Strażnica WOP Równe

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Dobieszów/Równe – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną^[b] na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 47 komendy odcinka Głubczyce jako 219 strażnica WOP (Dobieszów)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica została włączona w struktury 69 batalionu Ochrony Pogranicza^[4], a 1 stycznia 1951 44 batalionu WOP w Głubczycach^[5].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[c], a strażnica WOP Równe otrzymała nr 227 w skali kraju^[7]}.

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Równe była 17 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[8].

1 stycznia 1960 była jako 9 strażnica WOP IV kategorii Równe^[9] .

4 lipca 1961 rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach^[d], strażnica została włączona w struktury 43 batalionu WOP w Raciborzu.

1 stycznia 1964 była jako 10 strażnica WOP lądowa IV kategorii Równe^[10].

W 1976 w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia^[11], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.

13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego^[12].

W drugiej połowie 1984 Strażnica WOP Równe została włączona w struktury utworzonego batalionu granicznego GB WOP im. Bohaterów Powstań Śląskich w Raciborzu^[11], jako Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Równem.

Strażnica WOP Równe w maju 1989 została rozformowania^[13], a ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, przejęły strażnice WOP: Krasne Pole i Pomorzowice.

W 1960 9 strażnica WOP Równe IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 16370 m:

• Włącznie znak graniczny nr IV/103, wyłącznie znak gran. nr IV/116.
• W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby
• Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • Strażnice WOP w Krasnym Polu i Pomorzowicach
  • Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Głubczycach
• W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

• 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi^[14]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)^[15].
• 1967 – 31 marca strażnica zawiadomiona została przez mieszkańca wsi Dobieszów o pojawieniu się w pobliżu linii granicznej trzech nieznanych osób. Wysłani żołnierze zatrzymali opisane osoby, które przyznały się, iż zamierzały przekroczyć granicę z Polski do Czechosłowacji, a następnie przedostać się do Austrii^[16].
• 1976 – wycofano z granicy rowery, zastępując je motocyklami małolitrażowymi; WSK-175 dla kadry i WSK-125 dla żołnierzy służby zasadniczej (5–13 motocykli w zależności od obsady i na jakiej granicy). Wyposażone w łączność radiową motocykle stały się podstawowym środkiem transportu w służbie patrolowej i rozpoznawczej^[17].
• 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Patrole wysyłane w teren zostały wzmocnione. Wyeliminowano służby składające się z jednego żołnierza. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną, sięgając niekiedy głębiej. Niektóre szlaki turystyczne zostały zamknięte, a ruch w strefie nadgranicznej został znacznie ograniczony. W stan gotowości były postawione wszystkie pododdziały odwodowe^[18].

• 218 strażnica WOP Chomiz ⇔ 220 strażnica WOP Pomonowice – 1946^[2]
• 218 strażnica OP Chomiz ⇔ 220 strażnica OP Pomonowice – 1949
• 226 strażnica WOP Krasne Pole ⇔ 228 strażnica WOP Pomorzowice – 15.03.1954^[19]
• 16 strażnica WOP Krasne Pole II kat. ⇔ 18 strażnica WOP Pomorzowice II kat. – 1956^[20] 
• 10 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. ⇔ 8 strażnica WOP Pomorzowice IV kat. – 1.01.1960^[9] 
• 11 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. ⇔ 9 strażnica WOP Pomorzowice lądowa IV kat. – 1.01.1964^[10]
• Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Krasnym Polu ⇔ Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. II w Pomorzowicach – 1984–05.1989.

• kpt./mjr Tadeusz Narajczyk (był w 1976^[21]–był w 1986)
• kpt. Andrzej Zagaj (1986–1988)
• por. Franciszek Pokorczak (do 05.1989) – do rozformowania .

• 5 kołobrzeski pułk piechoty

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985, s. 1–356. (pol.).
• Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005, s. 1–112. (pol.).
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Sławomir Żurawlow: Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008. Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011, s. 1–92. (pol.).
• Regulamin Służby Granicznej Część I – Zasady Ogólne, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 1968, s. 1–88 .
• Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
• Archiwum SG, DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.
• Archiwum Straży Granicznej, Wykaz dyslokacyjny etatowych pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 20 października 1956. Szczecin.
• Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.