Bezirk Woynicz

Powiat Wojnicz
Bezirk Woynicz
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Austro-Węgry

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł bocheński

Siedziba

Woynicz

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Powierzchnia

4,4 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


19.011

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

45 (w tym 1 miasto i 1 miasteczko)

brak współrzędnych

Bezirk Woynicz – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Woynicz (Wojnicz).

Historia

Bezirk Woynicz utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Woynicz objął obszar o wielkości 4,4 mil², zamieszkany był przez 19.011 ludzi i podzielony na 45 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Woynicz) i jedno miasteczko (Zakliczyn Lanckoroński). Wszedł w skład cyrkułu bocheńskiego, jako jeden z jego dziewięciu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większe powiaty[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Woynicz wszedł wtedy w skład nowych powiatów brzeskiego i tarnowskiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5].

Podział administracyjny Bezirk Woynicz w 1854 roku[2][6]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Woynicz (M) 1322 1184 brzeski
2 Błonie 735 380 tarnowski
3 Bieśnik 546 141 brzeski
4 Borowa 529 254 brzeski
5 Biskupice Lanckorońskie z Domosławicami 705 262 brzeski
6 Dzierzaniny 641 141 brzeski
7 Faściszowa 853 285 brzeski
8 Faliszowice 344 211 brzeski
9 Grabno 1358 559 brzeski
10 Gwoździec 1301 478 brzeski
11 Janowice i Stadniki z Gierową i Podbrzeziem 1916 711 tarnowski
12 Kończyska 415 203 brzeski
13 Lusławice 712 309 brzeski
14 Łukanowice z Isepem 322 299 brzeski
15 Łopoń 501 380 brzeski
16 Melsztyn z Łukawką i Charzewicami 847 281 brzeski
17 Milówka 1542 337 brzeski
18 Niedźwiedza 741 281 brzeski
19 Olszyny 1069 391 brzeski
20 Olszowa 842 298 brzeski
21 Paleśnica 1107 278 brzeski
22 Rostoka 308 138 brzeski
23 Rudka 349 153 brzeski
24 Sufczyn 1491 727 brzeski
25 Sukmanie 301 134 brzeski
26 Słona 974 314 brzeski
27 Stróże 1389 206 brzeski
28 Więckowice z Chybiem 427 207 brzeski
29 Wielka Wieś 1383 439 brzeski
30 Wróblowice 877 394 tarnowski
31 Wola Strózka 616 310 brzeski
32 Wesołów z Ujazdem i Podbrzeżem 897 437 brzeski
33 Zakliczyn Lanckoroński (m) 533 934 brzeski
34 Zdonia 650 254 brzeski
35 Złota 1249 488 brzeski
36 Zawada 776 210 brzeski
37 Zamoście z Ratnawami 380 324 brzeski
38 Biadoliny 2860 866 brzeski
39 Bielcza 2451 1569 brzeski
40 Bogumiłowice 547 395 brzeski
41 Łętowice z Dębiną 2398 723 brzeski
42 Łysa Góra 1223 851 brzeski
43 Piaski-Drużków 1032 343 brzeski
44 Ruda 1036 479 brzeski
45 Filipowice 1545 483 brzeski

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

  1. 1 2 Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. 1 2 Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. ↑ Gazeta Lwowska. 1854, nr 131

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.