Strażnica WOP Wojtkowa

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Wojtkowa – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej. Strażnica Straży Granicznej w Wojtkowej – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 36 komendy odcinka jako 162 strażnica WOP (Wojtkowa)^[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

W 1948, 162 strażnica przeszła z Wojtkowej do Kwaszeniny^[3]. W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 164 strażnica OP Kwaszenina została włączona w struktury 33 batalionu Ochrony Pogranicza w Olszanicy^[4], 1 stycznia 1951 263 batalionu WOP a 1952 strażnica przekazana została batalionowi przemyskiemu^[3].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[b], a strażnica WOP Kwaszenia III kategorii otrzymała numer 161 w skali kraju^[6].

Straż Graniczna:

Realizując program rozwoju Straży Granicznej w celu uszczelnienia granicy z Ukrainą, w nowo wybudowanym obiekcie SG w Wojtkowej^[7], 11 listopada 1999 odbyło się uroczyste otwarcie Strażnicy Straży Granicznej w Wojtkowej^[8] . Natomiast 15 listopada 1999 Strażnica SG w Wojtkowej została włączona do systemu ochrony granicy państwowej w strukturach Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej^[9].

W 2002, strażnica miała status strażnicy SG I kategorii^[c].

Jako Strażnica SG w Wojtkowej funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...^[d] została przekształcona jako Placówka Straży Granicznej w Wojtkowej (Placówka SG w Wojtkowej).

• 161 strażnica WOP Kalwaria ⇔ 163 strażnica WOP Stańkowa – 1946
• 163 strażnica OP Sierakośce ⇔ 165 strażnica OP Wola Maćkowa – 1949
• 160 strażnica WOP Sierakośce kat. II ⇔ 162 strażnica WOP Krościenko kat. III – 15.03.1954

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Hermanowicach ⇔ Strażnica SG w Lutowiskach – 15.11.1999^[8] 
• Strażnica SG w Huwnikach ⇔ Strażnica SG w Lutowiskach – 11.07.2002^[10]
• Strażnica SG w Huwnikach ⇔ Strażnica SG w Czarnej Górnej – 24.03.2004^[10].

Komendanci strażnicy SG:

• mjr SG Roman Sokulski (od 1999)^[7].

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Piotr Kozłowski. Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej w świetle liczb i danych statystycznych (2002–2006), Co na granicy. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2008, s. 77–106, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. ISSN 1492-2505. (pol.). 
• Straż Graniczna od 1991 – Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2024-02-28]. (pol.).
• Historia Przemyskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Archiwum Straży Granicznej, Przemyśl 1956.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954, Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200.