Junkers Ju 86

Junkers Ju 86

Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Producent	Junkers
Typ	średni bombowiec
Konstrukcja	metalowa
Załoga	4
Historia
Data oblotu	4 listopada 1934
Lata produkcji	1936–1939
Liczba egz.	ok. 900
Dane techniczne
Napęd	Seria A/D: dwa 6-cylindrowe silniki Jumo 205C-4; Seria E: dwa silniki BMW 132F
Moc	600 KM każdy; Seria E: 650 KM każdy
Wymiary
Rozpiętość	22,5 m
Długość	18,87 m
Powierzchnia nośna	82 m²
Masa
Własna	5150 kg
Startowa	8200 kg
Osiągi
Prędkość maks.	325 km/h na wysokości 3000 m
Prędkość przelotowa	285 km/h na wysokości 3500 m
Pułap	5900 m
Zasięg	1500 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
3 × km 7,92 mm 800 kg bomb
Użytkownicy
III Rzesza,  Szwecja,  Węgry,  Chile,  Portugalia,  Południowa Afryka
Rzuty

Junkers Ju 86 – niemiecki jednopłatowy dwusilnikowy samolot z przenaczeniem do użytku cywilnego, jak i wojskowego, jako samolot bombowy wytwórni Junkersa w Dessau. Istniała też wersja transportowa Ju 86B^[1][2][3].

Samolot powstał w odpowiedzi na zlecenie w 1932 Ministerstwie Obrony Rzeszy (Reichswehrministerium) opracowania wysokościowego, szybkiego średniego bombowca. W 1933 roku kontrakty na rozwój przyznano firmom Heinkel, Dornier i Junkers^[4].

Firma Junkers zaprojektowała późniejszy Ju 86 jako dwusilnikowy dolnopłat z chowanym podwoziem i podwójnym statecznikiem pionowym. Zlecono jej zbudowanie czterech prototypów^[4][5].

Przy jednoczesnym wystąpieniu Lufthansy z zapotrzebowaniem na dwusilnikowy szybki samolot pasażerski dla 10 osób, po przetestowaniu dwóch prototypów wojskowych (V 3 i V4) w listopadzie 1934 zbudowano siedem samolotów pasażerskich A-0, a następnie dostarczono dalsze egzemplarze (w sumie 17 samolotów). Maszyną zaintersowały się linie lotnicze innych państw. P,onieważ samolot z silnikami dieslowskimi był dość drogi, zamówiono wersje pasażerskie eksportowe wyposażone w klasyczne silniki lotnicze, czyli amerykańskie silniki gwiazdowe produkowane w Niemczech na licencji jako BMW 132. W taki sposób powstały odmiany eksportowe Ju-86Z i Ju-86K^[3][4].

W 1935 uruchomiono produkcję seryjną w wersji bombowej Ju-86.Az czteroosobową załogą, oraz w wersji pasażerskiej Ju-86B mieszczącej dwuosobową załogę oraz 10. pasażerów na pięciu fotelach w dwóch rzędach. Pierwsze 13 maszyn w wersji wojskowej weszło do eksploatacji w lutym 1936 roku. W trakcie służby podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939) i Kampanii wrześniowej w 1939 okazało się, że kolejne wersje bombowca nie cieszą się specjalnym uznaniem lotników ze względu na częste awarie i bardzo słabą widoczność z kabiny, co przyniosło rezultat w postaci przebudowy przedniej części kadłuba. Ju-86 nie posiadał wystarczającej obrony przed atakami myśliwców. Jednocześnie wbrew wielkim oczekiwaniom pokładanym w zastosowanych silnikach wysokoprężnych Junkers Jumo 205, okazała się porażką. Zużycie paliwa podczas lotu w szyku było wyższe od oczekiwanego, bezpieczeństwo przeciwpożarowe nie było lepsze od bezpieczeństwa samolotów z silnikami benzynowymi, a osiągnięta prędkość była zbyt niska w stosunku do zamierzonego celu. Junkers opracował w tym czasie serię silników benzynowych przeznaczonych na eksport. W związku z tym sensowne było odpowiednie przebudowanie Ju 86 dla Luftwaffe. Zbudowano 289 samolotów z serii A/D, z których 50. było wyposażonych w silniki benzynowe, a pozostałe w silniki diesla^[2][3][4].

Samoloty serii A/D były następnie wyposażane w silniki benzynowe BMW 132 (przeróbka na bombowiec E-1). Pierwsze egzemplarze dostarczono w maju 1938. Silnik ten był od początku planowany dla serii G, której produkcja rozpoczęła się w czerwcu 1938 z jednoczesnym przeszkleniem całej kabiny. W okresie od grudnia 1937 do lipca 1939 produkowano dla Luftwaffe i na eksport wyłącznie samoloty z silnikami benzynowymi. Łącznie zbudowano 476 egzemplarzy Ju 86 A/D z silnikiem Diesla i 142 egzemplarzy Ju 86G z silnikiem benzynowym jako samolotów seryjnych dla Luftwaffe. Junkers otrzymały początkowe zamówienie na 300 samolotów w celu przekształcenia serii A/D w serię E. 30 czerwca 1938 pierwsze 16 samolotów z tego zamówienia zostało dostarczone do Luftwaffe^[4][6].

Z powodu pojawienia się lepszych bombowców i dużego zapotrzebowania na samoloty dalekiego rozpoznania, samoloty Ju 86 G w ilości 40 sztuk przebudowano na samoloty rozpoznawcze dużych wysokości Ju 86 P z kabiną ciśnieniową dla dwuosobowej załogi, które przy pułapie 12 000 m były nieosiągalne dla większości ówczesnych myśliwców. Samolot rozpoznawczy Ju-86P-2 z dwoma silnikami Jumo 207 B-3 osiągał pułap 12 500 m, był wyposażony w trzy automatyczne kamery obrazowe RB 75x30 o długiej ogniskowej i mógł przenosić w kadłubie maksymalnie 5 bomb o masie 50 kg. Gdy kilka samolotów nie wróciło z lotów bojowych nad Wielką Brytanią za sprawą nowej wysokościowej wersji myśliwców Supermarine Spitfire wymusiło to opracowanie samolotu Ju-86 latającego jeszcze wyżej. W 1941 opracowano ostatnią wersję wysokościową, która otrzymała nowe skrzydła o większej rozpiętości, nowe silniki ze śmigłami oraz dodatkowo trzeci silnik w kadłubie do napędu sprężarki centralnej działającej na potrzeby silników marszowych. Do tej wersji przebudowano niewielką część bombowców. Teoretyczny pułap takiego samolotu wynosił blisko 16 km i był większy od wszystkich myśliwców używanych po drugiej stronie frontu. Samoloty te wykonały wiele lotów na rozpoznanie fotograficzne Wysp Brytyjskich, Rosji, Afryki Północnej^[3][7].

Ostatecznie Ju 86 okazał się najmniej udanym średnim bombowcem, tym bardziej, że Do 17 produkowano w większej liczbie jako samolot rozpoznawczy dalekiego zasięgu. Ostatecznie z powodu problemów z silnikami i starzejącą się konstrukcją Ju-86 zastąpiony został przez He 111. Jednocześnie liczba wyeksportowanych samolotów Ju 86 była znacznie wyższa niż Heinkel He 111 i Do 17^[3][6].

17 samolotów Ju-86 w wersji pasażerskiej zakupionych przez Południowoafrykańskie Narodowe Linie Lotnicze przed II wojną światową, przejęły Południowoafrykańskie Siły Powietrzne (SAAF) i przekształciły je w bombowce z zewnętrznymi wyrzutniami bomb i z uzbrojeniem obronnym. Samoloty Ju-86 były początkowo używane do patroli przybrzeżnych wraz z jedynym Ju 86 K-1 (bombowiec), a od czerwca 1940 jako 12 dywizjon SAAF-u brały udział w Kampanii wschodnioafrykańskiej w Abisynii przeciwko Włochom. Wraz z pojawieniem się nowocześniejszych samolotów, samoloty Ju-86, powróciły do Południowej Afryki, gdzie były używane przez 22. dywizjon SAAF w Durbanie w roli rozpoznania przybrzeżnego^[8].