Gierań-1.
Historia
Historia rozwoju systemu oficjalnie nie została przez Iran ujawniona. Bezzałogowce odpowiadające konstrukcją Shahedowi 131 zostały po raz pierwszy zademonstrowane w maju 2014 roku na wystawie prezentującej uzbrojenie Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej[1]. Według opracowań, prawdopodobnie korzenie Shaheda sięgają skonstruowanego w latach 80. XX wieku w Republice Południowej Afryki przez Kentron bezzałogowca ARD-10 Lark, który nie został przyjęty na uzbrojenie, lecz jego dokumentacja techniczna w 2004 lub 2005 roku została z nieznanego źródła sprzedana Irańskiej Organizacji Przemysłu Lotniczego, która przekazała ją irańskiemu centrum badawczemu Shahed Aviation Industries Research Center (SAIRC)[1].
Shahed 131 wszedł na służbę w Iranie prawdopodobnie w 2019 r.[2] Prawdopodobnie był konstrukcją poprzedzającą podobny konstrukcyjnie większy dron Shahed 136[3]. Jesienią 2022 r. drony zostały dostarczone armii rosyjskiej, która użyła ich podczas agresji na Ukrainę. Maszynom nadano rosyjskie oznaczenie Gieran′-1 (pol. geranium)[4]. Używano ich przynajmniej od października 2022 roku, ale w stosunkowo małej liczbie, mniejszej niż Shahed 136 (Gieran′-2)[5]. Zimą przede wszystkim były używane do ataków na infrastrukturę energetyczną Ukrainy[5].
Opis konstrukcji
Shahed 131 jest konstrukcyjnie bardzo zbliżony do większego drona Shahed 136. Duża część komponentów (zarówno mechanicznych, jak i elektronicznych) wykorzystanych do jego budowy jest z nim unifikowana[6]. Dron napędzany jest przez silnik Wankla Serat-1, o pojemności 208 cm³ i mocy 39 KM. Silnik ten jest kopią chińskiego silnika MDR-208, produkowanego przez Beijing Micropilot UAV Control System Ltd[7][8]. Zaletą w porównaniu z Shahedem 136 jest znacznie cichszy silnik[9]. Shahed 131 jest statkiem powietrznym zbudowanym w układzie delta, jego długość wynosi 2,6 m, a rozpiętość skrzydeł 2,2 m. Na końcach skrzydeł znajdują się nieruchome stateczniki – wizualnie od Shaheda 136 odróżniają go stateczniki wystające tylko ponad skrzydła, a nie ponad i w dół[3]. Dron posiada bardzo prymitywny system naprowadzania, oparty na cywilnym systemie GPS/GLONASS. Shahed 131 może być wyposażony w głowicę bojową o maksymalnej masie 15 kg[10].
Przypisy
- 1 2 Nicpoń 2023 ↓, s. 30.
- ↑ Меньшая версия, но так же убийственна: что известно о дронах-камикадзе Shahed-131. Vikna. [dostęp 2023-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-23)]. (ros.).
- 1 2 Nicpoń 2023 ↓, s. 24.
- ↑ Nicpoń 2023 ↓, s. 22-23.
- 1 2 Maciejewski 2023 ↓, s. 39.
- ↑ Shahed-131 Iranian Kamikaze Unmanned Aerial Vehicle (UAV) [online], ODIN – OE Data Integration Network, 7 czerwca 2024 [dostęp 2025-03-15] (ang.).
- ↑ [New pictures...] [online], Twitter [dostęp 2023-06-07] (ang.).
- ↑ Mark Pyruz, Takeaways from Iranian National Aerospace Exhibition 2014 [online] [dostęp 2023-06-07] (ang.).
- ↑ Nicpoń 2023 ↓, s. 26.
- ↑ Przemysław Juraszek, Nowe irańskie drony w Ukrainie. Są nimi mniejsze Shahed-131 [online], WP Tech, 25 października 2022 [dostęp 2023-06-07] (pol.).
Bibliografia
- Adam Maciejewski. Shahed-136 i jego międzynarodowa kariera. „Wojsko i Technika”. Nr 1/2023. IX (88), styczeń 2023. Warszawa. ISSN 2450-1301.
- Krzysztof Nicpoń. Bezzałogowce Shahed/Gieran′ - aspekty techniczne. „Wojsko i Technika”. Nr 2/2023. IX (89), luty 2023. Warszawa. ISSN 2450-1301.
.svg.png)
