Fieseler Fi 156 Storch

Fieseler Fi 156C-2 Storch

Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Producent	Fieseler
Typ	samolot rozpoznawczo-łącznikowy
Konstrukcja	mieszana
Załoga	2–3
Historia
Data oblotu	24 kwietnia 1936
Lata produkcji	1937–1948
Wycofanie ze służby	lata 60. XX w.
Liczba egz.	2867
Dane techniczne
Napęd	1 x 8-cylindrowy silnik tłokowy w układzie odwróconego V: Argus As 10C
Moc	startowa – 237 KM (177 KW) trwała – 200-220 KM
Wymiary
Rozpiętość	14,25 m
Długość	9,90 m
Wysokość	3,05 m
Powierzchnia nośna	26 m²
Masa
Własna	940 kg
Startowa	1325 kg
Osiągi
Prędkość maks.	176 km/h
Prędkość minimalna	50 km/h
Prędkość wznoszenia	na wysokość 1000 m – 5,4 min na wysokość 2000 m – 13 min
Pułap praktyczny	5200
Zasięg	1015 km
Długotrwałość lotu	5 godz. 20 min
Rozbieg	25 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
wersje uzbrojone – km MG 15 kal. 7,92 x 57 mm umieszczony z tyłu kabiny, granaty ręczne.
Liczba miejsc
3
Użytkownicy
III Rzesza, Francja, Polska, ZSRR, Algieria, Wietnam, Laos, Finlandia, Bułgaria, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone
Rzuty

Fieseler Fi 156 „Storch” („Bocian”) – zaprojektowany w 1935 w zakładach Fieseler samolot rozpoznawczo-łącznikowy typu STOL^[1].

W 1935 Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy (Reichsluftfahrtministerium, RLM) zaprosiło kilka firm lotniczych do składania propozycji projektowych, które miałyby konkurować o kontrakt na produkcję nowego projektu samolotu Luftwaffe, nadającego się do łączności, rozpoznania i ewakuacji medycznej. Spowodowało to, że Messerschmitt Bf 163 i Siebel Si 201 konkurowały z produktem firmy Fieseler. Zaprojektowany przez głównego projektanta Reinholda Mewesa i dyrektora technicznego Ericha Bachema, projekt Fieselera miał znacznie lepsze osiągi podczas krótkiego startu i lądowania („STOL”)^[2].

Na przedniej krawędzi skrzydła zamontowano na stałe otwarte sloty, które w współdziałaniu z dużymi klapami skracały drogę startu i lądowania oraz zmniejszały ryzyko przeciągnięcia. Specjalna konstrukcyjna, rzadka dla samolotów lądowych, umożliwiła złożenie skrzydeł Storcha wzdłuż kadłuba w sposób podobny do skrzydeł samolotu torpedowe-bombowego Fairey Swordfish. Pozwoliło to na przewożenie samolotu na przyczepie lub nawet powolne holowanie za pojazdem. Główny zawias składanego skrzydła znajdował się w nasadzie skrzydła, gdzie tylny dźwigar skrzydła stykał się z kabiną. Długie golenie podwozia głównego zawierały amortyzatory olejowo-sprężynowe o skoku 40 cm, umożliwiające samolotowi lądowanie na stosunkowo nierównych powierzchniach. W locie golenie podwozia głównego zwisały, nadając samolotowi wygląd długonogiego, wielkoskrzydłego ptaka, stąd jego przydomek Storch. Przy bardzo niskiej prędkości lądowania Storch często wydawał się lądować pionowo, a nawet do tyłu przy silnym wietrze bezpośrednio z przodu.

Począwszy od wariantu C-2, Fi 156 był wyposażony w pełni przeszklone stanowisko dla ruchomego, strzelającego z tyłu karabinu maszynowego MG 15 7,92 mm do obrony sektora tylnego^[2][3].

Fi 156 do startu potrzebował dogodnego terenu o długości 65 m, a do lądowania 20 m, w związku z czym mógł swobodnie lądować na szosach, łąkach czy polanach. Ze względu na jego wszechstronność używany przez Rzeszę na wszystkich frontach II wojny światowej^[1][3].

Storch służył na wszystkich frontach, na których walczyła armia niemiecka, od Arktyki i Norwegii, przez front rosyjski aż po Pustynię Zachodnią, a także w Europie, zarówno w 1940, jak i w latach 1944-45. Był to bardzo wytrzymały samolot - lecąc z prędkością 50-60 km na godzinę ówczesnym myśliwcom bardzo trudno było go strącić, a każdy Storch miał podobno żywotność bojową dziesięć razy dłuższą niż przeciętny Messerschmitt Bf 109^[3]!

Storch był używany w bardzo szerokim zakresie i pełnił wiele funkcji, między innymi używany był do korygowania ostrzału artyleryjskiego, rozpoznania, łączności sztabowej, jako powietrzna karetka pogotowia ratunkowego, do ratowania zestrzelonych lotników zza linii wroga (szczególnie cenny w Afryce Północnej, oraz w Rosji), jako samolot do układania kabli oraz w wielu misjach specjalnych. Szczególnie chętnie korzystali z niego dowódcy frontowi i ich sztaby, w tym Albert Kesselring i Erwin Rommel, a po stronie aliantów Bernard Law Montgomery^[2][3].

Do najsłynniejszych zadań wykonanych przy użyciu tego samolotu należy przeprowadzona 12 września 1943 przez Ottona Skorzenego akcja uwolnienia Benito Mussoliniego^[4], przewiezienie do Berlina gen. Roberta von Greima przez pilotkę Hannę Reitsch^[3].

Fi 156 były eksportowane m.in. do Finlandii i Szwajcarii. Po podpisaniu paktu Ribbentrop-Mołotow jeden egzemplarz przekazano Stalinowi. Antonow próbował podjąć produkcję kopii Storcha jako OKA-38 „Aist” z silnikiem MV-6 (zbudowanym na podstawie Renault 6Q), zanim jednak dostarczono jednostki na front, zakłady zajęli Niemcy. We Francji produkowano Fi-156 w zakładach Morane-Saulnier pod nazwą Criquet jeszcze po wojnie. Ich produkcję podjęto także w Czechosłowacji w zakładach Leichtbau Budweis w Budweis, którą w 1944 przeniesiono do Flugzeugfabrik Mráz w Choceň^[1].

Fieselerów Fi 156 używało polskie lotnictwo wojskowe i cywilne. Egzemplarz wykorzystywany jako samolot sanitarny miał oznaczenia SP-BAS i znajdował się w Poznaniu. Polskie lotnictwo używało 12 sztuk tego samolotu – w tym na pięciu Fi 156 widniały szachownice.

Replika w skali 3/4, Slepcev Storch, produkowana w Serbii przez zakłady Storch Aircraft w kilku wersjach, w tym ultralekkiej (tzw. ultralight)^[5].

• 
  Storch podczas wznoszenia
• 
  Storch podczas lotu (Kirchheim 2010)
• 
  Storch i zabieranie rannego
• 
  Storch i silnik Argus As 10C
• 
  Fieseler Fi 156 w barwach Królestwa Szwecji
• 
  Egzemplarz z National Museum of the U.S. Air Force
• 
  Wersja francuska: Morane MS.505 z gwiazdowym silnikiem Jacobs
• 
  Silnik Argus As-10 eksponowany w MLP w Krakowie

• Greg Annussek: Jak Hitler uratował Mussoliniego. Warszawa: AMBER, 2007. ISBN 978-83-241-2843-3.
• Chris Chant Samoloty II wojny światowej. 300 najsłynniejszych samolotów II wojny światowej. Warszawa, 2010. Wydawnictwo Bellona. ISBN 978-83-11-11489-0