Bezirk Czarny Dunajec

Powiat Czarny Dunajec

Bezirk Czarny Dunajec

powiat
1854–1867
Państwo	Austro-Węgry
Kraj związkowy	Królestwo Galicji i Lodomerii
Powiat	cyrkuł sądecki
Siedziba	Czarny Dunajec
Data powstania	1854
Data likwidacji	1867
Powierzchnia	7,0 mil²
Populacja (1854) • liczba ludności	18.447
Języki urzędowe	niemiecki
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin katastralnych (1854)	17
brak współrzędnych

Bezirk Czarny Dunajec – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa była wieś Czarny Dunajec.

Bezirk Czarny Dunajec utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)^[1].

Bezirk Czarny Dunajec objął obszar o wielkości 7,0 mil², zamieszkany był przez 18.447 ludzi i podzielony na 17 gmin katastralnych. Wszedł w skład cyrkułu sądeckiego, jako jeden z jego dziesięciu powiatów^[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większe powiaty^[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Czarny Dunajec wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu nowotarskiego^[4][5].

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

• Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
• Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.